"Als je kunt onderbouwen waarom je doet wat je doet, groeit je zelfvertrouwen"
Lesgeven aan de HAN. Waarom doe je het, en wat geef je mee aan studenten? Karen Lips, finalist in de Docent van het Jaar-verkiezing, doet graag een boekje open. We stellen haar 25 vragen, deze keer over haar studenten. Over keuzes, botsende perspectieven en zelfvertrouwen.
Hoe maak je verbinding met studenten?
Dat doe ik door iets van mijzelf te laten zien. Naast docent ben ik natuurlijk ook mens, met mijn angsten, dromen, zorgen en wensen. Door daar met elkaar over in gesprek te gaan en daar de inhoudelijke stof van die dag aan te koppelen, breng je het tot leven. Dat kan ook door de actualiteit erbij te betrekken, wat speelt er vandaag in de maatschappij, en hoe kunnen we de stof van vandaag daarop betrekken? Om dit te kunnen doen, moet je open minded zijn. En: out of the box kunnen en durven denken.
Als docent maak je dagelijks keuzes. Jij kiest voor Evidence Based Practice (EBP). Waarom?
EBP helpt je om je keuzes te onderbouwen en te verantwoorden. Naar jezelf en naar belangrijke anderen. Door dit te doen, krijg je meer begrip voor de te nemen route. Ook al ben je het er inhoudelijk niet helemaal mee eens. Ik leg lastige besluiten die we als opleiding moeten nemen, ook altijd op die manier uit aan studenten. Ik merk dan dat ze, al vinden ze het niet leuk, wel begrip hebben voor de beslissing.
Kun je EBP nog eens uitleggen?
Het belangrijkste doel van EBP is kwalitatief goede zorg bieden. EBP helpt professionals hun handelen tegenover collega’s, patiënten, verwijzers en financiers te verantwoorden. Hiermee ontwikkel en positioneer je ook je beroep. EBP gaat over het nemen van beslissingen op grond van het huidige best beschikbare bewijs, over kennis en ervaring van de professional, en over de waarden en voorkeuren van de cliënt, doelgroep of student.
Waarom vinden studenten het EBP-model lastig? Wat kun je daar als docent aan doen?
Studenten snappen het model, maar in de toepassing wordt het lastig. Zoals bij zoveel leerstof. Wat ga je namelijk doen als de perspectieven botsen? De cliënt of jij wil iets heel anders dan wat de wetenschap je adviseert te doen. Wat doe je? Kijk maar naar het vaccineren nu, de wetenschap is er duidelijk over: trombose geeft een klein risico. Zelfs artsen noemen dat, maar er zijn ook artsen die een andere mening hebben. Nu krijg jij als burger je oproep voor het AstraZeneca-vaccin, wat is dan jouw wens en voorkeur? Wat ga je doen? Dat zijn lastige overwegingen, en om daar een besluit in te nemen, is ingewikkeld. Ook het zoeken, beoordelen en conclusies trekken uit wetenschappelijke literatuur is lastig en moeilijk. Het is echter ook heel waardevol om je te blijven ontwikkelen en te blijven leren als professional!
Waarom moeten studenten meer ruimte hebben voor autonomie en zelfregie? Gaat ze dat goed af?
Autonomie en zelfregie lijkt de heilige graal, maar dat is het natuurlijk niet. Het gaat erom dat je straks als hbo-professional zelfstandig je werk in teamverband moet kunnen uitvoeren. En om je goed voor te bereiden op die taak, besteden we daar in het hbo veel aandacht aan. Hoe plan je je werkzaamheden, waar mag je in kiezen en wat is geen keuze, maar moet gewoon gebeuren? Dat moeten we met elkaar leren, docenten en studenten.
Studenten moeten naar eigen inzicht handelen, niet klakkeloos het perspectief van de docent volgen. Leg eens uit?
Als je iets aanpast in een verslag omdat de docent zegt dat dat moet, en je snapt zelf niet waarom, adviseer ik studenten om het niet aan te passen. Als een andere docent weer iets anders zegt, worden ze boos en raken ze van de leg. Als jij kan onderbouwen waarom je doet wat je doet, groeit je zelfvertrouwen en word je mijns inziens een betere professional.
De docent is een perspectief in het leerproces, en helaas zijn veel dingen in het hbo niet zwart-wit. Leg een casus voor aan verschillende professionals en iedereen zal net iets anders handelen. Dat is je persoonlijke voorkeur als professional. Echter, alle professionals in diezelfde casus zullen ook een gemeenschappelijke deler hebben die uit de theorie blijkt. Dat geldt dan dus ook voor de leerstof. Sommige dingen zijn klip en klaar, en andere kunnen op verschillende manieren uitgelegd worden. Voor die laatste moet je heel goed zelf weten wat je doet en waarom je daarvoor kiest. Anders val je ten prooi aan het ‘u vraagt, wij draaien-principe', en ben je niet meer authentiek.