Verpleegkunde volop in de stroomversnelling

Een verpleegkundige heeft in de toekomst niet alleen een centrale rol in de patiëntenzorg, maar ook in de organisatie van zorg. Hoe bouwen we als verpleegkundigen samen innovatief, professioneel en in netwerken aan die toekomstige gezondheidszorg? Dat is de centrale vraag van het verpleegkundig Congres Over de Bogen.

De HAN en het Radboudumc organiseren het congres voortaan jaarlijks als netwerkbijeenkomst in Nijmegen. Voor en door verpleegkundigen, docenten, en opleiders in verpleegkunde, want de professional staat op nummer 1.

Over de Bogen is ook een podium voor nieuwe ontwikkelingen van professionalisering en profilering. De verpleegkundigen en de beroepsgroep zelf ontwikkelen zich door onderzoek, onderwijs en de praktijk. Om welke relevante voorbeelden gaat het? Welke mogelijkheden zien verpleegkundigen binnen het vak? Hoeveel invloed hebben ze zelf om dit uit te bouwen? Wie onderscheiden zich al door hun inspanningen en verdienen in 2022 de Maas- Waal- en Rijn- prijzen? 

Lilian Vloet, lector Acute Intensieve Zorg, HAN, en Hester Vermeulen, hoogleraar IQ healtcare, Radboudumc, openden het congres met een rede onder de titel 'Alles stroomt'. Ze namen de ruim 170 deelnemers mee in antwoord op de uitdagingen waar de zorg voor staat. ''In de toekomstige 'Passende zorg' wordt interprofessioneel samengewerkt, zodat iedereen nog goede zorg kan krijgen,'' gaven zij aan. ''Het is zorg die werkt en waardevol is. Waarin de patiënt participeert in het 'samen beslissen'."

''In dicht bij huis en in netwerken georganiseerde zorg ligt de focus niet op ziekte maar op gezondheid. Verpleegkundigen kunnen hierin hun leiderschap, onderzoekend en veranderend vermogen tonen en het voortouw nemen.'' Ook nodigden zij uit om een kijkje te nemen bij het netwerk Nursing Science Nijmegen. Hier zijn voorbeelden te vinden van samenstromen van onderzoek, praktijk van patiëntenzorg en onderwijs voor toekomstgerichte beroepsontwikkeling.

Marjolein Heemels, directeur Verpleegkunde MUMC+, stelde als spreker de verpleegkundige identiteit, de kern van verplegen en de beroepsinhoud centraal. Het gaat nu niet alleen om inzet van veerkracht, durf en een kompas voor het eigen leren en ontwikkelen. Op weg naar een professionele verpleegkundige organisatie gaat het ook om het terugpakken van zeggenschap.
 
Maastricht en Nijmegen delen een gemeenschappelijke historie als bakermat voor de later landelijke Hogere Beroeps Opleiding Verpleegkunde. De Zusters Onder de Bogen bezetten tot 1982 nog cruciale posities in de verpleging. Daarna is pas in 2020 de Vakgroep Verpleegkunde toegevoegd aan de organisatie Maastricht UMC+.

Pauline van Bokhorst, Radboudumc, heeft het eroderen van de strategische positie van verpleegkundigen beschreven in: De verpleegkundige als directeur. Ook in Nijmegen is het tij gekeerd. In 2022 is de kennis van verpleegkundigen met het programma 'Fit for the Future' en de functie van verpleegkundig directeur weer teruggekomen in het bestuur van het Radboudumc. 

De jury van Over de Bogen had voor de nieuwe jaarlijkse 3 prijswinnende initiatieven een keuze gemaakt uit in totaal 19 sterke inzendingen. Rianne van Boekel, werkzaam bij de HAN, kreeg de Waalprijs uitgereikt voor positionering en professionalisering van verpleegkundigen in het snel veranderende zorglandschap.

In haar onderzoek Pijn op één lijn waren verpleegkundigen in de lead om rondom een operatie te behoeden voor aanhoudende pijn. De kennisdoelstelling van het onderzoek was om de verpleegkundigen van de Acute Pijn Service in het Radboudumc eerder kenmerken van patiënten in handen te geven. Hiermee kunnen zij patiënten die risico lopen op persisterende pijnklachten na hun operatie eerdere opsporen en passende persoonsgerichte zorg aanbieden.

''Haar onderzoek heeft duidelijk impact op zowel de kwaliteit van zorg aan patiënten als op de professionaliteit van verpleegkundigen en op het interprofessionele karakter,'' aldus de jury. "En daarnaast lof voor de goede methodologie."

De andere 2 genomineerden voor de Waal prijs waren:

• Esther van Loon, Rijnstate: Hoe BN202 opgeleide verpleegkundigen hun hbo competenties in het ziekenhuis benutten
• Benjamin Wendt, HAN/Radboudumc: Niet gepaste zorghandelingen in de wijkverpleging 

De Maas implementatie prijs werd gegund aan Marieke Verhoeven, werkzaam bij het CWZ, voor haar project 'Lets ERASE it' over ouderenmishandeling als onderdeel van ERASE, onder projectleiding van Sivera Berben van het Lectoraat Acute Intensieve Zorg, HAN. "Het project is al geïmplementeerd en heeft een grote impact op de regio in positieve zin,'' oordeelde de jury. "De aanpak was multifunctioneel. In het project zijn zowel patiënten, mantelzorgers, 1ste en 2de lijn betrokken, processen zijn op elkaar aangepast en zelfs ICT-systemen zijn gekoppeld.''

Voor de Maas prijs waren ook genomineerd:

• Sandra de Haas, Radboudumc: Digitale voorlichting behandelwensen van de patiënt
• Femke Becking, Radboudumc: Make healing sensible again; round and round we go

Tamara Hagen, werkzaam bij Radboudumc, ontving de Rijn prijs voor netwerk zorg met haar project 'Netwerkzorg postpartum depressie'. "De persoonsgerichte benadering, de interprofessionele samenwerking en het betrekken van moeders in het project,'' waren pluspunten voor de jury. "Daar hoort ook bij dat Tamara dit project als verpleegkundige heeft geïnitieerd en getrokken.''

De andere 2 genomineerden voor de Rijn prijs waren:

• Kim Verploegen en Johan van Geel, Radboudumc: Netwerk IC
• Herma Lennaerts, Radboudumc: Waar twee netwerken samenkomen: Parkinson & Palliatieve zorg

Onder luid applaus ontvingen de 3 prijswinnaars een boeket bloemen, de Florence Nightingale lamp en een check. Een feestelijk besluit van een congres vol vaart en met inspirerende ervaringen en verhalen voor en over verpleegkundigen en het vak. Over de Bogen is -vanaf nu jaarlijks- een baken in de koers op nieuwe stroomversnellingen richting verpleegkunde en toekomstbestendige zorg. 

Neem in 2023 ook deel aan hét jaarlijks verpleegkundig congres in Nijmegen:

• Reserveer alvast in je agenda: 16 november 2023!
• Meer informatie? Kijk op: Congres over de Bogen