Einde aan onderwijsjungle: scholen werken aan één plek in Gelderland voor personeel in energietransitie

Tot voor kort ontwikkelden vrijwel alle opleiders in Gelderland zelfstandig een opleidingsaanbod. Nu bundelen vijf mbo-scholen, twee universiteiten, twee hogescholen en twee commerciële opleiders hun krachten om mensen om, na en bij te scholen, zodat zij aan de slag kunnen in de energietransitie. Want, zo is de gezamenlijke conclusie, er gaat nu te veel (potentieel) personeel verloren, omdat werknemers, werkgevers en scholen zelf de weg nog moeizaam weten te vinden in de onderwijsjungle.

“Elke opleider is bezig met een scholingsaanbod voor professionals; slechts incidenteel wordt er samengewerkt”, zegt Erik Folgering. “Dat is inefficiënt. En dat kunnen we ons niet veroorloven. Daarvoor is de energietransitie een te groot en ingewikkeld probleem. Als mensen opgeleid willen worden, moet dat snel en goed kunnen. Overal wordt die urgentie nu gevoeld.”

Folgering is clustermanager Leren en Ontwikkelen bij SEECE, het expertisecentrum voor publiek-private samenwerking in de transitie naar een duurzaam en betrouwbaar energiesysteem. Hij heeft allerlei mensen bij elkaar gebracht die op verschillende plekken in Gelderland bezig zijn met een ‘Leven Lang Ontwikkelen’ (LLO) in de energietransitie. Zo is een samenwerkingsverband ontstaan, met onder meer de HAN University of Applied Sciences, de Radboud Universiteit, Wageningen University & Research en meerdere ROC’s.

De eerste gezamenlijke stap is onlangs gezet: er is een subsidieaanvraag ingediend in bouwsteen 3 van het Nationaal Groeifonds LLO Katalysator. Als die subsidie wordt toegekend, kan een overzicht worden gemaakt van het scholingsaanbod en uitgedacht worden hoe er in de praktijk slim samengewerkt kan worden. Een logisch, uiteindelijk doel is het creëren van een gezamenlijk platform, waar iedereen in Gelderland de scholingsmogelijkheden binnen de energietransitie kan vinden.

“Als onderwijsinstellingen in de regio Gelderland willen we met LLO-oplossingen van toegevoegde waarde zijn voor werkgevers”, zegt Marina van der Steenstraten. “Dat lukt alleen door goed samen te werken in plaats van langs elkaar. De energietransitie vraagt van ons om snel te reageren op ontwikkelingen, want mensen moeten zich continu nieuwe skills eigen maken. Wat ze tien jaar geleden hebben geleerd, kan nu al niet meer van toepassing zijn.”

Van der Steenstraten is programmadirecteur Leven Lang Ontwikkelen van Move to Match, een samenwerkingsverband van ROC Rijn IJssel en ROC Nijmegen. “We kunnen alleen sneller acteren, door elkaar goed te kennen. Zodat we werkgevers snel kunnen voorzien van een passend scholingsaanbod, waarbij we hen naar elkaar kunnen doorverwijzen. We zien binnen de samenwerking tussen de ROC’s al successen op dat gebied. Die samenwerking is een aantal jaren geleden ontstaan tussen Rijn IJssel en ROC Nijmegen vanuit dezelfde gedachte; door elkaar te versterken en beter vindbaar te zijn voor werkgevers kunnen we beter inspelen op ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.”

Ook het nieuwe samenwerkingsverband richt zich dus op werkgevers en werknemers, terwijl veel van de aangesloten onderwijsinstellingen van oudsher gefocust zijn op middelbare scholieren voor nieuwe aanwas. “Vanwege de uitdagingen in de energietransitie en de krapte op de Gelderse arbeidsmarkt, moeten we de focus verbreden naar professionals”, zegt Goof Claessen, programmacoördinator Leven Lang Ontwikkelen van de Radboud Universiteit. “Dat vraagt wel om een cultuurverandering, ook binnen de Radboud Universiteit. Daar helpt deze gezamenlijke subsidieaanvraag ook bij. Ik kan LLO nu hoger op de agenda houden.”

En zo zijn er al wel meer eerste ‘winsten’ van het nieuwe samenwerkingsverband, voordat de subsidie is toegekend. “Samenwerken betekent elkaars expertise leren kennen”, zegt Van der Steenstraten van de ROC’s. “Wat kan met de Radboud Universiteit opgepakt worden? Wat met de HAN? We weten elkaar nu al sneller te vinden. Dat zijn belangrijke eerste stappen.”

“Het heeft ons ook geholpen om de blik te verruimen”, zegt Claessen van de Radboud. “De universiteit kan goed maatschappelijke vraagstukken wetenschappelijk analyseren en in een bredere context plaatsen. De zwakte daarvan is dat we niet zulke sterke maatschappelijke voelsprieten hebben. Deze samenwerking helpt om zulke zwaktes van elkaar aan te vullen.”

Claessen ziet al allerlei mogelijke verbanden in de toekomst, óók tussen de universiteit en het mbo, waartussen op het eerste oog toch een behoorlijke kloof zit. “Het zou best kunnen dat straks een ROC van ons lab gebruikmaakt om daar training te geven. En dat CEO’s die bij ons studeren eens met de voeten in de klei staan door mee te gaan met een ROC-groep.”

Het is niet bij zulke ideeën gebleven. Zo heeft de gezamenlijke subsidieaanvraag al tot een nieuwe samenwerking geleid tussen de Radboud Universiteit en HAN. Claessen: “We gaan samen werken aan een cursus over de dialoog die gevoerd moet worden tussen de overheid of maatschappelijke instanties en burgers, onder meer op het gebied van de energietransitie.”

Het zijn snelle, kleine resultaten van het nieuwe construct. En dat terwijl de elf organisaties dus voor het eerst op deze wijze samenwerken. “De gedachte is wel, dat als dit een succes wordt, het een mooie blauwdruk kan zijn voor andere branches waar dezelfde uitdagingen spelen op de arbeidsmarkt”, zegt Folgering van SEECE. “Denk bijvoorbeeld aan de zorg of het onderwijs.”

Maar dat is wel toekomstmuziek. Eerst samen maar eens de weg vinden in de onderwijsjungle op het gebied van Leven Lang Ontwikkelen binnen de energietransitie.