Human Capital

De HAN zet vol in op waterstof: óók op de problemen eromheen

Panel bij het SEE Café op HAN Unexpected slim schoon sociaal

De HAN gelooft in waterstof. Innovaties, speciale leerlijnen en samenwerkingsverbanden rondom de energiedrager van de toekomst zijn er volop. Maar wat zijn de nieuwste ontwikkelingen? En hoe komen we aan voldoende goedopgeleide techneuten?

De ambities rondom waterstof zijn groots en meeslepend op de HAN. Er wordt gesleuteld aan een waterstofauto, het H2-lab op het IPKW barst uit zijn voegen en door de technische opleidingen zit inmiddels een speciale waterstofleerlijn verweven. Zo komen de technici van de toekomst goed beslagen ten ijs.

Decentrale Waterstof Sprong

Met de kick-off van het project Decentrale Waterstof Sprong worden die ambities flink naar boven bijgesteld. De HAN slaat met Saxion en diverse partners de handen ineen. Tijdens de kick-off op HAN Unexpected zet een enthousiaste projectleider Carolien Kattenbelt de missie uiteen. “Binnen 4 jaar willen we uitgroeien tot hét kennisinstituut op het gebied van waterstof. De kracht van de HAN ligt nu al bij samenwerking, er gebeurt al ontzettend veel, die samenwerking willen we uitbreiden. De kern moet liggen bij techniek in de maatschappelijke context: er is veel behoefte aan human capital. Mensen dus, en die kunnen wij opleiden.”

Waterstof is niet zichtbaar en niet hot genoeg voor jongeren.

Invloedrijk tot in Europa

Bij die 4 jaar blijft het niet. Er wordt ook al aan de langere termijn gedacht, vertelt Carolien. “Na 8 jaar willen we in de top 5 van Universities of Applied Sciences op het thema Decentrale Waterstof staan. We leveren dan voldoende mensen met de juiste kennis op en kunnen dan praktijkonderzoek en bedrijven tot op Europees niveau met elkaar verbinden.”

Visie van de partners

Hoe zien de partners hun aandeel in het project Decentrale Waterstof Sprong? Energienet-expert Qirion wil vooral kijken met een blik op 2050, voorop lopen en ideeën verkennen met studenten. HyMove werkt al langer samen met de HAN, onder meer aan een Fiat Doblo op waterstof. Zij willen zich nu ook focussen op waterstoftrucks, -stadsbussen en -graafmachines. Ze zien een enorme markt voor dit soort decentrale waterstoftoepassingen. Richard van Leeuwen, lector bij Saxion, gelooft in kennisdeling. “We moeten een heel netwerk realiseren. We willen human capital produceren, want dat is nu nog het probleem. Kennis, expertise: dat krijg je alleen door als hogescholen samen te werken.”

Lector Bram Veenhuizen en Lennard Nellestein van Connectr tijdens een talk op HAN Unexpected.
Lector Bram Veenhuizen (HAN) en Lennard Nellestein (Connectr) op HAN Unexpected

Het belang van samenwerken

Bram Veenhuizen, lector Automotive Research, vult aan: “Onze studenten zijn hele goede techneuten, weten hoe ze een concreet product moeten maken en vooral hoe ze moeten samenwerken. Met focuspunten als Sustainable Energy & Environment en met Connectr Energy Innovation dat straks op het IPKW verschijnt, kunnen we die waterstofboodschap nóg breder uitdragen. Connectr wordt daarbij straks de echte verbinder.”

Connectr

Lennard Nellestein van Connectr onderschrijft die woorden. “Connectr krijgt straks 16.000 m2 op het IPKW. Er komt een innovatielab, er zijn shared facilities en er is een innovatieprogramma. Alles draait om het bij elkaar brengen van kennis, samen met de HAN. Hoe wek je energie duurzaam op? Hoe sla je die vervolgens op? En hoe maak je transport op waterstof mogelijk? Kortom: hoe kunnen we decentraal op het gebied van waterstof samenwerken? Bij ons kunnen bedrijven straks op allerlei manieren met waterstof aan de slag: van een hydrogen backbone met waterstof ‘op de tap’, tot demonstraties en ontdekken op het H2-lab.”

Het probleem van human capital

Toch draait Connectr vooral om educatie, zegt Lennart. Want het human capital-probleem is groot: goed opgeleide technici vinden is nodig, die zijn er nu echt nog te weinig. In een afsluitend panel onderstreepten 4 aanwezige experts uit de waterstofbranche dat nog maar eens. 

Wat daar nu zo lastig aan is? Het korte antwoord: waterstof is niet zichtbaar en niet hot genoeg voor jongeren. Er zou dus meer aandacht moeten komen voor waterstofdemonstraties, die jongeren laten zien wat je er allemaal mee kunt. “Juist daarom staat er hier in de aula een tostiapparaat op waterstof”, zegt Bram Veenhuizen vanuit het publiek. “Dat lijkt simpel, maar het laat zien: ook dít kun je ermee.

Marktimpressie van kennisfestival HAN Unexpected slim schoon sociaal 25 maart 2022. H2o-demonstrator, waterstof, solarboat, ruitenberglaan 26 Arnhem

Niet alleen een techneutendingetje

Door het klimaatprobleem willen we groene banen en de situatie rond Rusland zorgt voor een behoefte aan energieonafhankelijkheid. Dat soort maatschappelijke zaken maakt waterstof langzaam maar zeker populairder. “Het moet niet alleen een dingetje zijn voor techneuten”, zegt panellid Roel van de Pas, van brandstofcelfabrikant Nedstack. 

Hoe betrek je studenten in het studieprogramma meer in die maatschappelijke kant van waterstof? De Themaroute Waterstoftechniek blijkt daarvoor de juiste keuze, denkt het panel. Het geeft studenten techniek de mogelijkheid buiten de verplichte vakken bezig te zijn met waterstof, betrekt ze daardoor bij de maatschappelijke vraag en is multidisciplinair. Zo’n themaroute door alle technische opleidingen heen maakt dat iedereen met hetzelfde werk- en denkniveau met elkaar samen komt. Toch staat het nog teveel in de kinderschoenen, klinkt het.

Waterstof is spannend, belangrijk en leuk

Over kinderschoenen gesproken: de heren zijn het erover eens dat er eigenlijk in het basisonderwijs al veel meer aandacht zou moeten zijn voor techniek. Energie is bij jongeren vaak maar een klein thema, duurzaamheid is veel groter. Als je de link tussen duurzaamheid en techniek al op de basisschool legt, kun je meer jongeren enthousiasmeren voor een opleiding techniek.

“We gaan basisschoolleerlingen daarom ook op het IPKW uitnodigen”, zegt Jan Verbeek, trekker van de Themaroute Waterstoftechniek. “Laat zien dat techniek, ook waterstof, spannend, belangrijk en leuk is. Combineer dat met het bijscholen van bestaande monteurs en houd de focus op de mix van werken en leren, dan blijf je dynamisch en kun je goed aansluiten bij de praktijkvraag. Dat gaan we straks doen bij Connectr: dat zeker een hele belangrijke learning community gaat worden.

 

 

Meer over
 

Sustainable energy and environment

De klimaatcrisis dwingt ons tot verandering. We willen met zijn allen richting een duurzame wereld. Een wereld zonder CO2-uitstoot. Een wereld zonder fossiele brandstoffen. Kortom: een wereld die schoon, leefbaar en circulair is. Ook voor toekomstige generaties. Dat is een gigantische uitdaging.

SEE, waterstofmoleculen

HAN Unexpected slim schoon sociaal

De komende periode blikken we terug op HAN Unexpected slim schoon sociaal. Ben je benieuwd wat de dag bracht? Kijk dan snel op de evenementpagina en proef de sfeer van een dag vol inspiratie en verrassing.

Campagnebeeld Unexpected kennisfestival slim schoon sociaal. Alleen hiervoor te gebruiken.