Moeten we in de energietransitie vooral richting robots?
Onlangs verscheen het nieuws dat bijna 2 op de 5 banen in de energietransitie onvervulbaar zijn. De oplossing? Het verregaand inzetten van robots. Is dit wel de juiste manier?
In deze nieuwe rubriek houden we de actualiteit kritisch tegen het licht van de HAN. We kijken vanuit onze expertise wat er allemaal gebeurt op dit gebied om vervolgens te concluderen: klopt deze stelling, of zien we als HAN andere oplossingen?
Zeker, aan human capital in de energietransitie is momenteel een groot gebrek. Al lopen er op de HAN ook een hele hoop succesvolle initiatieven die een heel andere licht kunnen laten schijnen op het artikel dat in Business Insider verscheen.
Omscholing
De HAN gelooft in een leven lang ontwikkelen. Omscholing is daarbij enorm belangrijk. Daar zet de HAN vol op in. Flexibel onderwijs wordt zoveel mogelijk toegepast om technici die de switch willen maken naar de energietransitie in hun eigen tijd en tempo om te scholen. Daarbij is samenwerking met andere bedrijven en kennisinstellingen essentieel. Zo werkt de HAN samen met arbeidsbemiddelingsbureau YER en Aliander om technici klaar te stomen voor een nieuwe functie binnen de energietransitie. Daarvoor draait op de HAN momenteel de zogenaamde Power Course, speciaal voor afgestudeerden die bijscholing nodig hebben om met energienetten aan de slag te kunnen.
Veel verschillende trajecten
Daarnaast bestaan er vanuit SEECE vele trajecten voor havisten en zij-instromers die opgeleid willen worden om in de energiesector te kunnen werken. Of je nu biomedisch analist bent en werktuigbouwkundige wil worden of je van geneeskunde naar elektrotechniek wil: alles kan. En dat moet ook. Alleen met flexibel onderwijs enthousiasmeer je zoveel mogelijk mensen voor deze maatschappelijk belangrijke switch.
Statushouders
Ook statushouders zijn belangrijk in het vergroten van human capital in de energietransitie. Sinds een aantal jaar biedt de HAN een speciaal leerwerktraject aan vluchtelingen en nieuwkomers in Nederland. Samen met de Stichting voor Vluchtelingen-Studenten UAF en het HAN Talencentrum worden geïnteresseerde statushouders enthousiast gemaakt en opgeleid voor een baan in de techniek. Dit leerwerktraject is opzettelijk zoveel mogelijk verkort zodat mensen sneller in de praktijk kunnen worden ingezet, bijvoorbeeld als installateur van warmtepompen, service engineer of laadpaalmonteur.
GroenvermogenNL
En waterstof dan, toch vaak genoemd als één van de energiedragers van de toekomst? Ook daar zijn vanuit SEECE mensen mee bezig. Met het project GroenvermogenNL wordt gewerkt aan een netwerk van mensen en organisaties, om zo een groot waterstofnetwerk in de regio te creëren. Grote waterstofprojecten moeten worden opgezet, maar ook daar is natuurlijk voldoende menskracht voor nodig. Dat is dan ook een belangrijke pijler van dit project. Samen met 6 andere hogescholen worden learning communities ontwikkeld. Ook gaan regionale partijen aan het grote human capital vraagstuk gekoppeld worden. Ook hier geldt weer dat er wordt gewerkt aan nieuwe vormen van onderwijs om aan de grote vraag aan nieuwe (waterstof)professionals te kunnen voldoen.
Hoe zit dat?
De conclusie
Baankansen te over dus in de energietransitie. Sterker nog: het is een van de hardst groeiende sectoren. Alleen al in Gelderland ontstaan hierdoor tot 2030 al ongeveer 15.000 nieuwe banen. Veel professionals in Nederland willen meer maatschappelijke impact maken. Dat onderschrijft ook Martijn Keijsers van The Economic Board. “Je kunt heel veel dingen doen om te zorgen dat er genoeg mensen beschikbaar komen. De HAN werkt samen met bedrijven en straks is ook Connectr een knooppunt waar werknemers van de toekomst worden opgeleid. Genoeg bedrijven willen opleidingsplekken bieden. Samen met de provincie Gelderland is nu ook een bijzonder akkoord opgesteld voor de arbeidsmarkt. 25 bedrijven gaan als koplopers het voortouw nemen en de taak oppakken samen te werken aan een arbeidsmarkt die werkt. Alleen als je dit probleem regionaal aanpakt, zoals met het arbeidsmarktakkoord, kun je voldoende impact creëren om in een krimpende arbeidsmarkt toch voldoende en goed opgeleid personeel te vinden.”
Daar voegt Martijn aan toe dat het belangrijk is dat alle spelers in dit veld regelmatig met elkaar om de tafel moeten gaan zitten. “Door dergelijke kennistafels te organiseren weet iedereen wie wat doet, en inspireer je elkaar. VNO-NCW Midden organiseert bijvoorbeeld al open dagen voor jongeren om ze te enthousiasmeren voor techniek. Als je aan jonge jongens en meiden laat zien hoe nuttig ze straks kunnen zijn, kom je echt een heel eind.”
En de robots dan?
En dan die robots. Wat is hun rol in de oplossing? “Tuurlijk, die hebben we ook nodig. Die kunnen bijvoorbeeld gevaarlijk of zwaar werk doen", vervolgt Martijn. “Denk aan werk met hoogspanningskasten of graafwerkzaamheden voor leidingen. Met robots maak je de transitie makkelijker en veiliger. Dat betekent niet dat ze op zo’n grote schaal hoeven worden ingezet om het huidige gebrek aan arbeidskrachten op te vangen. Er liggen veel kansen in omscholing voor mensen die een baan hebben die te zwaar wordt. Dieselmonteur, verwarmingsspecialisten, enzovoort. Er is echt voldoende mogelijk.”
