Wat kenmerkt leraren op vernieuwingsscholen?

Jazzy zit op het mbo, maar het lukt haar niet om aansluiting te vinden. Ze is druk, chaotisch en kan het tempo niet bijbenen. Door tegenvallende resultaten en het ‘gezeur’ van leraren en ouders is ze het geloof in eigen kunnen verloren. Jongeren als Jazzy kunnen sinds 2018 terecht op vernieuwingsschool ACT. Zij krijgen daar begeleiding op maat, met individuele aandacht voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Na 1 of 2 jaar kunnen ze weer instromen in regulier vervolgonderwijs of ergens een baan gaan zoeken. 

ACT is als school en voor kwetsbare jongeren heel waardevol. Minder bekend is wat (toekomstige) leraren in huis moeten om bij ACT als professional aan de slag te gaan. Het kenniscentrum Kwaliteit van Leren onderzocht de kenmerken van de (toekomstige) leraren die werken bij ACT. Associate lector Gerda Geerdink: "De school is natuurlijk een interessante en uitdagende leerwerkplek voor studenten die graag in ‘ander’ onderwijs willen werken. Daarnaast is het ook een plek die de valkuilen en succesfactoren van vernieuwend onderwijs aan het licht brengt. De lerarenopleiding HAN Educatie Pro heeft die kennis nodig om studenten op te leiden tot leraren die passen binnen scholen als ACT. En om samen met hen te bepalen of ACT voor hen wel of niet de ideale stageplek is."

Geerdink: "Samen met onderzoeker Edwin Buijs sprak ik met onderwijsvernieuwers, binnen en buiten ACT. Uit de interviews blijkt dat deze leraren(opleiders) vooral gericht zijn op de zorg en de ontwikkeling van individuele leerlingen, meer dan op de inhoud van het vak. Ze willen hun lessen en begeleiding flexibel op hen afstemmen en moeten daarvoor ook de toekomstige beroepspraktijk van hun leerlingen goed kennen. In vernieuwingsonderwijs is het bovendien belangrijk dat je gemakkelijk uit je comfortzone stapt en een teamplayer bent. De leraren(opleiders) zijn steeds op zoek naar de beste oplossing en aanpak en willen daar met elkaar aan werken."

Geerdink en Buijs spraken ook met de 11 ILS-studenten die bij ACT stage liepen. Geerdink: "De leerwerkplek heeft hen allemaal veel opgeleverd. De stageplek lijkt beter te passen bij mensen die wat meer lef hebben, creatiever zijn en al beter weten wat hun visie op onderwijs is. De studenten vinden dat de lerarenopleiding hen beter moet voorbereiden op vernieuwingsonderwijs. Ze willen meer leren over de jongeren die er een plek vinden, meer weten over beroepsgericht onderwijs en meer aandacht voor differentiëren en ontwerpen van onderwijs. Bovendien is niet iedereen volgens hen geschikt om te werken op een school als ACT. Studenten die vooral bezig willen zijn met de inhoud van hun vak of behoefte hebben aan structuur, voelen zich er gemiddeld wat minder thuis."

De leraren en studenten die het eerste ACT-jaar op de school werkten of stage liepen, zagen zichzelf op de eerste plaats als begeleide en coach en pas daarna als leraar. Geerdink: "We gaan daarom vervolgonderzoek doen naar de rol van de leraar als begeleider: hoe sluit je op een school als ACT aan bij wat een leerling nodig heeft? Zeker als je nieuw bent in het vernieuwingsonderwijs heb je duidelijke handvatten nodig om begeleiding op maat te bieden. ACT is de plek om daarmee aan de slag te gaan: onderwijsontwikkeling, leren en professionaliseren en onderzoeken komen er tenslotte samen!"

De Academy for Community and Talent (ACT) is een samenwerking tussen ROC Rijn IJssel, Briant College en de lerarenopleidingen van de HAN Ecucatie Pro Academie. De mbo- en vmbo-scholen leveren de leraren. De stagiaires komen van HAN Educatie Pro Academie en krijgen begeleiding van HAN-lerarenopleiders die voor ACT werken. Samen bieden ze leerlingen een passende leerweg die zoveel mogelijk aansluit bij persoonlijke talenten, mogelijkheden en doelen.

• Artikel over het onderzoek: Wat kenmerkt leraren in vernieuwingsscholen zoals ACT?   
• Stage-ervaringen: Leraren in opleiding bij ACT