Aanpak armoede: over alle grenzen heen

Lisbeth Verharen is programmamanager Health en HAN-lector Versterken van Sociale Kwaliteit, “Onderwijs, onderzoek en praktijk: we hebben elkaar hard nodig om thema’s als armoede aan te pakken en verschil te maken. Deze versnellingskamer Samen aan de slag tegen armoede vindt niet voor niets plaats op de Dag tegen de Armoede. We moeten onze krachten bundelen, gezamenlijke ambities formuleren en kijken wat we mórgen al kunnen doen."

Verharen: “Wie in armoede leeft, heeft een grotere kans op het ontwikkelen van gezondheidsproblemen. En andersom: wie een slechtere gezondheid heeft, krijgt sneller financiële problemen. Die vicieuze cirkel willen we doorbreken. Pakken we armoede in samenhang aan, dan doen we tegelijkertijd iets aan het verkleinen van sociaal-economische gezondheidsverschillen. En werken we aan gelijke kansen voor iedereen.”

Janneke Lakerveld, docent Schuldhulpverlening aan de HAN: “Bij mensen die een deeluitkering combineren met werk en vastlopen in bureaucratie, is het een idee om in overleg met de gemeente een voorschot uit te keren. Of om hen actief te ondersteunen door samen een begroting te maken.” Bij zzp’ers die in armoede leven, zou de Kamer van Koophandel een grotere rol kunnen spelen. “Bijvoorbeeld door laagdrempelige (online) trainingen aan te bieden.”

 

Om problemen vroeg te signaleren, is het nodig dat maatschappelijk werkers, zorgverleners, woningcorporaties en beleidsmedewerkers van de gemeenten hierin optrekken. Elma Vriezekolk van Zorgalliantie Armoede en Arbeid: “Er zijn mooie initiatieven in de regio, zoals zogenoemde ‘hopwoningen’, beschikbaar gesteld door woningcorporaties en bemand door social workers die aan vroege signalering doen. We kunnen ook veel leren van de filosofie van het Instituut voor Publieke Waarden, waarbij er minder in hokjes wordt gedacht. "Verder is het vooral zaak om met durfgemeenten, durfwerkers en durfkapitaal aan te haken op bestaande initiatieven, om deze vervolgens op te schalen. Dat werkt beter dan bestaande systemen doorbreken.”

Aan de tafel Inzet van ervaringsdeskundigen gaat de aandacht uit naar vrijwilligers die zelf weten hoe het is om te leven in armoede. Waarom hen niet aan de hulpmiddelen helpen om hun kennis op een goede manier te delen? Professionals kunnen baat hebben bij een training waarin ze leren gebruik te maken van ervaringsdeskundigheid en oefenen in het samenspel tussen cliënt, professional, vrijwilligers en ervaringsdeskundigen. Heel belangrijk, volgens Vincent van Dongen, ervaringsdeskundige GGZ: “Als je mensen vooruit wilt helpen, moet je op meerdere fronten naar oplossingen zoeken.”

En dan is er nog de kwestie langdurig werklozen: hoe zijn zij succesvol en duurzaam aan het werk te helpen? Bibi Ansari, ervaringsdeskundige GGZ & Armoede bij de HAN: “Gemeenteambtenaren of hulpverleners moeten leren aan te sluiten bij het proces van de cliënt. Wat wil de cliënt? Wat is zijn intrinsieke motivatie? Hoe help je hem de regie te blijven houden? Daar is op te trainen. Ook in het besef dat alles met elkaar verbonden is: schuld, werk, inkomen, gezondheid...” 

Zo ontstaat er binnen één avond een schat aan waardevolle ideeën. Genoeg om in groepjes verder uit te werken, tijdens volgende sessies. Verharen nodigt onderzoekers en docenten, maar ook studenten van de HAN uit aan te sluiten. “Het is belangrijk dat ze van dichtbij meekrijgen wat de frustraties zijn van mensen die in armoede leven. En zien hoe groot de impact is op hun gezondheid. Die kennis en ervaring nemen ze mee in hun latere leven als professional.” Dat is precies waar gezondheidsmakelaar GGD, Bas Vosbeek op hoopt: “Het zou mooi zijn als de nieuwe generatie professionals anders leert denken en werken. Absoluut iets om mee te nemen in het onderwijsprogramma van de HAN.”

Meer weten over de ontwikkelde ideeën of wil je ze helpen uitwerken? Meld je aan bij:

Carinda Jansen
docent-onderzoeker Social Work
E: carinda.jansen@han.nl 

Of bij Elma Vriezekolk
E: elma.vriezekolk@han.nl