Prepareren voor innoveren

Onze studenten krijgen een belangrijke rol in het oplossen ervan. Hoe bereiden we ze goed voor? Het project ‘Prepareren voor Innoveren’ richt zich op het vraagstuk hoe de HAN wendbare en creatieve professionals kan afleveren die voldoende toegerust zijn voor de wereld van morgen.

In het project werken onderzoekers met een onderwijskundige en onderzoekers met een organisatiekundige achtergrond. Samen met hen heeft projectleider Aimée Hoeve de richtingen verkend hoe innovatie en onderwijs zich ten opzichte van elkaar kunnen ontwikkelen. Dit team is aangevuld met dwarsdenker Sander Berendsen van het Graafschap College. Aimée: “We zijn onder meer de literatuur ingedoken, hebben concepten bekeken en experimenteerplekken binnen en buiten de HAN bestudeerd.”

Het concept dat Aimée en haar collega’s verder gaan uitdiepen, is de ‘open eind leeromgeving.’ Aimée licht toe: “Daarin zoeken we met een open eind (exploreren) naar nieuwe oplossingen voor een maatschappelijk probleem. Zonder dat je dus vooraf weet wat de uitkomst moet zijn. Door innovatief leren, leren we om de wereld te veranderen. De uitkomsten zijn onvoorspelbaar, je kunt alleen kijken naar de kwaliteit van het leerproces.”

Omdat we voor uitdagingen komen te staan waar geen pasklaar antwoord voor is, is het belangrijk om vanuit meerdere perspectieven naar een probleem te kijken. Aimée: “Verschillende betrokken actoren stellen namelijk andere eisen aan de gezochte oplossing. Daarom is het noodzakelijk dat mensen vanuit verschillende disciplines en achtergronden samenwerken in hun zoektocht naar mogelijke oplossingen en dat er multidisciplinair naar (deel)oplossingen gezocht wordt.”  

Ze vervolgt: “Dat doen we op zogenaamde durfplekken waar studenten in aanraking komen met complexe vraagstukken. Hier ervaren ze wat het betekent om van niet-weten naar weten te komen. We gooien ze in het diepe, maar zorgen ervoor dat ze niet verzuipen. De leeromgeving blijft natuurlijk veilig.”

De open eind leeromgevingen zijn een hefboom om innovatief leren in het HAN onderwijs een plek te geven. Op durfplekken kunnen we met het werkveld systematisch nieuwe inzichten ontwikkelen en standaard werkwijzen loslaten. Verschillende partijen binnen onderwijs, onderzoek en werkveld pakken samen een maatschappelijk probleem zoals ‘kansenongelijkheid’ of ‘klimaatverandering’ aan.  

Thematrekker van Smart Education, Annelies Dickhout benadrukt: “Om nieuwe slimme inzichten te krijgen in de regio, is het van belang dat er gewerkt wordt met wisselende partnerschappen.”

Een open eind leeromgeving vraagt om een totaal andere manier van werken en leren en dus ook een andere houding van alle betrokkenen. Aimée weet dat dit concept de bestaande verhoudingen op z’n kop zet, want iedereen is beginneling. “We gaan spelen met professionele expertise. Studenten worden getriggerd om de inhoud van hun rugzak anders te gebruiken en nieuwe combinaties te maken. Ze gaan een switch maken in werkhouding en hopelijk werkt dat aanstekelijk.”

Annelies vult aan: “Het is de kunst om de ‘21st century skills’ te koppelen aan professionele expertise. De vraag waar we nu middenin zitten is: Hoe verbinden we deze manier van leren en werken aan de huidige manier? En natuurlijk: Hoe verbinden we de onderwijskundige verandering met de organisatieverandering?”

Aimée ziet als praktijkonderzoeker mooie concepten voorbijkomen, maar ze merkt dat de slag naar de praktijk toch vaak lastiger is dan in eerste instantie gedacht. Ze illustreert: “Het is net een Hello Fresh box met suggesties voor een recept. Het is aan de praktijk hier een gerecht van te maken. Als je bepaalde begrippen of ingrediënten niet kent, wordt dat echter lastig. Het is de kunst om de kok zoveel mogelijk handvatten aan te reiken en hem tegelijkertijd vrijheid te geven. Alleen zo kunnen we studenten, docenten en iedereen uit het werkveld ‘klaarstomen’ voor een duurzaam recept.”

Voor meer voorbeelden hoe de HAN met diverse partners de grenzen verlegt door te werken aan het innovatief vermogen kijk je op de pagina van het HAN zwaartepunt Smart Region of meld je aan voor de nieuwsbrieven van Smart Region.