Associate degree-opleiding helpt installatiebranche aan moderne technici

Er is een groeiende vraag naar technici in de installatiebranche, vertelt Terpstra tijdens zijn bezoek aan de HAN. ‘We hebben in de sector een tekort van 20.000 mensen en de verwachting is dat dit de komende jaren oploopt tot 40.000. En je weet nu eigenlijk al, als je het hebt over de maatschappelijke transities, dat een van de grootste belemmerende factoren weleens het tekort aan mensen kan zijn.’ Terpstra doelt onder andere op de energietransitie. Om de klimaatdoelen te halen, moeten meer mensen worden opgeleid.

Er is behoefte aan een nieuw soort professional in de installatiebranche. ‘Je ziet dat de aard van het werk enorm verandert. In de bouwketen pakken wij een andere rol ten opzichte van het verleden, omdat techniek in de gebouwde omgeving steeds belangrijker wordt.’ Terpstra geeft aan dat veel ondernemers de classificering “installatiebedrijf” laten varen, omdat ze veel meer doen dan installatiewerk. ‘Het gaat niet om het plaatsen van alleen een cv-ketel, of iets dergelijks, het gaat om ontwerp, advies, plaatsen én onderhouden van vaak complexe systemen. Niet alleen in gebouwen en woningen, maar ook in de industrie en de infra.’

Omdat technologie in gebouwen steeds omvangrijker wordt en veelal met elkaar verbonden is, moeten technici meerdere disciplines beheersen. ‘Vroeger koos je een vak en dat deed je tot in de lengte van dagen. Nu zie je dat techniek zo multidisciplinair is als die maar zijn kan. De techneut van nu is, los van het feit dat hij een techniek moet beheersen, de communicator over de grenzen van zijn vakgebied heen. Dat zorgt voor een stevige opgave voor het hoger onderwijs’, aldus Gerrit Averesch, directeur van het Instituut Engineering van de HAN.

De HAN ontwikkelt nieuwe onderwijsprogramma’s die de moderne technicus klaarstoomt, in samenwerking met het bedrijfsleven. De Associate degree Gebouwgebonden Installatietechniek, die dit studiejaar voor het eerst van start ging, is het meest recente voorbeeld. Deze opleiding brengt professionals voort die verstand hebben van nieuwe technologie en toepassingen, zoals duurzame-energiesystemen in de gebouwde omgeving.

Gebouwgebonden Installatietechniek is een deeltijdopleiding. Deelnemers hebben een baan die bij de opleiding past. Op 12 september, de dag waarop Terpstra de opleiding bezoekt, vertellen de studenten hoe de studie bijdraagt aan het werk dat ze doen. Ze vinden het fijn om theoretische kennis op te doen, die ze kunnen mixen met werkzaamheden in de praktijk. De opleiding bestaat uit verschillende modules, waarbinnen studenten casussen kiezen die aansluiten op hun werkzaamheden.

Er is ook een aantal werkgevers aanwezig dat zich positief uitlaat over het traject. De deeltijdopleiding zorgt dat ze hun personeel kunnen scholen voor de lange termijn én kunnen inzetten voor urgente werkzaamheden binnen het bedrijf. Werkgevers kunnen bovendien onervaren technici in dienst nemen, die in de loop der tijd uitgroeien tot goedgeschoolde professionals. ‘Ik vind het een kans voor het bedrijfsleven om mensen middels een traineeship in te zetten’, zegt Averesch.

Het schort nog wel aan de bekendheid van dit soort opleidingen in het bedrijfsleven, concluderen Averesch en Terpstra. Maar daar komt verandering in. Het aantal gezamenlijke programma’s, dat het tekort aan goedgeschoolde technici moet verkleinen, groeit. ‘Het is van enorm grote betekenis dat we elkaar weer weten te vinden. Dat gaat nu gebeuren met de ontwikkelingen van centers of expertise en de ontwikkeling van Associate degrees’, aldus Terpstra.

Techniek Nederland heeft het onderwijs in ieder geval gevonden. Terpstra zette 28 februari zijn handtekening op de oprichtingspapieren van het center of expertise Human Capital for Building Technology (HUB) samen met opleidingsfonds OTIB en vier hogescholen, waaronder de HAN. De samenwerking richt zich onder meer op het stimuleren van meer instroom in techniekstudies en het vormgeven van aantrekkelijke leerarrangementen en studiebanen. De Associate degree Gebouwgebonden Installatietechniek is een van de eerste wapenfeiten van HUB.