De HAN zet vol in op waterstof: óók op de problemen eromheen

De ambities rondom waterstof zijn groots en meeslepend op de HAN. Er wordt gesleuteld aan een waterstofauto, het H2-lab op het IPKW barst uit zijn voegen en door de technische opleidingen zit inmiddels een speciale waterstofleerlijn verweven. Zo komen de technici van de toekomst goed beslagen ten ijs.

Met de kick-off van het project Decentrale Waterstof Sprong worden die ambities flink naar boven bijgesteld. De HAN slaat met Saxion en diverse partners de handen ineen. Tijdens de kick-off op HAN Unexpected zet een enthousiaste projectleider Carolien Kattenbelt de missie uiteen. “Binnen 4 jaar willen we uitgroeien tot hét kennisinstituut op het gebied van waterstof. De kracht van de HAN ligt nu al bij samenwerking, er gebeurt al ontzettend veel, die samenwerking willen we uitbreiden. De kern moet liggen bij techniek in de maatschappelijke context: er is veel behoefte aan human capital. Mensen dus, en die kunnen wij opleiden.”

Bij die 4 jaar blijft het niet. Er wordt ook al aan de langere termijn gedacht, vertelt Carolien. “Na 8 jaar willen we in de top 5 van Universities of Applied Sciences op het thema Decentrale Waterstof staan. We leveren dan voldoende mensen met de juiste kennis op en kunnen dan praktijkonderzoek en bedrijven tot op Europees niveau met elkaar verbinden.”

Hoe zien de partners hun aandeel in het project Decentrale Waterstof Sprong? Energienet-expert Qirion wil vooral kijken met een blik op 2050, voorop lopen en ideeën verkennen met studenten. HyMove werkt al langer samen met de HAN, onder meer aan een Fiat Doblo op waterstof. Zij willen zich nu ook focussen op waterstoftrucks, -stadsbussen en -graafmachines. Ze zien een enorme markt voor dit soort decentrale waterstoftoepassingen. Richard van Leeuwen, lector bij Saxion, gelooft in kennisdeling. “We moeten een heel netwerk realiseren. We willen human capital produceren, want dat is nu nog het probleem. Kennis, expertise: dat krijg je alleen door als hogescholen samen te werken.”

Bram Veenhuizen, lector Automotive Research, vult aan: “Onze studenten zijn hele goede techneuten, weten hoe ze een concreet product moeten maken en vooral hoe ze moeten samenwerken. Met focuspunten als Sustainable Energy & Environment en met Connectr Energy Innovation dat straks op het IPKW verschijnt, kunnen we die waterstofboodschap nóg breder uitdragen. Connectr wordt daarbij straks de echte verbinder.”

Lennard Nellestein van Connectr onderschrijft die woorden. “Connectr krijgt straks 16.000 m2 op het IPKW. Er komt een innovatielab, er zijn shared facilities en er is een innovatieprogramma. Alles draait om het bij elkaar brengen van kennis, samen met de HAN. Hoe wek je energie duurzaam op? Hoe sla je die vervolgens op? En hoe maak je transport op waterstof mogelijk? Kortom: hoe kunnen we decentraal op het gebied van waterstof samenwerken? Bij ons kunnen bedrijven straks op allerlei manieren met waterstof aan de slag: van een hydrogen backbone met waterstof ‘op de tap’, tot demonstraties en ontdekken op het H2-lab.”

Door het klimaatprobleem willen we groene banen en de situatie rond Rusland zorgt voor een behoefte aan energieonafhankelijkheid. Dat soort maatschappelijke zaken maakt waterstof langzaam maar zeker populairder. “Het moet niet alleen een dingetje zijn voor techneuten”, zegt panellid Roel van de Pas, van brandstofcelfabrikant Nedstack. 

Hoe betrek je studenten in het studieprogramma meer in die maatschappelijke kant van waterstof? De Themaroute Waterstoftechniek blijkt daarvoor de juiste keuze, denkt het panel. Het geeft studenten techniek de mogelijkheid buiten de verplichte vakken bezig te zijn met waterstof, betrekt ze daardoor bij de maatschappelijke vraag en is multidisciplinair. Zo’n themaroute door alle technische opleidingen heen maakt dat iedereen met hetzelfde werk- en denkniveau met elkaar samen komt. Toch staat het nog teveel in de kinderschoenen, klinkt het.

Over kinderschoenen gesproken: de heren zijn het erover eens dat er eigenlijk in het basisonderwijs al veel meer aandacht zou moeten zijn voor techniek. Energie is bij jongeren vaak maar een klein thema, duurzaamheid is veel groter. Als je de link tussen duurzaamheid en techniek al op de basisschool legt, kun je meer jongeren enthousiasmeren voor een opleiding techniek.

“We gaan basisschoolleerlingen daarom ook op het IPKW uitnodigen”, zegt Jan Verbeek, trekker van de Themaroute Waterstoftechniek. “Laat zien dat techniek, ook waterstof, spannend, belangrijk en leuk is. Combineer dat met het bijscholen van bestaande monteurs en houd de focus op de mix van werken en leren, dan blijf je dynamisch en kun je goed aansluiten bij de praktijkvraag. Dat gaan we straks doen bij Connectr: dat zeker een hele belangrijke learning community gaat worden.