De strijd tegen de mug: stagiares op zoek naar DEET 2.0

Niemand heeft graag muggenbulten. De opwinding over muggen die wéigerden te steken was bij HAN-docente Julianne van Ingen Schenau en haar stagiaires dan ook heel groot. In het lab van TropIQ Health Sciences op Pivot Park in Oss testten de docent en studenten 30 antimuggenstoffen en wat bleek: bij liefst 8 daarvan bleven de muggen ver weg van testbloed. 

TropIQ Health Sciences is een bedrijf dat nieuwe technologieplatforms ontwikkelt die specifiek geschikt zijn voor het ontdekken van geneesmiddelen tegen vectorziekten als malaria en dengue. Julianne en haar stagiaires van HAN BioCentre namen in dit gezamenlijke project het chemische component van de zoektocht naar nieuwe antimuggenmedicatie voor hun rekening.

“Vrijwel iedereen kent DEET wel als meest populaire middel om muggen op afstand te houden”, zegt Julianne. “Maar aan DEET kleeft een aantal nadelen: je hebt een heel hoge concentratie nodig, de werkingsduur is slechts enkele uren en het kan kleding beschadigen. Dit stageproject was erop gericht ‘DEET 2.0’ te vinden.”

HAN BioCentre heeft als een van de lectoraten drug discovery, het vakgebied van de Chemie-stagiaires van Julianne. Ze zitten voor hun stage in Oss ‘dicht op de actie’: op Pivot Park bevinden zich veel farmaceutische bedrijven.

“TropIQ had in samenwerking met Google AI al een computermodel ontwikkeld dat 238 moleculen selecteerde die mogelijk geschikt zijn als vervanger van DEET. Met de moleculaire structuur van 50 daarvan zijn de studenten in het lab van het biocentre aan de slag gegaan, door er zijgroepen op te zetten. Dat betekent verbindingen maken om tot een goed afwerende stof te komen.”

Direct leerden de stagiaires van HAN en Avans omgaan met de tegenslagen in hun toekomstige leven als chemicus. ,,Want teleurstellingen horen er zeker bij”, spreekt Julianne lachend en uit eigen ervaring. “Soms wil je bepaalde verbindingen maken, maar lukt dat niet: twee moleculen die je wil koppelen, willen dan gewoon écht niet aan elkaar gaan. Dan kun je blíjven verhitten of er een katalysator bijgooien, maar dan gebeurt er niets. Ook dat hoort bij onderzoeken.”

Maar successen vieren hoort er zeker ook bij. Zoals in het lab van TropIQ Health Sciences, waar liefst 8 van de potentiële antimuggenstoffen bleken te werken. “We zijn een dag gaan kijken bij die testen. Een week later was ik nog steeds enthousiast, omdat het zo tof was.”

“Deze resultaten zijn een eerste indicatie, waarmee TropIQ verder kan. Er zijn nog veel stappen in het traject te nemen voordat de afwerende stof in de winkel ligt. Nu moet bijvoorbeeld de werkingsduur onderzocht worden en dat kan het bedrijf oppakken. En dát maakt onderzoeken op de HAN zo leuk: wat jij maakt op het lab, wordt direct door bedrijven toegepast.”

Wil jij ook een stage op het gebied van medicijnontwikkeling? Schrijf een mail naar stage.atbc@han.nl. Wil je weten wat HAN BioCentre precies doet, check han.nl/biocentre of informeer via info.hanbiocentre@han.nl. 

Foto David van Haren