VR

Lesmodule laaggeletterdheid klaar voor gebruik

studenten met VR-bril op

Een laagdrempelige manier om aan bewustwording te werken, dat is de VR-simulatie laaggeletterdheid. Onderzoekers Clark Nowack en Ellis van der Scheer werkten aan een lesmodule die eenvoudig is in te passen bij elke opleiding van de HAN en daarbuiten. Deze is nu klaar voor gebruik.

Hoe zei Cruijff het ook alweer? ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt.’ Zo zit het ook met laaggeletterdheid, is de ervaring van Clark Nowack. “Voordat ik als onderzoeker Innovatie in de Care betrokken raakte bij Fair Health, had ik geen idee dat laaggeletterdheid zo’n groot probleem was. Nu heb ik er veel meer oog voor. Het valt me bijvoorbeeld op hoe ingewikkeld sommige formulieren zijn die je moet invullen. En ik realiseer me dat veel mensen in mijn woonomgeving moeite hebben met lezen en schrijven zijn; dat moet ook wel als je bedenkt dat Nederland 2,5 miljoen mensen telt voor wie lezen en schrijven of omgaan met digitale middelen niet vanzelf gaat. De VR-simulatie brengt die bewustwording op gang. Het drukt je met je neus op de feiten en leert je relevante signalen op te pikken.”

Voor iedere student

De VR-simulatie laaggeletterdheid – een co–productie van de leergemeenschap Laaggeletterdheid, de GGD en The Simulation Crew – zag september vorig jaar het levenslicht. Doel van de tool is studenten te trainen in het herkennen en bespreekbaar maken van laaggeletterdheid. Gebruikers hebben de keuze uit 2 levensechte scenario’s. In scenario 1 ben je een diëtist bij wie de laaggeletterde avatar Joyce op consult komt. In scenario 2 voer je als basisschoolleerkracht een gesprek met avatar Paul, een laaggeletterde ouder. De uitdaging is goed contact te maken, de juiste vragen te stellen en niet in één keer een bak aan informatie over de laaggeletterde gesprekspartner uit te storten. “Het zijn herkenbare situaties waarmee iedere student uit de voeten kan”, vertelt onderzoeker Ellis van der Scheer. “Ook als je bijvoorbeeld een technische opleiding volgt, of straks in de financiële dienstverlening gaat werken.”

VR-simulatie leerwerkgroep laaggeletterdheid

Handig totaalpakket

Samen met Clark en Mariel Derksen (kartrekker leergemeenschap Laaggeletterdheid) verwerkte Ellis de VR-simulatie in een lesmodule die je als docent zo in kunt zetten. “Het is een handig totaalpakket, opgebouwd in 3 delen. Deel 1 is een e-learning van Stichting Lezen en Schrijven. In 45 minuten leren studenten wat laaggeletterdheid is, waaraan je laaggeletterdheid herkent en hoe je een laaggeletterde kunt motiveren een taalscholing te volgen. Het prettige is dat de e-learning in 6 versies beschikbaar is, afgestemd op verschillende sectoren. Als docent kies je welke versie het beste op jouw opleiding aansluit.”

De VR-simulatie brengt die bewustwording op gang. Het drukt je met je neus op de feiten en leert je de signalen van laaggeletterdheid op te pikken.”

(Zelf) oefenen

Deel 2 van de lesmodule bestaat uit een bezoek aan iXperium Health van de HAN. Clark: “We hebben inmiddels 50 VR-brillen beschikbaar. Onder begeleiding oefenen studenten 2 keer een uur met de VR-tool, inclusief nabespreken met de docent. Zelf in de klas of op je eigen studentenkamer oefenen kan trouwens ook. De brillen komen straks bij het studiecentrum te liggen en kun je op vertoon van je pas zo lenen.”

Vakjargon aanpassen

In deel 3 van de lesmodule gaat het erom de opgedane kennis toe te passen op het eigen vakgebied. Hierbij is vooral de docent aan zet, legt Ellis uit. “Toevallig heb ik dit naar aanleiding van een eerder onderzoek zelf al gedaan voor mijn vakgebied fysiotherapie. Het idee is dat je met studenten onderzoekt hoe je het jargon in jouw vakgebied aanpast op laaggeletterden zodat studenten in hun onderzoek, stage, of latere werk weten hoe ze laaggeletterde patiënten, cliënten, klanten of collega’s kunnen bereiken en helpen.”

Klaar voor gebruik

Hoewel er nog wat praktische zaken op te lossen zijn, is de lesmodule klaar voor gebruik. In het nieuwe studiejaar gaan 2e-jaars studenten Logopedie en Mondzorg ermee werken. Daarnaast introduceren de ambassadeurs van iXperium Health de module in hun eigen klas. Clark: “Het idee is dat zij als early adapters hun collega-docenten aansporen de module ook te gebruiken. Het helpt dat het laagdrempelig is. Je meldt je aan, doorloopt met je klas de module en een week later ben je klaar.”

Iedereen staat aan

Wanneer Ellis en Clark van een succes spreken? “Als over 3 jaar alle HAN-opleidingen de lesmodule hebben gebruikt, zijn we dik tevreden”, zegt Ellis. “Ja, want dat zou betekenen dat binnen alle academies aan die bewustwording is gewerkt”, vult Clark aan. “Dan staat iedereen áán. Dat is nodig als we iets aan laaggeletterdheid willen doen. Zeker in relatie tot de missie van HAN Health: het verkleinen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen.”

Nu al met de module aan de slag? Dat kan! Neem contact op met iXperium Health Nijmegen (secr. Marij van Tongeren), tel. 06 523 537 94. Of stuur een mailtje naar Clark Nowack.

 

 

Leergemeenschap laaggeletterdheid

Laaggeletterdheid: een hardnekkig probleem met een forse impact. Daarom is het belangrijk dat we het leren herkennen en bespreekbaar maken. De leergemeenschap Laaggeletterdheid deelt kennis, werkt aan bewustwording en ontwikkelt tools. Samen kunnen we kansen voor laaggeletterden vergroten.

Clark Nowack portret
Focusgebied
 

Fair Health

Mensen met een laag opleidingsniveau of inkomen leven korter en voelen zich minder gezond. Daar willen we met focusgebied Fair Health verandering in brengen. Hoe? Door in onderwijs en onderzoek aandacht te vragen voor die verschillen. We verbinden alle kennis die de HAN in huis heeft en betrekken partners uit de praktijk. Samen kunnen we verschil maken.

vrouw man diversiteit focus zwaartepunt HAN