Minke Nieuwboer themaleider Fair Health: stap voor stap verschil maken

Halverwege de 20 was ze, toen ze als wijkverpleegkundige in een wijk met kwetsbare bewoners werkte en ervoer hoe moeilijk het is om gezondheidsvaardigheden te vergroten. “Het was best ingewikkeld om goed aan te sluiten bij mensen met bijvoorbeeld een migratieachtergrond of beperkte gezondheidsvaardigheden. Je leert een ander niet zomaar gezond gedrag aan. Zeker niet als je elkaars taal niet spreekt, of als zorgprofessional niet de juiste toon of ingang vindt.” Toen besefte ze: ja, mensen met een lage sociaaleconomische status (SES) lopen meer kans op een gezondheidsachterstand. En: er komt heel wat bij kijken om die problematiek aan te pakken.

Inmiddels is ze lector Wijkverpleging en helpt ze als themaleider van Fair Health het verschil te maken. “Er zijn veel raakvlakken tussen het aandachtsgebied van het lectoraat en het thema ‘gezondheidsbevorderende leefomgeving en leefstijl’ van Fair Health. Als lector richt ik me onder andere op preventie. Daarbij draait het om het voorkomen van gezondheidsproblemen, door mensen te helpen hun leefstijl aan te passen. Maar het gaat verder dan dat. De sociale en fysieke leefomgeving telt net zo goed mee. Het feit of er veel groen in de buurt is, je ’s avonds veilig een ommetje kunt maken, of dat er een laagdrempelige sportclub in de wijk is, is dus ook van belang.”

Aan Minke en haar team de taak om kennis en vaardigheden op het vlak van gezondheidsbevorderende leefomgeving en leefstijl te bundelen en door te geven. “Met de ontwikkeling van toekomstige professionals als uitgangspunt”, voegt Minke toe. Ook brengen ze in kaart wat er al is aan netwerken, activiteiten en projecten. “Ik ben vrij nieuw bij de HAN (Minke begon een jaar geleden als lector, red.) en schudt die voorbeelden nog niet zo uit mijn mouw. Teamleden als Simon van Genderen (onderzoeker) en de civic entrepeneurs zitten dieper in de materie. Mijn kracht als teamleider is dat ik gewend ben interprofessioneel samen te werken en weet hoe ik verschillende disciplines aan elkaar kan verbinden. Dat helpt om onderwijs, onderzoek en praktijk op dit thema samen te brengen.”

“Laat ik een voorbeeld noemen van hoe we dat doen: een van onze civic entrepeneurs – Anoeska Nas – is betrokken bij een project in Arnhem. Het doel is om gezondheidschecks te doen in een lage-SES-wijk. Dat project proberen we dan in te bedden in de netwerken die er al zijn. Ook kijken we hoe we HAN-studenten kunnen inzetten. Het gaat erom zulke initiatieven vanuit verschillende academies te verrijken, verdiepen en verder te brengen. Allemaal in het kader van Fair Health.”

Wat er de komende maanden op de planning staan? Minke: “We zijn nu bezig de doelgroep en doelstellingen te bepalen: op wie richten we ons de komende jaren vooral? Jongeren, kwetsbare ouderen, mensen met een migratieachtergrond, of zwangere vrouwen met een lage SES? En waar gaan we dan precies voor? Want ‘gezondheidsbevorderende leefomgeving en leefstijl’ is een ongelooflijk breed onderwerp. We moeten het wel gaan inkaderen.”

Nog voor de zomer ligt er een eerste versie van het themaprogramma, belooft Minke. “Ondertussen komen we al wel in actie. We gaan alvast 3 praktijkgerichte onderzoeken uitzetten. Verder plannen we dialoogcafés, waar we straks in gesprek gaan over onze speerpunten. En zelf koppel ik binnen mijn lectoraat voorstellen voor subsidieaanvragen aan Fair Health, zoals bij ‘Preventie in transitie: Complexiteit omarmen en veerkracht versterken.’

“Wat mij drijft? Ik ben ervan overtuigd dat veel kansen nog onbenut zijn, juist omdat het zo’n ingewikkeld thema is en zoveel dingen van invloed zijn op leefomgeving en leefstijl. Daarom moeten we realistisch zijn in onze verwachtingen. We kunnen als HAN niet beloven dat mensen met een lage opleiding of laag inkomen straks 6 jaar korter leven in plaats van 7 jaar. Wel kunnen we via praktijkonderzoek aan de vaardigheden en het handelingsperspectief van toekomstige professionals werken. Stap voor stap verschil maken, daar geloof ik in.”