Hoe je ouderen sociaal en vitaal in de wijk houdt
Een onderzoek waar je normaal een half jaar de tijd voor neemt, nu uitgevoerd in slechts 3 dagen. Dat is wat studenten voor elkaar krijgen tijdens een ‘Pressure Cooker’. Hun onderzoeksvraag: Hoe zorg je ervoor dat bewoners van een wijk langer vitaler, zelfstandig en gelukkiger leven?
Studenten van de HAN minors Stad & Land en Civil Society gingen dit keer aan de slag in de wijk Dichteren in Doetinchem. Bij een Pressure Cooker werken ze onder hoge druk aan een praktijkvraagstuk van een maatschappelijke opdrachtgever. Het idee is dat studenten uit allerlei opleidingen en domeinen (sociaal, techniek, economie, educatie) samenwerken. Ze leren hoe ze onderzoek moeten doen, ze gaan in gesprek met mensen en leren interdisciplinair werken. Daarnaast ontwikkelen ze nieuwe vaardigheden en vergroten ze hun netwerk. Hoe dit in de praktijk werkt? We keken mee bij een project van opdrachtgever Zorgalliantie in samenwerking met Wark House, een Social Enterprise advies en projectmanagement bureau.
Bij een Pressure Cooker werken studenten onder hoge druk aan een praktijkvraagstuk van een maatschappelijke opdrachtgever.
Vitale ouderen die opeens niet vitaal meer zijn
Ingeborg van der Oord en René Reumer van Wark House vertellen: “We zien een terugtrekkende overheid op het gebied van welzijn en vergrijzing. Bovendien is het zorglandschap veranderd: veel zorg is op de schop gegaan, er zijn nieuwe wetten ingevoerd en verantwoordelijkheden zijn gedecentraliseerd. Ouderen worden bijvoorbeeld geacht langer zelfstandig te blijven wonen en willen dat ook. Dat geldt zeker voor de vitale ouderen die nog geen problemen op het gebied van welzijn, zorg en sociale contacten ervaren.
Na het overlijden van de partner of het zelf in fysieke problemen komen, wordt er vaak wel om zorg gevraagd. De vitale ouderen willen dan in een appartementencomplex gaan wonen, waar zorg beschikbaar is. Alleen kom je daar niet zomaar tussen. En dan? Kortom: vóórdat er zorg nodig is, is er een plan nodig. Wijkbewoners moeten de mogelijkheden kennen voor zichzelf, de buurt en medebewoners. Om zo met behulp van een sociale infrastructuur zelfredzaamheid en samenredzaamheid mogelijk te maken”.
Hoe zorg je ervoor dat bewoners langer vitaler, zelfstandig en gelukkiger leven?
De studenten startten een onderzoek in de wijk Dichteren, in Doetinchem. Hier zijn onder andere Dichtershof en Waterrijk gevestigd, complexen met huur- en koopappartementen voor mensen van 55 jaar of ouder. Waterrijk was voorheen een verzorgingshuis van zorgorganisatie Sensire. De probleemstelling: hoe kunnen we in een woonwijk zorg-, welzijn- en sociale technologie integreren met het doel de bewoners langer vitaal, zelfstandig en gelukkig te houden? De studenten namen hierbij de criteria van de ‘Blue Zones’ mee. Denk aan dagelijkse lichaamsbeweging, een levensdoel en veel contact met familie en vrienden. De Blue Zones zijn plekken op de wereld waar wordt voldaan aan deze criteria en waardoor relatief veel mensen in goede gezondheid 100 jaar en ouder worden.
Studenten komen met praktische oplossingen
Luuk en Koen zijn 2 studenten die meewerkten aan het onderzoek. “De naam Pressure Cooker is wel toepasselijk”, vertelt Luuk. “Normaal gesproken doe je een half jaar over zo’n onderzoek, wij doen het in 3 dagen. Op maandagochtend kregen we een inleiding en uitleg, meteen daarna verdeelden we de deelvragen en gingen we aan de slag”. Ze keken onder andere naar de infrastructuur om de complexen heen en in de wijk. “We hebben bijvoorbeeld een ‘rollator-cirkel’ om verschillende complexen heen getrokken”, vertelt Koen. “Hieruit concludeerden we dat op verschillende plekken bankjes moeten komen om uit te rusten én elkaar te ontmoeten. Maar we hebben ook gekeken naar de technische infrastructuur. Wat bleek: bewoners weten niet welke activiteiten er plaatsvinden. Of ze vinden het ingewikkeld om zich aan te melden. Een oplossing hiervoor kan een flyer zijn, met daarop de activiteiten. Of, nog beter: een iPad in de hal met alle activiteiten, waarbij je je heel eenvoudig kunt aanmelden”.
Communicatie bleek sowieso een struikelblok te zijn. “Meer contact met elkaar blijkt een sleutel voor verbetering”, vertelt Luuk. “Dingen ondernemen ook. Net als in de Blue Zones. Hier hebben we verschillende oplossingen voor geopperd: een wandelroute met ruimte voor ontmoeting, busritjes naar verschillende uitjes en bijvoorbeeld ‘gewoon’ een gekke poster in de gang waar mensen een praatje met elkaar over kunnen maken”.
Geslaagd project
Of het project geslaagd is? “Absoluut!” vertelt Koen. “Bewoners vroegen meteen wanneer we de iPads met activiteiten kunnen ophangen! We hebben in ieder geval in hele korte tijd de situatie en mogelijke verbeteringen in kaart gebracht”. Luuk beaamt dat. “Bovendien hebben we zelf veel geleerd. Je staat met je neus in een echte situatie met échte mensen. En je leert onder druk samenwerken met elkaar”.
Kortom: de studenten hebben mooie aanbevelingen gebracht. Vanuit hier wordt er met het Ouderen Zorg Netwerk Dichteren verder gewerkt aan een toekomstbestendige wijk. En een daarbij passend welzijn- en zorglandschap.
