Samenwerken is delen

‘We zijn in monoculturen beland, omdat we dachten dat we daardoor sneller en beter waren’, analyseert Jacob Brobbel, general manager van het NewTechPark in Apeldoorn. Hij houdt zich bezig met de vraag hoe je zorgt dat de mensen op die eilandjes hun krachten weer gaan bundelen, om alle veranderingen het hoofd te bieden. ‘Als samenwerken niet lukt, zijn technische innovaties kansloos.’
 

Samenwerking is belangrijker dan ooit, zegt ook Peter Vaessen, innovatiemanager bij KEMA labs en hoogleraar aan de TU Delft. Hij is gespecialiseerd in hoogspanningstechniek. Nog niet zo lang geleden waren apparaten nog ‘passief’ en zonder enige intelligentie, legt hij uit. ‘Het waren mechanische, eenvoudige apparaten die je overal ter wereld kon inpassen.’ Maar nu zit er veel slimme software en elektronica in, waardoor meer mensen betrokken zijn bij ontwerp en installatie.

Goede samenwerkingen kunnen je letterlijk ver brengen, blijkt uit het voorbeeld van de HAN Solarboat. Dit vaartuig gooide al hoge ogen bij eerdere wereldkampioenschappen zonnebootracen, maar er blijft ruimte voor verbetering. ‘Wereldkampioen worden is nog niet gelukt’, zegt Jurian Rademaker. Hij vertelt vanuit zijn bedrijf Qconcepts in Doetinchem hoe daar elke dinsdagavond HAN-studenten en professionals uit diverse opleidingsrichtingen samenkomen om aan de boot te werken.

Het project is niet alleen een leuke uitdaging. Voor de opleidingen is dit een waardevolle onderwijsvorm en voor MKB-bedrijven als Qconcepts is het een kans om technologie te ontwikkelen en te testen. Een aantal elementen uit het zonnebootproject, zoals softwaresystemen en productiemethoden, hebben hun weg naar de markt al gevonden.

Wat kenmerkt goede samenwerking? Ten eerste moeten mensen snappen dat samenwerken delen is, benadrukt Brobbel. Je moet informatie durven uitwisselen en over je eigen schaduw heen kunnen stappen. Dat kan volgens hem heel eenvoudig als je een voorloper hebt die anderen doet geloven dat het kan, en hen in die eerste fase meesleept. Een risico is wel dat het op een bepaald moment te lang duurt en mensen weer afhaken. Vaessen: ‘Dus hoe houd je het momentum vast? Dat vergt een zekere volharding, dat hoort er ook bij.’

Er is bovendien iemand nodig die boven de samenwerkende partijen staat en door iedereen wordt geaccepteerd en vertrouwd. SEECE heeft op dat vlak een belangrijke rol gespeeld afgelopen jaren. Brobbel: ‘Voor mij is het een platform geweest dat het veld creëerde waarin partijen konden toetreden, en dat ervoor waakte dat de belangen in balans bleven.’ 

Een ander belangrijk ingrediënt in de transitie in samenwerking is langetermijndenken. Dat is lastig, weet Vaessen. ‘Mensen hebben over het algemeen een korte tijdshorizon.’ Brobbel is ervan overtuigd dat je langetermijndenken wel kunt leren. Een voorwaarde daarvoor is dat mensen er de vrijheid voor krijgen. ‘Als je niet beperkt wordt in datgene wat je doet, dan ga je dromen.’ En wie groot gaat dromen, gaat beseffen dat hij daar anderen bij nodig heeft. ‘In vrijheid vinden gelijkgestemden elkaar en dan gebeurt er wat.’

Ben je benieuwd naar het hele gesprek tussen Jacob Brobbel en Peter Vaessen? Luister nu naar de podcast via Spotify, Apple Podcasts of een andere podcast-app.