Samenwerken aan een stedenbouwkundig ontwerp

Brick by Brick: werken aan een mooi stukje Arnhem

Impressie gebouwen Dubo Delta van projectgroep Brick by Brick, gezien vanaf de Rijn

Integraal samenwerken aan een stedenbouwkundig ontwerp. Dit gebeurt in course 9 en 10 van de opleiding Bouwkunde. Alle derdejaarsstudenten werkten 20 weken lang, intensief samen aan het herontwikkelen van het Coberco-terrein in Arnhem.

De opdracht voor de studenten kwam van BPD Gebiedsontwikkeling. BPD is de organisatie die in Arnhem het Nieuwe Kadekwartier met het vervallen Cobercoterrein (de Melkfabriek) gaat ontwikkelen tot nieuwe multifunctionele hotspot. 

18 projectgroepen van elk 7 studenten kregen een deel van het ontwerp voor hun rekening en alle projectgroepen samen leverden een compleet stedenbouwkundig ontwerp. Met elkaar hebben zij een geweldige prestatie neergezet in deze 2 belangrijke courses van de voltijdopleiding Bouwkunde

In dit artikel zoomen we in op projectgroep Brick by Brick. Hun ontwerp sierde de cover van het digitale magazine InBuilt #2, waarin alle ontwerpen worden gepresenteerd en beschreven. Brick by Brick staat model voor alle andere projectgroepen. 

Dubo Delta: duurzaam bouwen in de Delta

Projectgroep Brick by Brick realiseerde het ontwerp van het project Dubo Delta: duurzaam bouwen in de Delta. De projectgroep bestond uit: 

  • Robert-Jan Brombacher, Linde Klein Nibbelink en Max Rutgers, specialisatie Architectuur;
  • Debora Pleijlar en Caroline Catsburg, specialisatie Bouwtechniek;
  • Daan Zanting, specialisatie Constructie; 
  • Anna Aalberts, specialisatie  Organisatie. 
Groepsfoto Projectgroep Brick by Brick Bouwkunde Course 9-10
Projectgroep Brick by Brick vlnr: Robert-Jan, Debora, Anna, Daan, Caroline en Max. Linde ontbreekt.

Course 9: van aftrap naar presentatie

Aan het einde van het 2e studiejaar stellen de studenten zelf hun projectgroep samen. Iedereen heeft op dat moment net voor zichzelf beslist in welke specialisatie hij of zij gaat afstuderen. Een projectgroep bestaat uit 7 personen en alle 4 afstudeerrichtingen moeten erin zijn vertegenwoordigd. 
 
Het 3e studiejaar -en course 9- begon voor de studenten in september met een gezamenlijke aftrapbijeenkomst in de aula van Ruitenberglaan 26. Opdrachtgever BPD had een ambitiedocument en de randvoorwaarden voor het hele Cobercoterrein opgesteld. Docenten deelden het terrein vervolgens op in 3 cityplots.  Debora Pleijlar: "Met 2 andere projectgroepjes verdeelden wij zo’n cityplot dan weer in 3 kavels, om daarop onze eigen gebouwen te ontwerpen. De groepen spraken onderling af aan welke voorwaarden elk gebouw moesten voldoen, zodat alle cityplots in samenspraak konden worden ingericht." 

In course 9 wilden we vooral integraal werken: iedereen deed alles en samenwerking stond centraal.

Werken vanuit een planning

Robert-Jan : "We werkten vanuit een planning. In course 9 wilden we vooral integraal werken: iedereen deed alles en samenwerking stond centraal. Als iemand ergens niet uitkwam hielpen we elkaar." Debora: "We maakten een planning met daarin alle deelopdrachten per afstudeerrichting. Hierin kon je aflezen wanneer je aan een opdracht kon beginnen en wat er per dag af moest zijn. Tijdens de wekelijkse bouwvergadering bespraken we de voortgang. Zat er iemand krap in zijn planning, of juist ruim, dan zorgden we ervoor dat daar verandering in kwam, zodat iedereen uiteindelijk evenveel te doen had."

In deze course was het allereerst van belang dat we een visie schreven voor ons ontwerp. Wat vinden wij belangrijk en wat willen we bereiken?

Van visie naar ontwerp

Anna: "In deze course was het allereerst van belang dat we een visie schreven voor ons ontwerp. Wat vinden wij belangrijk en wat willen we bereiken? Vanuit die visie konden we vervolgens aan de slag met het ontwerp. Daar waren vooral Robert-Jan, Max en Linde mee bezig, vanuit Architectuur."

Ieder dacht mee en droeg bij vanuit zijn of haar afstudeerrichting. Debora: "In het begin waren we veel samen om een voorlopig ontwerp te maken dat aan ieders eisen zou voldoen. Af en toe gaf dat wel discussies, omdat de architecten dan bijvoorbeeld ideeën hadden die volgens constructeur Daan niet uitgevoerd konden worden." Anna, die als enige in de groep Organisatie koos, hield zich in deze fase bezig met het projectplan en deed daarnaast een markt- en omgevingsonderzoek, een stakeholdersanalyse en ze onderzocht de financiële haalbaarheid.

In het begin waren we veel samen om een voorlopig ontwerp te maken dat aan ieders eisen zou voldoen. Af en toe gaf dat wel discussies.

computer-impressie met Revit van gebouwen met atrium course 9-10 bouwkunde
Twee gebouwen, verbonden door een atrium. Visualisatie Max Rutgers (specialisatie Architectuur)

Meerdere functies en tegengestelde ideeën

In de laatste 6 weken van course 9 werd het ontwerp en de uitwerking  gemaakt voor 2 gebouwen, die zijn verbonden door een atrium. De functies van de gebouwen zijn wonen en ontmoeting en er is een supermarkt.

Het uiteindelijke ontwerp is het resultaat van verschillende ideeën, vertelt Robert-Jan. "Zelf wilde ik graag een gebouw met een klassieke industriële uitstraling, terwijl Linde juist meer een modernere uitstraling wilde. Het leek Max een leuk idee om een atrium te hebben. Zo kwamen we tot het idee om dit alles te combineren tot een harmonisch beeld van de 3 losse en tegengestelde ideeën." 

Course 10: Samenwerken met individuele opdrachten

Begin november startte course 10. Hierin kreeg iedereen voor het eigen showcaseportfolio een individuele opdracht over het ontwerp. Wat hierin komt, verschilt per afstudeerrichting. "In deze course doe je individueel nader onderzoek om het gebouw nog verder uit te werken," zegt Robert-Jan. "De opdrachten moet je zelfstandig maken, maar we waren wel veel samen," vult Debora aan. 

Elke afstudeerrichting had in course 10 zijn eigen rooster en lessen. Vrijwel elke week was er wel een feedbackmoment waarin de voorgang van de showcaseportfolio’s besproken kon worden. Debora: "Verder kregen we lessen die betrekking hadden op de opdrachten voor de showcaseportfolio."

"Veel gedaan, veel geleerd"

Robert-Jan vertelt dat hij veel bezig was met het modelleren van het gebouw in Revit, het 3D-tekenprogramma dat in de opleiding Bouwkunde veel wordt gebruikt. "En ik hielp met het sturen, ontwerpen en meedenken binnen de groep."  

Linde deed in deze course een variantenstudie en onderzocht de relaties tussen de personen en de omgeving met het ontwerp. Max maakte o.a. een gevelfragment met bijbehorende details en ook een render voor de visualisatie. Daan werkte ondertussen alle bouwkundige constructies verder uit. 

Caroline en Debora werkten veel samen. Debora: "Omdat we allebei Bouwtechniek als afstudeerrichting hebben, bedachten wij samen welke bouwmethode we gingen toepassen voor het wooncomplex en welke installaties erin worden gezet." Caroline: "We deelden alle bevindingen met elkaar, zodat wij elkaars werk konden meenemen in ons showcaseportfolio. Verder heb ik een aantal managementtaken op mij genomen, zoals het bijhouden van de gedeelde Teams-omgeving en zorgen dat de planning werd bijgehouden." Debora deed een onderzoek naar PV- en PVT-panelen om duidelijk te krijgen welke van deze 2 het beste kon worden toegepast.

Anna diepte in course 10 de financiële haalbaarheid van het project verder uit. Anna: "Het bepalen van de bouw- en stichtingskosten, maar ook kijken naar het moment wanneer de kosten en opbrengsten in het proces vallen. Ook parkeren, luchtkwaliteit, risicomanagement en de Vereniging van Eigenaren zijn aan bod gekomen." Ook deed ze onderzoek naar de brandveiligheid van het gebouw: brandcompartimentering en vluchtroutes. "Daarnaast hield ik me bezig met thema’s als buurtparticipatie en geluid, met de eisen en de berekeningen die daarbij horen. Kortom: veel gedaan en veel geleerd"!

Afsluiting course 10

In december kregen de studenten een integrale toets van 40 uur. Hierin moesten ze laten zien dat ze voldoende kennis hebben van alle afstudeerrichtingen. Course 10 en het herbestemmingsproject werd eind januari afgesloten. 

Alle 18 projectgroepen schreven een artikel (pdf) van 5 pagina’s over het eigen ontwerp. Deze artikelen werden in het digitale magazine InBuilt (pdf) gepubliceerd. Max Rutgers maakte voor Brick by Brick de visualisaties en 1 ervan haalde de cover van het magazine. Voor hun artikel kreeg Brick by Brick een 8.

computer-impressie met Revit van gebouwen course 9-10 bouwkunde