Verpleegkundig Specialist als Wzd-functionaris

De wet Wzd is sinds januari 2020 van kracht. De Wzd-functionaris heeft de taak toe te zien op de inzet van de minst ingrijpende vorm van onvrijwillige zorg. De wet wijst hiervoor een universitair opgeleid ‘ter zake kundige’ arts, gezondheidszorgpsycholoog of orthopedagoog-generalist aan.

In veel verpleeghuizen neemt de Verpleegkundig Specialist (VS) al een deel van de taken van de specialist ouderengeneeskunde over. Conform de huidige wet mag de VS de rol van Wzd-functionaris echter niet invullen. 

De zorgorganisaties Brentano, Wilgaerden Leekerweide Groep en Innoforte hebben samen met de beweging Radicale Vernieuwing Zorg en de Beroepsvereniging Verzorgenden Verpleegkundigen (V&VN) de handen ineengeslagen bij het opzetten van een pilot. De VS'en binnen de 3 verpleeghuizen zijn experimenteel -onder mandaat van ‘ter zake kundige’ professionals- ingezet als Wzd-functionaris.

Ans Tordoir, Miranda Laurant en Anneke van Vught, onderzoekers van het HAN Lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening verzamelden samen met 2 studenten van de hbo-v de data van de pilot en analyseerden de gegevens op thematische wijze. Zij evalueerden de inzet van de VS als Wzd-functionaris vanuit verschillende perspectieven.

• Een verpleegkundig referentiekader 
• Ruime kennis en ervaring met ouderenzorg en met niet-medicamenteuze alternatieve zorg
• Een overstijgende, kritische en analytische blik voor goede beeldvorming van de zorgsituaties
• Bewust bekwaam zijn van de mogelijkheden en grenzen van de eigen deskundigheid

''De VS zelf voelt zich bekwaam in de uitvoering van de rol van Wzd-functionaris in het verpleeghuis, '' stelt onderzoeker Ans Tordoir. ''Net zoals andere zorgprofessionals in deze nieuwe rol is het wel nog een kwestie van verder zoeken naar de juiste invulling.''

''De collega professionals in de verpleeghuizen geven aan dat ze positief zijn over de inzet van de VS. Ze hebben ook vertrouwen in de deskundigheid van de VS voor de taak als Wzd-functionaris.''

''Dit onderzoek heeft inzichtelijk gemaakt dat de VS in staat is om in de rol van Wzd-functionaris gestalte te geven in verpleeghuizen,'' zegt Ans Tordoir tot besluit. ''De conclusie van het onderzoek is dat de VS de rol van Wzd-functionaris ‘ter zake kundig’ kan (gaan) invullen.'' 

De V&VN geeft aan: Verpleegkundig specialisten kunnen prima de noodzaak van onvrijwillige zorg toetsen. De conclusie is voor de beroepvereniging aanleiding om bij het kabinet en de Tweede Kamer te pleiten voor een aanpassing van de wet.

Lees het volledige onderzoeksrapport (pdf): 

• Tordoir, A., Laurant, M. & Van Vught, A. (2021). Evaluatie inzet VS als 
  Wzd-functionaris. Nijmegen: HAN University of Applied Sciences

In het Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde, no 2 -2023, is het volgende artikel over het onderzoeksproject verschenen:

• Onderzoek: evaluatie inzet VS als Wzd-functionaris. Een eerste verkenning

De reactie van Verenso -Vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde- is als volgt:

''De Wzd en de uitwerking hiervan is onderwerp van gesprek aan een groot aantal beleidstafels. Als specialisten ouderengeneeskunde overleggen we hierover intensief met andere beroepsgroepen. Daarbij gaan we in op de werkverdeling en welke rollen en verantwoordelijkheden idealiter bij de arts liggen en welke bij de verpleegkundig specialist. Bovenstaand artikel levert belangrijke input voor dit gesprek.''

Meer informatie of vragen over het onderzoek naar de inzet van de VS als Wzd-functionaris? Stuur een bericht aan:

•  lectoraat.ozd@han.nl