“Iedereen weet beter waar ze aan toe zijn”

Fotocredits: fotograaf Richard Martens

Chantal van Gils  volgde, samen met collega Daniëlle Peters, de post-hbo opleiding Casemanagement.

De juiste zorg regelen voor een patiënt na ontslag uit het ziekenhuis wordt gedaan door transferverpleegkundigen. Denk aan thuiszorg of een opname in een verpleeghuis “Mensen blijven steeds langer thuis wonen en komen frequenter met multi-problematiek naar het ziekenhuis. Onze manager sprak de wens uit dat wij als transferverpleegkundigen Casemanagement zouden implementeren en borgen in het ziekenhuis”, vertelt Daniëlle. Om dit op een goed onderbouwde wijze te doen is ons de mogelijkheid gegeven de opleiding tot casemanager aan de HAN te volgen. 

Chantal en Daniëlle merkten soms dat deze patiënten met multi-problematiek moeilijk uitplaatsbaar bleken als ze een patiënt doorverwezen naar bijvoorbeeld een verpleeghuis ter revalidatie. "We hebben geleerd om deze patiënten nu veel breder in beeld te brengen. Door een betere overdracht van deze gegevens durven huizen patiënten nu soms wel op te nemen, die zij eerder afwezen omdat er toch veel onzekerheid was over de patiënt en zijn systeem."

Bij het lezen van de literatuur van de opleiding, viel het tweetal iets op. “De wens van de patiënt is volledig leidend”, legt Chantal uit. We dachten: “Hoe implementeren we dit in de praktijk van een ziekenhuis, waar natuurlijk ook andere belangen een rol spelen. Zo willen wij bedden vrij hebben als iemand zich aandient bij de spoedeisende hulp. We kunnen de keuze hoe lang een patiënt in het ziekenhuis wil verblijven daarom niet volledig afhankelijk laten zijn van de wens van de patiënt. Een patiënt komt met een somatisch probleem, in het ziekenhuis, wordt hieraan geholpen en hij of zij kan medisch gezien het ziekenhuis dan weer verlaten." 

Daniëlle: "Studiegenoten kwamen uit diverse werkvelden, zoals ouderenzorg en psychiatrie.“ Zij konden vaak een langdurige relatie met iemand opbouwen. Dat is in een ziekenhuissituatie niet mogelijk. We moeten heel snel de verdieping zoeken met iemand en het systeem eromheen. We hebben geleerd de patiënt en betrokkenen nog meer mee te nemen in het proces.”

Gesprekstechnieken kregen tijdens de opleiding voldoende aandacht. Zo werden er bijvoorbeeld  gesprekken opgenomen. Ook oefenden de cursisten gesprekken online met studiegenoten via Teams. “We gebruikten hiervoor ook casussen uit de praktijk. Dit was leerzaam omdat je in een oefensituatie in de rol van patiënt stapt en ervaart hoe het is om bijvoorbeeld heel veel informatie te krijgen waar je op dat moment nog niet zoveel mee kunt. Dat is iets wat wij herkenden. We vertelden soms zoveel, dat de patiënt het belangrijkste niet eens kon onthouden. Nu stellen we meer open vragen en laten we de mensen zelf op ideeën komen. Als zorgverlener heb je al snel de neiging advies te geven. Of naar oplossingen te zoeken. Het valt en staat met communicatie.”

Daniëlle vult aan: “De wereld van mensen staat op zijn kop als patiënten in het ziekenhuis worden opgenomen, zeker wanneer dit een spoedopname betreft. De ene dag sta je nog vol in het leven, dan krijg je bijvoorbeeld een herseninfarct en zitten wij aan het bed met de vraag: hoe gaat u nu verder? We zien mensen op hun kwetsbaarst. We kijken nu veel meer naar de eigen regie van mensen. We spreken over hun eigen mogelijkheden, maar laten ze zelf ook ontdekken waar hun onmogelijkheden liggen. Hoe confronterend ook. De manier waarop we een patiënt benaderen en hoe we deze aanbieden bij een vervolgsetting, dat is veranderd. Bij ons is er geen selectie aan de poort. Als je je heup breekt, je hebt jezelf verwaarloost en je bent alcoholverslaafd, dan word je in het ziekenhuis opgenomen en behandeld aan de breuk in je heup. Als je een patiënt met deze problematiek moet doorverwijzen naar een verpleeghuis ter revalidatie, is er ook zorg en aandacht nodig ten aanzien van die verwaarlozing en verslaving. Dan is het goed dat wij de patiënt in zijn geheel zien en kennen en de vervolgsetting goed kunnen informeren over de patiënt. Iedereen weet beter waar hij aan toe is.”

Ook weet de patiënt zelf nu wie zijn casemanager is. Daniëlle: “En niet alleen de patiënt, maar ook de andere betrokken partijen. Het is duidelijk welke transferverpleegkundige aanspreekpunt is. Wij doen ertoe! Onze positie is nu sterker en onze rol als casemanager is duidelijker.” Chantal: “Door deze verdieping is ons werk leuker geworden.”

Daniëlle ziet dat de opleiding daarbij geholpen heeft. Met een innovatieplan hebben ze de werkwijze van het hele casemanagement beschreven. Hiervoor benaderden het tweetal met hun vijf grootste partners. Chantal: “We vroegen wat ze misten en nodig hadden. We herkenden de punten die ze noemden, zoals het verbeteren van de overdracht. We geloven dat we hierdoor meer passende zorg voor de patiënt kunnen vinden. Het huis is ook minder terughoudend om een keer een risico te nemen als bijvoorbeeld blijkt dat de patiënt in het ziekenhuis al goed meewerkte.”

“De volgende stap is om ook de collega transferverpleegkundigen te scholen en andere afdelingen in het ziekenhuis mee te nemen in het proces. De rol van casemanager moeten we goed neerzetten en borgen”, meent Daniëlle.
Coördinator Karin Bongers van de opleiding Casemanagement kijkt met trots naar de weg van de cursisten, die de opleiding volledig vanuit huis via Microsoft Teams volgden. “Ik zie hoe waardevol de benadering vanuit de beleveniswereld van de patiënt is voor het ziekenhuis. Het vergroot de kans van slagen bij de casemanagementpatiënten.”