Betere zorg door mens en machine

Buur&Zo werd 3 jaar geleden opgezet als living lab, oftewel als een onderzoeksproject. Het doel is een wijkservicecentrum op te zetten waar buurtconciërges zich als spin in het web begeven tussen bewoners, vrijwilligers, zorginstellingen en de gemeente. Zorgbehoevende bewoners van de wijk kunnen zo langer thuis blijven wonen. Ze krijgen medicijnen en maaltijden thuisgebracht door de buurtconciërges, die ook een praatje met ze maken en en passant een oogje in het zeil houden.

Juist. We laten Yoram dit even illustreren. “Ik ben nu bijvoorbeeld bezig met het optimaliseren van de te rijden routes van medewerkers in de thuiszorg. Data van de klant waar ik het net over had is bijvoorbeeld de locatie van die klant. Die is bekend, evenals de behandelduur en het tijdsvenster. Met de data aan de medewerkerskant wordt bedoeld: wanneer werken ze? Wat is hun deskundigheidsniveau? Aan al die componenten kun je een getal - data dus - hangen. Door die data in een wiskundig model te stoppen, krijg je een resultaat. Dat resultaat is de meest optimale route en, daarmee, hoe je de reistijd en wachttijd zo kort mogelijk maakt.”

Het optimaliseren van de routes is van groot belang, omdat thuiszorgmedewerkers - en in dit geval de buurtconciërges - onder enorme tijdsdruk staan. Wat kan Yoram al zeggen over de resultaten? “Iedere thuiszorgorganisatie heeft zelf ook planners in dienst. Zij krijgen de klanten en een medewerkersbestand binnen. Aan de hand van die data maken ze dan routes met de hand. Ik haal het mensenwerk eruit en laat de computer de planning maken. Wat blijkt: daar kwamen significante verschillen uit. In sommige gevallen kon je wel 30% tijdwinst op een route maken.”

Dan laat je voortaan gewoon de computer de routes bepalen. Duidelijk verhaal, toch? “Zo eenvoudig is het niet”, reageert Yoram. “Een computer is emotieloos. Daarnaast zijn mensen gewoontedieren. Een algoritme houdt geen rekening met dingen die in het echte leven kunnen gebeuren: menselijke dingen. Zo zijn er klanten die niet iedere dag een ander gezicht willen zien. Ook zijn er medewerkers die niet elke dag een andere route willen rijden. Dat komt voor. Als je dat echter aan een computer over laat, gebeurt dat wel. Waarom? Omdat het efficiënter is. Je moet dus aan de gang met de wisselwerking tussen mens en efficiëntie. Hoe maak je de slimste routes tegelijkertijd ook prettig voor de mens? Dan ga je knutselen en slimme dingen bedenken. Dat is een uitdaging. Niet voor mij, maar voor Tonos Care. Zij toetsen mijn resultaten binnen de praktijk.”

Wat is het uiteindelijke doel van het onderzoek van Yoram? “Ik ben niet op zoek naar een soort utopie. Buur&Zo is een living lab dat waarschijnlijk nog jaren voortduurt. Mijn doel is om de interactie tussen wetenschap en praktijk te bevorderen. Normaal gesproken ben je klaar als je de wetenschap erop loslaat. Binnen Buur&Zo gaat het echter om interactie met het echte leven. Het moet een beetje handjeklap worden tussen wetenschap en werkelijkheid. Dat is nodig om de samenwerking tussen mens en machine binnen dit project zo goed mogelijk te laten verlopen.”

Wat vindt Yoram zelf nou eigenlijk zo leuk aan het werken binnen Buur&Zo? “Het is heel uitdagend om conceptueel na te denken over problemen. Binnen dit project is het vooral leuk dat er veel wordt gepraat met de praktijk. Ik heb veel contact met Carinova, de zorgorganisatie en initiatiefnemer van Buur&Zo, en heb medewerkers betrokken in mijn werk en andersom. Zo kijken we samen naar wat wel en niet belangrijk is. Zo zit ik als onderzoeker niet op mijn eigen eiland. Het is mooi om te zien wat voor resultaten dat op kan leveren, en dat je samen werkelijk een verschil kunt maken.”