“We willen allemaal het beste voor de client”
Dat verbindt de deelnemers van de Leergemeenschap Onbegrepen Gedrag. Hoe werkten professionals samen in de leergemeenschap? Met als doel om gedreven professionals aan elkaar te verbinden, en samen tot inzichten te komen over hoe kennis en vaardigheid te versterken.
Wat is die uitkomst? Tijdens 8 bijeenkomsten hebben 12 deelnemers lief en leed met elkaar gedeeld. Het ‘schuurde af en toe’ in de Leergemeenschap Onbegrepen Gedrag, geïnitieerd door het lectoraat Onbegrepen gedrag, Zorg en Samenleving. Maar zegt Rosan Derksen-Vermeulen: “Ik heb me aangemeld voor de leergemeenschap omdat ik een verrijking voor mezelf zag.”
Rosan Derksen-Vermeulen, specialistisch ambulant begeleider bij Pluryn en Barbora Pomsarova, generalist in het sociaal domein bij Wij Eindhoven, aan het woord. Over jezelf zien als instrument, leren van elkaars praktijk en je kwetsbaar opstellen.
Mijn eigen zoektocht rondom ingewikkelde situaties in de wijk ging gepaard met verwondering over hoe we het systeem hebben ingericht en dit draaiend houden.
Op welk punt heb je een ontwikkeling doorgemaakt?
Barbora: ‘Ik besef nu dat ik me in mijn werk niet wil identificeren met puur mijn hoofd, maar ook de kracht en intelligentie van mijn hart (verbinden, waarden, compassie) en buik (identiteit, overtuigingen, actie) vaker wil aanspreken.
Meer aandacht voor de basis; ‘gewone zaken’ die onvoldoende op waarde worden geschat zoals oprechte aandacht, tijd nemen om iemands verhaal te horen, aanwezig te kunnen zijn zonder gelijk iets te moeten/willen van de ander, ondersteunende ruimte creëren, oordeel en adviezen uitstellen, vertragen en verdragen.’
Rosan: ‘Ik heb mijn netwerk vergroot met mensen uit zeer diverse werkvelden. Daarnaast heb ik ervaren hoe ingewikkeld groepsprocessen kunnen zijn, zelfs in een groep (waarvan ik dacht) "gelijkgestemden".
Tegelijkertijd heb ik ook gezien dat we ondanks de diverse werkvelden vaak wel tegen dezelfde thematiek aanlopen, daarin zijn we niet zo verschillend. We willen allemaal het beste voor de client maar opereren vaak heel eenzaam, ieder op zijn stukje.’
Waarom heb je je aangemeld voor de Leergemeenschap Onbegrepen Gedrag?
Barbora: ‘Mijn eigen zoektocht rondom ingewikkelde situaties in de wijk ging gepaard met verwondering over hoe we het systeem hebben ingericht en dit draaiend houden. Bepaalde situaties rondom eigen twijfels, verwarring en machteloosheid maakten mij nieuwsgierig naar hoe we dit anders kunnen doen, hoe we echt een verschil kunnen maken ook voor die ene ‘lastige’ inwoner.’
Rosan: ‘Omdat ik een verrijking voor mezelf zag. Het leek me prettig om met anderen uit het werkveld te kunnen sparren en delen wat we tegenkomen in ons werkveld op het gebied van onbegrepen gedrag. Daarnaast heb ik zelf duidelijke ideeën over hoe ik tegen mijn werk aankijk en waar nog wel wat winst te halen valt. Een prettige gedachte dat ik dit kon delen in een groep mensen met stuk-voor-stuk ook hun ideeën hierin.’
Ik blijf me hard maken voor verandering in hoe we kijken naar deze doelgroep en wat er anders en beter zou kunnen.
Welke kennis en ervaringen pas je nu toe in je werk?
Rosan:‘Ik heb vooral ervaren dat ik moet blijven delen wat er bij mij speelt. Zaken niet achterhouden om spanningen te vermijden. Laat het af en toe maar even schuren en wrikken. Dat levert uiteindelijk meer op dan het niet te noemen.
De deelnemers gingen ook een aantal keren bij elkaar op werkbezoek. Rosan liep mee met lector Bauke Koekkoek, naast crisisdienstverpleegkundige ook lector Onbegrepen gedrag, Zorg en Samenleving bij de HAN. ‘Daarnaast vond ik het heel prettig om mee te mogen lopen met een ander in zijn praktijk. Door er echt een dag in mee te mogen doen snap ik veel beter waarom de professionals bij crisisdienst doen wat ze doen. Ik zie ook echt wat er gebeurt en hoe keuzes gemaakt worden.’
Barbora: Het zijn vooral ervaringen en inzichten die ik toepas. Of beter gezegd: waarmee ik aan het oefenen en experimenteren ben, het is lang niet ‘af’.
Aanwezig 'zijn' kan soms belangrijker zijn voor de inwoner dan overhaast 'doen', actiestand, overtuigen en overnemen. Hoe creëer ik een meer veilige en vrije ruimte voor de ander en voor mezelf?
Een ander voorbeeld: Ik kijk nu vaker bij 'ingewikkelde situaties' naar waar dit echt over gaat en waar mijn eigen aandeel en verantwoordelijkheid ligt. Welke invloed heeft dit op het belang van de inwoner?
Barbora ging bovendien op werkbezoek bij Mediant, een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg in Hengelo (O). “Het belang van ervaringsdeskundigheid binnen alle lagen van de organisatie is groot”, noemt ze als belangrijkste inzicht.
Wat wil je verder delen over jouw deelname?
Barbora: We verwachten van de inwoners dat ze in beweging komen. We vinden het soms ‘heel gewoon’ en stellen ook heel veel vragen aan hen. Maar ben ik ook bereid om naar mezelf te kijken in interactie met de ander? Welke vragen stel ik aan mezelf als het ‘lastig’ wordt? Ik heb mogen ervaren hoe waardevol en essentieel dit proces is, niet alleen voor mezelf, maar voor de inwoner (of cliënt, red.) ook al is het lastig meetbaar. Daardoor wordt gelijkwaardigheid meer voelbaar denk ik.
Rosan: Ik heb met ontzettend veel plezier deelgenomen. Het was voor mij een mooie manier om te kunnen reflecteren op wat ik doe maar ook wat ‘we’ als hulpverleners doen in ons werk. Dit neem ik mooi weer mee voor de toekomst.
Ook heeft het mij extra gestimuleerd om mijn stem te blijven laten klinken als het gaat om onbegrepen gedrag. Ik blijf me hard maken voor verandering in hoe we kijken naar deze doelgroep en wat er anders en beter zou kunnen.
Meer informatie
‘Ingewikkelde’ situaties in wijken en buurten zorgen voor veel frustratie en onbegrip. Structurele oplossingen blijken er niet te zijn. De leergemeenschap Onbegrepen Gedrag wil daar verandering in brengen.
Lector Bauke Koekkoek, Jessy Berkvens, Tjeerd Schatorjé en Hans van Eeken waren actief als projectleider.
