Internationaal in dialoog over gelijke kansen
Om gezondheidsverschillen te verkleinen zijn ze hard nodig: professionals die verschil weten te maken. Hoe leid je studenten daartoe op? In het project HEQED werkt de HAN, samen met Europese partners, aan deze vraag.
“Het is makkelijk om te zeggen: ieder mens heeft het recht om in goede gezondheid te leven en vanuit een gelijkwaardige positie te functioneren”, stelt Joost van Wijchen, hoofddocent Fysiotherapie & Gezondheid bij de HAN. “Maar het verkleinen van gezondheidsverschillen - de HAN-brede focus op Fair Health - is een complex vraagstuk met ontzettend veel lagen. Daar vind je niet zomaar even een passende oplossing voor.” Het Erasmus+-project HEQED (Health Equity through Education for sustainable society, waarbij health equity het equivalent is van ‘verkleinen van gezondheidsverschillen’) helpt het vraagstuk op de kaart te zetten en vanuit meerdere perspectieven te belichten. In het project komen onderzoekers, docenten, onderwijskundigen, (zorg)professionals en studenten vanuit verschillende Europese universiteiten en hogescholen bijeen. Joost: “Samen werken we toe naar een eenduidige betekenis van health equity en ontwikkelen we een raamwerk om via onderwijs gelijke gezondheidskansen te creëren voor iedereen.”
10 intenties
Joost en zijn collega Maria Nordheim Alme (Hogeschool Bergen) zijn net terug van een internationale meeting in Zaragoza waar ze met de projectgroep 10 te realiseren intenties hebben opgesteld. Denk aan tools ontwikkelen om health equity als thema breder te verspreiden. Of health equity integreren in alle delen van het onderwijs. “Belangrijk is dat we met elkaar hebben vastgesteld dat health equity geen statisch begrip is”, vertelt Maria. “Daarmee bedoelen we te zeggen: het is geen doelstelling die je kunt bereiken, waarna je ‘klaar’ bent. Health equity als concept is voortdurend in beweging. We proberen vooral grip te krijgen op welke factoren van invloed zijn. En op welke manieren je ernaar kunt kijken.”
Verschillende brillen
Nog een intentie die ze in Spanje samen formuleerden is: ‘Have the lenses of health equity in our everyday lives’. Joost: “Dat is waardevol aan zo’n internationale samenwerking, al die verschillende ‘brillen’. Het risico bestaat dat je health equity vanuit je eigen context benadert. Ook bij de HAN zitten we uiteindelijk in onze Nederlandse bubbel; we zien niet wat we niet weten. Je hebt anderen nodig om uit je eigen equity chamber te komen en je blik helemaal open te stellen. Hoe zien de gezondheids- en rechtssystemen in onze buurlanden eruit? En wat wordt er bijvoorbeeld in Spanje, Noorwegen of Finland verstaan onder gezondheid? Dan zie je dat de culturele opvattingen van wat ziekte of gezondheid is, behoorlijk uiteenlopen.”
Van abstract naar concreet
Wat ze ondertussen doen als ze bijeenkomen? Maria: “We onderzoeken elkaars wereld, stellen vragen, discussiëren met elkaar, gaan in op de literatuur, houden workshops en nog veel meer. Zo brengen we in kaart wat er allemaal toe doet als we het over health equity hebben. En hoe je er zelf als opleider, docent, student of professional mee aan de slag kunt gaan.”
Meike Geurtsen – 3e-jaars student Fysiotherapie aan de HAN – nam deel aan de bijeenkomst in Zaragoza en verkende in groepjes wat zij denkt dat gezondheidsgelijkwaardigheid inhoudt, wat je er binnen je opleiding of vakgebied mee kunt doen en hoe het curriculum heel anders vorm te geven is. “Ik heb ontdekt dat health equity een abstract en complex vraagstuk is dat je niet zomaar in het onderwijs kunt onderbrengen, laat staan oplossen. Tegelijkertijd kun je het voor jezelf heel concreet maken. Nu, tijdens mijn stage, ben ik me veel bewuster van mijn aannames. Ik probeer het perspectief van de ander te zien en stel meer vragen. En als ik in mijn opleiding een casus mag inbrengen, dan zal ik juist een cliënt kiezen die verder van mijn persoonlijke belevingswereld afstaat. Het is belangrijk voor variatie te zorgen.”
HEQED Home
Of ervaringsdeskundigen ook deel uitmaken van HEQED? “In deze fase nog niet”, zegt Joost. “Met alle verschillen in titels, beroepen en hiërarchie van de deelnemende landen, zagen we daar nu geen mogelijkheden voor. Wel zijn we er actief over in gesprek. Daarnaast wachten we niet met het delen van onze kennis en ervaringen tot we ‘eruit zijn met elkaar’. Met het HEQED Home (een open platform, red.) leveren we in het voorjaar van 2023 bewust een onaf product op dat we zo open en gebruiksvriendelijk mogelijk inrichten. Je vindt er leermaterialen, learning experiences, gespreksstarters, voorbeelden en ervaringen van docenten die al langer bezig zijn om health equity in te passen in hun lessen. Alles wat nodig is om de dialoog op gang te brengen, bewustwording te creëren en samen al zoekende werk te maken van gelijke kansen op gezondheid.”
Behalve de HAN nemen de volgende partners deel aan het project HEQED: Western Norway University of Applied Sciences (HVL, Noorwegen); University of Zaragoza (Unizar, Spanje); Arcada University of Applied Sciences (Finland); NGO Handicap International - Humanity & Inclusion. Op deze projectpagina vind je meer informatie.
