Samenwerken op bedrijventerrein loont

Huub Schoenaker is onderzoeker Circulaire Economie bij het Centrum voor Meervoudige Waardecreatie (CMW), onderdeel van de Academie Financieel Economisch Management van de HAN. Huub is aanjager van samenwerkingsprojecten op bedrijventerreinen.

Dat er op die 450 bedrijventerreinen in Gelderland veel winst valt te behalen, staat buiten kijf, volgens Huub. Hij is gespecialiseerd in de organisatie van samenwerking, gericht op thema’s als CO2-uitstoot en circulariteit. "Maar bedrijven kunnen ook samen kinderopvang regelen of samen voldoen aan de eisen van de participatiewet, typisch zaken die voor individuele ondernemers vaak uitdagend zijn. De fysieke nabijheid van organisaties slim exploiteren, noem ik dat."

De grootste uitdaging is volgens Huub niet om te bepalen waar de meeste winst te behalen valt: "We kunnen eenvoudig de CO2-footprint van elk bedrijf meten en andere individuele besparingsbehoeften van de ondernemers in kaart brengen. Maar de uitdaging zit in het organiseren van de samenwerking: voor elkaar krijgen dat ondernemers met elkaar aan de slag gaan met verbeterthema’s die zo dichtbij liggen. Dát is een proces van lange adem, waarin ook de overheid en onderzoekers een belangrijke rol spelen. Inmiddels hebben we de nodige ervaring opgedaan en een stevig theoretisch en procedureel kader dat helpt om alle spelers aan boord te krijgen en te houden."

Maar dan de hamvraag: hoeveel bedrijven werken nu al samen op een bedrijventerrein? "Te weinig. En het vraagt veel overleg en goede voorlichting om interesse te kweken. Je hebt echt een gedegen aanpak nodig. Je plaatst niet even een student voor een half jaar, maar wilt vanuit de HAN een duurzaam samenwerkingsverband creëren met een bedrijventerrein en de lokale overheid. Je begint dus met een behapbaar samenwerkingsproject. Op basis van de resultaten worden vervolgens steeds nieuwe doelen gesteld. Zo smeed je smart partnerships en een smart region."

Het theoretisch kader dat daarbij hoort is het principe van de Six Capitals: de zes ‘waarden’ waarmee je de toekomstbestendigheid van een bedrijf in kaart brengt. Huub: "En wij passen dat toe op een heel bedrijventerrein. Niet alleen op het monitoren van het eenmalig verbruik van fossiele grondstoffen. Maar op 5 tot 10 verschillende aspecten voor elk van de 6 waarden en de daarvan afgeleide KPI’s (kern-prestatie-indicatoren) moet een bedrijventerrein ‘scoren’. Steeds meer bedrijven gebruiken deze regels van integrated reporting als basis voor hun beleid naar toekomstbestendigheid. Wij doen hetzelfde voor een heel bedrijventerrein."

Op Bedrijventerrein Schaapsdrift in Renkum is de laatste jaren hard samengewerkt. Aan informatievoorziening en communicatie, ledverlichting en glasvezel, de infrastructuur en groenvoorziening. Na advies over het verminderen van afval, staan de samenwerkende ondernemers op het punt ook de energievoorziening aan te pakken. Met duurzame productie en opslag van warmte en energie, energie- en distributiemanagement en een sluitend afrekenmodel. Huub: "We hebben alles nu doorberekend. Met een investering van 4,5 miljoen kunnen we het hele bedrijventerrein energiepositief en CO2-neutraal maken. Meerdere financiers hebben al interesse getoond. Niet gek, want deze investering is in 10 jaar terugverdiend."

En ander voorbeeld: de gemeente Apeldoorn, de Bedrijvenkring Apeldoorn Zuid (BKA-Zuid) en het HAN CMW werken samen aan thema’s als informatievoorziening, communicatie en groenvoorziening. Inmiddels is ook een energie-team gestart met energie-opnames en -adviezen bij 100 bedrijven. Nog een voorbeeld is het project CO2-reductie in de Liemers, waar samen met Groene Allianties de Liemers, de gemeenten en ondernemers een driejarig project loopt. En het recent opgestarte project waar het CMW met de Samenwerkende Industriële Kringen Achterhoek (SIKA) met drie bedrijventerreinen aan de slag gaat met ondersteuning van de provincie en de betrokken gemeenten Groenlo, Doetinchem en Borculo.

Tot slot geeft Huub nog graag tips mee voor wie met collega’s op een bedrijventerrein samen wil werken: "Zorg dat de taakverdeling helder is en ook waar de verantwoordelijkheid ligt, kweek vertrouwen en wees transparant. En ten slotte: heb geduld. Dat wat je doet, moet staan als een huis. Elke keer weer moet je bewijzen dat je op de goede weg bent, zodat nog meer ondernemers meedoen. Om het goed te doen, moet je het grondig doen en rustig elke volgende stap nemen. Dan kom je het snelst vooruit. ‘Rustig aan, want we hebben haast,’ zeg ik altijd."

Ondernemers die de mogelijkheden voor samenwerking op hun bedrijventerrein willen onderzoeken, kunnen vrijblijvend contact opnemen met:

Huub Schoenaker
Onderzoeker Circulaire Economie
Centrum voor Meervoudige Waardecreatie
E: huub.schoenaker@han.nl.