Vergroot kansen in een herstelproces

Jessica hoort bij de 1e lichting studenten die de deeltijdopleiding Associate Degree Ervaringsdeskundigheid in Zorg en Welzijn volgt. In september 2021 zat ze voor het eerst in de collegebanken. Toch maakt ze al langer werk van haar ervaringskennis. Zo deelde ze tijdens de Armoede Experience haar verhalen over de tijd dat ze in financiële onzekerheid leefde en schreef ze mee aan het boek Hoe je armoede doorbreekt. Haar belangrijkste wapenfeit is Beleefhuis Nijmegen, dat ze met hulp van wooncorporaties en Vincentius Vereniging Nijmegen opzette.

Jessica: “Ik wilde mensen de kans geven om te ervaren wat het betekent om driehoog-achter in armoede te leven. Tijdens een rondleiding van 60 minuten in een woning van een fictief personage – Leonie – legden we bezoekers allerlei dilemma’s voor. Bijvoorbeeld: draag je € 7,50 bij aan een cadeau voor je beste vriendin, terwijl je die week nog maar € 20,- euro hebt om van te leven? Of: de koelkast is leeg en het huishoudgeld op. Hoe zet je toch een maaltijd op tafel?” Beleidsmakers van de gemeente, medewerkers van zorgverzekeraars en wooncorporaties, zorgprofessionals, welzijnswerkers, maar ook sociale rechercheurs; Jessica leidde ze allemaal rond, bijgestaan door andere vrijwilligers met ervaringskennis. In totaal ontvingen ze zo’n 800 bezoekers. Na een succesvol jaar is het Beleefhuis per 1 juni gesloten. “We hebben nét de sleutel weer overgedragen aan de wooncorporatie.”

“Het was heel waardevol om op deze manier ervaringskennis te delen”, blikt Jessica terug. “Je zag bij bezoekers soms echt het kwartje vallen. Mooi, want zo bouw je een soort collectief bewustzijn op. Eigenlijk net zoals ik en mijn studiegenoten dat nu in onze opleiding doen. Door verhalen uit te wisselen en kennis op te doen, zien we wat de gemene delers zijn van onze ervaringen: sociaal isolement bijvoorbeeld, of gezondheidsproblemen door jarenlange stress. Die kennis – en méér – neem ik mee in mijn komende stage bij de Academie Paramedische Studies. Ik kijk hoe we gebruik kunnen maken van ervaringskennis en leg als bruggenbouwer verbinding met de andere academies. En ik zet mijn kennis in als ik straks aan de slag ga als adviseur, opleider, coach of onderzoeker.”

Mariëtte van Hees, opleidingscoördinator Ervaringsdeskundigheid in Zorg en Welzijn, is positief over Jessica’s kansen – en die van haar medestudenten – om een passende baan te vinden. “Binnen de GGZ zien ze steeds meer het belang van samenwerking met ervaringsdeskundigen. Professionals ondervinden dat een ervaringsdeskundige een ander perspectief met zich meebrengt dan een social worker of pedagoog. In de forensische zorg zitten ze daarnaast om ervaringsdeskundigen te springen. Gemeenten hebben nog een stap te zetten, maar ook daar groeit de belangstelling. Terecht, want ervaringsdeskundigen als Jessica hebben veel te brengen. Zeker omdat ze tijdens de opleiding hebben geleerd overstijgend te denken en werken. Daardoor zijn ze voor beleidsmakers en zorg- en welzijnsprofessionals een stevige partner in herstelondersteuning.”

“Sterk is dat we ondertussen in opleidingen als Social Work en Pedagogiek aandacht besteden aan ervaringsdeskundigheid”, vervolgt Mariëtte. “Studenten zien dat ervaringskennis naast theoretische kennis en praktijkkennis een belangrijke bron is. Ook leren ze hoe het is om hun eigen ervaringen professioneel in te zetten en met ervaringsdeskundigen samen te werken. Zo weten ze elkaar straks als professionals beter te vinden. Dat helpt de kansen te vergroten voor mensen die door allerlei omstandigheden onderaan de sociale ladder staan. Precies wat we in het kader van Fair Health willen!”