Bereikbare en betaalbare mondzorg voor bewoners Presikhaaf
Mondzorg toegankelijk maken voor mensen in een lagere sociaaleconomische positie: dat is de ambitie van de Academische Kliniek voor Mondzorg Arnhem. Hoe je ze uitnodigt om met korting in de tandartsstoel plaats te nemen? Vanessa Hollaar en Debra Trampe weten door onderzoek wat werkt.
Het is een bekend gegeven: mensen met een lage sociaaleconomische positie gaan minder vaak naar de tandarts. Reden nummer 1? Te duur. Want ja, mondzorg zit niet standaard in het basispakket. Daarom is de Academische Kliniek voor Mondzorg Arnhem (AKMA) zo'n mooi initiatief. Bewoners van Presikhaaf (een wijk waar relatief veel mensen met een lagere sociaaleconomische positie wonen) kunnen er met korting een check-up krijgen. Een gaatje laten vullen. Of hun gebit laten reinigen, door een mondhygiënist of tandarts in opleiding. Moeten ze de kliniek wél kennen en weten te vinden. En precies daar gaat het mis.
Op zoek naar belemmeringen
Op initiatief van onderzoeker en docent Mondzorgkunde Vanessa Hollaar (en met ondersteuning van Fair Health) is de afgelopen maanden in samenwerking met het associate lectoraat Customer Insights en studenten van de HAN Talent Academy de toegankelijkheid, bereikbaarheid en zichtbaarheid van de AKMA onder de loep genomen. Vanessa: "We vroegen ons af of wijkbewoners überhaupt wel eens van de AKMA hadden gehoord. Hoe kijken ze aan tegen mondzorg? Wat houdt hen tegen om de AKMA te bezoeken? En wat helpt om juist wel de AKMA binnen te lopen?" Het onderzoek leverde een aantal inzichten op, met aanknopingspunten voor passende interventies.
Dé Presikhaver bestaat niet
"Een belangrijk inzicht is dat dé Presikhaver niet bestaat", stelt Debra Trampe, die als associate lector Customer Insights bij het onderzoek is betrokken. "Presikhaaf is een heel gemixte wijk. Er wonen mensen van allerlei achtergronden en nationaliteiten. Wil je de wijkbewoners bewegen om naar de AKMA te komen, dan moet je ze op maat benaderen."
Vertrouwen winnen
Daarnaast viel op dat de bewoners het vaak niet zo hebben op overheidsinstanties en zorginstellingen. Debra: "Dat haalden we uit gesprekken met de zorg- en welzijnsprofessionals in de wijk, maar ook met de wijkbewoners zelf. Sleutelfiguren in de wijk zouden hierin iets kunnen betekenen. Bijvoorbeeld door te investeren in een duurzame relatie en bewoners mondeling door te verwijzen. Dat werkt beter dan een massa- of crossmediale aanpak met posters, folders of berichten op sociale media."
Onderlinge verbondenheid
Uit het interdisciplinaire onderzoek bleek ook dat de onderlinge verbondenheid tussen zorg- en welzijnsprofessionals in de wijk beter kan. "Stel dat je als logopedist opmerkt dat iemand mondzorgproblemen heeft. Dan helpt het als je de andere professionals in de wijk kent. En iemand 'warm' kan overdragen", oppert Debra.
Begrip voor de patiënt
Zit de wijkbewoner eenmaal in de behandelstoel, dan is het handig als de mondhygiënist weet wie hij of zij tegenover zich heeft. En begrip heeft voor bijvoorbeeld de normen en waarden die in een bepaalde cultuur gelden. Of snapt dat het geen onwil is om de tanden goed te poetsen. Debra: "Bewoners zien niet altijd de relatie tussen wat je eet of drinkt en de kwaliteit van het gebit. Ook bleek uit de straatinterviews dat schaamte een rol speelt; schaamte om een slecht gebit. Maar ook om het feit ze geen geld hebben om hun kinderen naar de tandarts te laten gaan. Als professional moet je daar begrip voor tonen."
3 vervolgopdrachten
"Grofweg kunnen we de inzichten die we hebben opgehaald indelen in 3 categorieën", legt Vanessa uit. Er is werk te doen op het gebied van:
- Bereikbaarheid van de AKMA.
- Samenwerking tussen en met de professionals in de wijk.
- Cultuursensitiviteit.
Studenten binnen de minor Strategic Branding ontfermen zich het komende semester over de eerste 2 punten. Debra: "Zij kijken hoe ze de AKMA beter op de kaart kunnen zetten. Een praktische en vooral relevante opdracht. Zo dragen we ook als Academie Business en Communicatie bij aan een prangend maatschappelijk vraagstuk als het verkleinen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen."
Blik verruimen
Ondertussen buigt Vanessa zich met collega-docent Renee Jenniskens over het vergroten van cultuursensitiviteit binnen de opleiding Mondzorgkunde. "Daarbij richten we ons op zowel studenten als docenten." Verder wil het onderzoeksteam de banden aanhalen met de HAN-werkplaats Presikhaaf, waar 2e-jaars studenten van de Academie Paramedische Studies aan praktijkopdrachten werken. Vanessa: "We kunnen bijvoorbeeld het klantgericht denken en werken introduceren. Of voorlichting geven over de AKMA. Het gaat ons erom zo veel mogelijk vakgebieden samen te brengen en de blik van toekomstige professionals te verruimen. Dat is ook het mooie van dit onderzoek: door onze krachten te bundelen, vergroten we de kans op een gezond leven van mensen die lager op de sociaaleconomische ladder staan."
Meer lezen over dit project? Lees hier over de ervaring van de studenten van de HAN Talent Academy tijdens dit project.
Het mondzorgproject wordt deels gefinancierd door Fair Health. Aan het onderzoek werken ook Harriët Onderstal en Daphne Hachmang mee. Beiden zijn van de Academie Business en Communicatie.
