Op de bres voor beter onderwijs

Hoogste tijd om er experts bij te halen, weet hij. Binnen no time krijgt hij tips en alternatieve werkvormen die direct aanslaan bij de groep. 

Vroeger was hulp niet zo gauw te vinden. Nu wel. Dankzij de goede contacten met de HAN-lerarenopleiding profiteert Daan Smulders, docent Geschiedenis, van handige tips en slimme werkvormen, evidence based, om rumoerige klassen weer op het lerende spoor te zetten. En het wérkt, omdat ze bij de HAN dondersgoed weten hoe het in klassen als die van Daan eraan toegaat.

Samen het onderwijs versterken, dat is doel van de Alliantie VO & Notre Dame. Lous Lieber, programmaleider Academische Opleidingsschool, ging er 3 jaar geleden aan de slag op het bestuursbureau. Er was toen al lang sprake van samenwerking tussen de HAN-lerarenopleidingen, de Radboud Docenten Academie en de aangesloten vo-scholen van de alliantie. Trof ze een gespreid bedje aan? Ja en nee, vindt Lous, want er zijn nog aardig wat kussens om op te kloppen. Ook bij een van de langdurigste samenwerkingsverbanden in zijn soort in Nederland.

Veel gaat intussen al goed. Bestuurders, directies en docenten weten elkaar te vinden. Alles passeert de revue: waar kan de zij-instroom van nieuwe leraren verbeteren? Hoe zorgen we voor een betere match tussen student en stageplek? Maar ook: over welke gastlessen van leraren zijn lerarenopleidingen enthousiast?

Lous: “Onze samenwerking strekt zich uit van samen opleiden en begeleiden van studenten bij onderzoek in de vo-scholen tot werkplekleren via stages en samen professionaliseren. Allemaal broodnodig. We brengen theorie en praktijk samen. Actuele pedagogisch-didactische kennis komt zo de klas in. Inzichten en ervaringen uit de scholen, bijvoorbeeld over werkplekleren, verrijken curricula én onderzoek aan de lerarenopleidingen. Dat leidt tot beter onderwijs. En dat is in het belang van iedere leerling.”

In dat onderwijs krijgt onderzoek een steeds prominentere plek. “We zijn 4 jaar geleden begonnen met onderzoekskringen. Daarin oefenen studenten in groepsverband een onderzoekscyclus. Dat doen ze in de vorm van 3  kleinere onderzoeksopdrachten die ze op hun school uitvoeren. Ze leren in hoge mate met en van elkaar. Doordat ze dat terugkerend, cyclisch doen, is er meer ruimte om te leren van fouten. Zo kunnen ze hun houding en handelen telkens bijstellen om het de volgende keer beter te doen. Niet alleen de onderzoekskwaliteiten van studenten gaan er met sprongen op vooruit, ook die van de leraren!”

Moeiteloos schudt ze nog een voorbeeld uit de mouw: “In 2020 begonnen we met een nieuwe leergemeenschap: ‘Van onderzoekende houding naar onderzoekend handelen’. De HAN draagt hier financieel aan bij. Uit de scholen trekken onderzoekscoördinatoren op met collega’s van de lerarenopleidingen en met ons. Dan blijkt dat onderzoek behapbaar is en snel resultaten oplevert voor de praktijk. Vooral als je elkaar helpt om met de juiste, onderzoekende houding aan de slag te gaan.
In vervolg hierop gaan we onderwijs dat rijk is aan onderzoek verder propageren. Dat doen we door studenten hierin op te leiden, startende leraren beter te begeleiden en alle leraren te professionaliseren. Want een Leven Lang Ontwikkelen, dat gaat over iedereen.”

Over de samenwerking in deze regio: “Geweldig hoe we in ons lerend netwerk co-creëren. Neem de curriculumvernieuwing bij de voorloper van de HAN-academie Educatie (het Instituut Leren en School; red.), enkele jaren geleden. We werden, net als andere werkveldpartners,  uitdrukkelijk uitgenodigd om hierover mee te denken. Dat leidde tot een topcurriculum.”

“HAN-collega’s brengen veel vakdidactische expertise in leergemeenschappen in, maar kruipen evengoed in de huid van coach of procesbegeleider. En de professionals van de scholen weten wat er speelt in het werkveld. De werklust en het plezier spatten er bij alle betrokkenen vanaf! Uitdagend blijft wel om voldoende tijd te vinden om elkaar te treffen. We zijn allemaal druk.”

Zijn er nog andere kussens om op te kloppen? “Zeker. We bevinden ons middenin een digitale revolutie: blended leren, VR en digitale leeromgevingen zijn de toekomst. De innovaties buitelen over elkaar heen. Dit vergt wendbaarheid en nieuwsgierigheid naar technologische kansen en mogelijkheden. Vandaar ook dat we nauwe banden onderhouden met iXperium/Centre of Expertise Leren met ict. Soms zie je dat jonge leraren hun oudere collega’s op digitaal vlak wegwijs maken. Andere keren zijn het de leerlingen, de ware digital natives, die hun leraren het nodige bijbrengen, Leren doe je samen, blijkt maar weer.”
 

Oud genoeg om te weten wie je bent. Jong genoeg om door te willen leren. Onder die vlag blikken we terug én vooruit in dit jaar waarin de HAN 25 jaar bestaat. Juist ook met partners in het werkveld voor wie hetzelfde geldt.