Erkenning voor online maken van sociale verbindingen is belangrijk
Sociale verbindingen zijn belangrijk, bijvoorbeeld om polarisatie tegen te gaan. Tegelijkertijd hebben we te maken met digitalisering en globalisering. Hoe verbinden Social Work studenten zich met anderen? Wat is de rol van social media en wat kunnen sociaal werkers hiermee?
Carolien Terhorst is docent International Social Work bij de HAN en zit in de laatste fase van haar promotietraject. Ze is verbonden aan het Lectoraat Versterken van Sociale Kwaliteit. Dit lectoraat maakt zich sterk om de verbinding in de samenleving te stimuleren. Om zo bijvoorbeeld polarisatie te voorkomen.
Verschuiving naar online door corona
Digitalisering en globalisering zijn ontwikkelingen die invloed hebben op het sociaal werk. Deze processen veranderen de manier waarop mensen met elkaar verbinden en maatschappelijk betrokken zijn. Carolien legt uit: “Op deze ontwikkelingen inspelen kan best een worsteling zijn. Ik vond het interessant om me hierin te verdiepen en besloot voor een promotieonderzoek te kiezen. Dat liep in het begin anders dan gedacht, door de uitbraak van corona. Ik was net begonnen met mijn 1e deelstudie, die gericht was op studenten en hoe zij navigeren tussen de verschillende ‘werelden’ waarin ze zich bevinden. Hiermee wilde ik ontdekken hóe mensen zich met elkaar en de maatschappij verbinden. Mijn plan was om letterlijk mee te lopen in de wereld van Social Work studenten. En toen ging alles ineens dicht in verband met corona. Het leven van de studenten verplaatste zich naar de online wereld, nog meer dan daarvoor."
"Dat zorgde voor een noodzakelijke wijziging in mijn manier van onderzoeken, ik sloot online aan bij lessen en keek mee op social media apps. Ik verzamelde interessante data en ontdekte ook dat er bij sociaal werkers maar weinig aandacht was voor deze grote verschuiving bij de studenten”, vervolgt Carolien.
Ook als iemand in de maatschappij minder goed mee kan doen, kun je diegene online bereiken. Als sociaal werker kun je online een positieve invloed hebben.
Volop kansen voor sociaal werkers
Inmiddels heeft Carolien ook aan haar 2e deelonderzoek gewerkt. Daarin richtte ze zich vooral op jongerenwerkers en op hoe zij social media al inzetten in hun werk. “Het blijkt dat ze hier wat verder in zijn dan andere sociaal werkers. Vaak zijn ze zelf nog jong, zij experimenteren beroepsmatig online en leggen daar contacten met jongeren. Dat is belangrijk, omdat hun doelgroep daar veel tijd doorbrengt. Er liggen nog allerlei kansen om online inclusief te werken en verbinding te creëren. Ook als iemand in de maatschappij minder goed mee kan doen, kun je diegene online bereiken. Als sociaal werker kun je online een positieve invloed hebben”, legt Carolien uit.
Hoe zorg je ervoor dat sociaal werkers dan ook echt iets kunnen en durven te doen met social media? Carolien: “Dat begint dus met erkenning van de belangrijke rol die het speelt in de maatschappij. En daarnaast is er aandacht voor nodig in de opleiding. Het is goed om de positieve skills van studenten te benadrukken. Uit mijn onderzoek blijkt dat ze het zelf niet alleen als pure vrijetijdsbesteding zien, maar zelfs als tijdsverspilling. Ik denk dat een samenwerking tussen jong en oud ons verder helpt. Als professional moet je weten waar je zelf tekortschiet en kun je profiteren van de kennis van anderen.”
Skills van studenten benutten
De inzet van social media is voor veel sociaal werkers nog totaal nieuw en ook spannend. “We moeten ze dus handvatten bieden. Wat post je met welk doel? Welk taalgebruik kies je, hoe ga je om met het gebruik van foto’s? Het onderwijs speelt hierin een belangrijke rol. Tijdens de afronding van mijn promotietraject zet ik me daarom in om mijn onderzoeksresultaten in de opleiding Social Work te integreren. Ik wil het vervolg samen met studenten ontwikkelen, om zo hun skills te benutten. Ook ben ik er van overtuigd dat beleid niet steeds door volwassenen gemaakt moet worden. Het lijkt me mooi om binnen het onderwijs stappen te maken, ik heb nog een jaar de tijd om mijn promotietraject af te ronden. Ik heb al nauw contact met de praktijk van jongerenwerkers en wil daarnaast op bijvoorbeeld conferenties graag laten zien wat er allemaal mogelijk is.”
Social media in een verdomhoekje
In totaal bestaat het promotieonderzoek van Carolien uit 3 deelstudies, ze verwacht over ongeveer een jaar klaar te zijn (in 2025). In januari van dit jaar publiceerde ze een artikel in een vakblad, waarin ze laat zien hoe social work studenten hun maatschappelijke betrokkenheid uiten en valideren. Carolien koos voor haar onderzoek specifiek voor deze studenten, omdat ze jong zijn en de moderne manieren van verbinden kiezen. Ook bereiden Social Work studenten zich voor op een professionele toekomst, waarin ze die verbinding gaan aanmoedigen.
“De erkenning van online verbinding en van social media is duidelijk nodig. Want hoewel deze studenten vooral via informele en korte termijn communicatie met elkaar blijken te verbinden, via bijvoorbeeld Instagram en TikTok, zitten social media in een verdomhoekje. De studenten uit mijn onderzoek zien het zelf niet als een vorm van betrokkenheid, ook zien ze vaardig zijn op social media niet als ‘skill’. Erkenning van de rol van social media in de huidige maatschappij is nodig. De vraag die daarna opkomt, is hoe je het binnen het sociaal werk kunt inzetten. Dat dit mogelijk is hebben we al eerder gezien, bij bijvoorbeeld activistische bewegingen als #metoo. Ik vind het interessant om te bekijken wat er nodig is om in te spelen op deze geglobaliseerde en digitale wereld”, vertelt Carolien.