Microbiële olie grondstof voor verf, plastic en cosmetica
In een tijd van zorgwekkende klimaatverandering, moet je op zoek naar bio-based alternatieven voor fossiele brandstoffen. Maar hoe produceer je dan bijvoorbeeld verf, asfalt of plastic? Microbiële olie kan een goede biologische grondstof zijn. Richèle Wind is associate lector Biobased Economy en doe
Microbiële olie is olie die gewonnen wordt uit micro-organismen, zoals bepaalde soorten gist. Deze kunnen groeien op plantaardige reststromen van zoals bermgras en blijken zo behoorlijke hoeveelheden olie te kunnen produceren. De olie, die vergelijkbaar is met plantaardige olie als zonnebloemolie, kan een belangrijke biologische grondstof zijn voor verf, plastic en cosmetica. Dat is onderwerp van het project Microbiële Olie op Maat van HAN BioCentre. Richèle Wind is daar associate lector Biobased Innovations en weet er het fijne van.
Wat betekent de toevoeging ‘Op Maat’ bij dit project?
“We hebben ons bij dit project vooral gericht op gebruik voor decoratieve verf, asfalt en kleurconcentraten voor plastic. Daar heb je microbiële olie voor nodig die qua vetzuursamenstelling ook echt specifiek geschikt is. Die olie moet dus echt ‘op maat’ voor dat soort producten worden gemaakt. Het RAAK-project heeft vier jaar lang gedraaid, en de toepassing voor verf lijkt tot nu toe het meest veelbelovend. Dat kostte veel moeite en tijd.
Om die microbiële olie op maat te maken voor verf, moet je de gist die op die plantaardige reststromen groeit genetisch modificeren. Het was een heel gedoe om de olie die die gist in zijn cel ophoopt uiteindelijk de juiste vetzuursamenstelling te laten krijgen. Maar door het onderzoek van Dennis Lamers zijn we een heel eind op weg: uiteindelijk konden we de samenstelling van onverzadigde vetzuren vijf keer zo geconcentreerd krijgen. Dat is goed voor de droging van de verf.”
Met microbiële olie gaat het om het verlagen van de CO2-footprint en bijdragen aan duurzaamheid. Het voordeel ten opzichte van plantaardige olie is natuurlijk dat je er geen land voor nodig hebt: je kunt het gewoon in een compacte bioreactor maken. Daarnaast hergebruik je materialen, en er zijn allerlei mogelijkheden voor nieuwe toepassingen.
Wegen de voordelen van duurzaamheid niet op tegen de hogere kosten?
“Er zitten inderdaad een hoop voordelen aan. Het gaat om het verlagen van de CO2-footprint en bijdragen aan duurzaamheid. Het voordeel ten opzichte van plantaardige olie is natuurlijk dat je er geen land voor nodig hebt: je kunt het gewoon in een compacte bioreactor maken. Daarnaast hergebruik je materialen, en er zijn allerlei mogelijkheden voor nieuwe toepassingen. In die zin past Microbiële Olie op Maat mooi binnen de doelstellingen van het HAN-zwaartepunt Sustainable Energy & Environment (SEE). We zijn ook aan het kijken wat er nog meer uit het fermentatieproces kan komen: misschien kunnen we nog wel een andere component uit het restmateriaal halen. Bijvoorbeeld een gistextract dat weer kan worden gebruikt in fermentatie medium. Dat is ook een stuk duurzamer.”
Hoe waren de reacties op dit multidisciplinair project?
“Studenten van Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, Chemie en Bio-informatica waren allemaal erg enthousiast. Vooral omdat het een link heeft met bedrijven en er een mogelijkheid is dat die verf over een jaar of tien misschien wel echt op de markt komt. Voor bedrijven als Van Wijhe en Allnex gaat het onderzoek dat we doen natuurlijk nooit snel genoeg: maar we kregen wel terug dat ze het een heel waardevol project vonden dat veel perspectieven biedt als alternatief voor de olie die ze nu in hun verf gebruiken. We gaan sowieso verder met de verfbedrijven. Ook gaan we kijken of we het misschien als biologisch smeermiddel kunnen gebruiken. Want ook in die industrie is men op zoek naar biologische alternatieven. Doordat we binnen SEE een beetje extra budget daarvoor hebben, kunnen we aan de toekomst van microbiële olie door blijven werken.”
