Data en AI event van het Oosten

Het event was de opwarmer voor de installatie van Erwin Folmer als Lector Applied Data Science & AI. 

“Kennen jullie dit?” Henk van Haaster, CGI AIMLAB, is de host van deze middag. Hij houdt de speakersbox in zijn handen. “We gaan hem even testen. Ik gooi hem zo de ruimte in en wie hem vangt mag een anekdote over Erwin vertellen.” De toon van de middag is gezet.  

De keynote wordt gegeven door Jacco van Ossenbruggen, VU Amsterdam, over Knowledge Graphs for Open Science on Closed Data. “Ik ben een groot voorstander van open data en science. Daar kennen Erwin en ik elkaar ook van. We hebben veel evenementen zoals dit afgelopen om dit ook te propageren.” Jacco gaat in zijn betoog in op zijn standpunt. Hoe maak je dit soort onderzoeken reproduceerbaar? FAIR closed data? Het belang van meta data wordt benadrukt. Volgens Jacco is de menselijke kant momenteel een struikelblok: “Er zijn goede redenen dat data gesloten is. Maar dat moeten wel goede redenen zijn (vele redenen zijn niet goed), en ook de metadata kan wel open zijn.”  

In 2 zalen worden parallelsessies gehouden. In de ene zaal staat data delen centraal. Sprekers als Marcel Reuvers, Marc van Andel en Janneke Michielsen van het Kadaster delen hun kennis over de kracht van het integraal verbinden van afgeschermde data. Michiel Stornebrink, TNO, neemt de aanwezigen mee in Data interoperability in data spaces. Richard Zijdeman, IISG, sluit de parallelsessie af met een sessie over de Linked Data Wizard.  

In de andere zaal draait het om AI-toepassingen. Luc Niels, Alliander Research Center for Digital Technologies, trapt de parallelsessie af. “We hebben 2 uitdagingen: we hebben een file op het stroomnetwerk én we hebben te weinig mensen om het netwerk aan te leggen. Als er een piek is op het stroomnetwerk, als we boven de maximumcapaciteit komen, dan gaat het kapot. Kunnen we de piek niet verplaatsen in de tijd? We kunnen met behulp van data voorspellen wanneer er meer of minder stroom wordt verbruikt. Dat doen we op basis van historische data.” Zijn verhaal is ondersteund door de nodige grafieken en, natuurlijk, data.

Wim Florijn en Stefan Bussemaker van het Kadaster nemen het stokje van Luc over en geven een demonstratie van de tool HAAI (Handgeschreven Akten AI). De heren gebruiken AI om de handgeschreven akten, waarin de erfdienstbaarheden genoemd zijn, om te zetten naar leesbare tekst. En AI maakt het mogelijk om te zoeken in deze teksten. “De akten waar de erfdienstbaarheden in staan, zijn vaak oud. Om te checken of de erfdienstbaarheden erin staan moet je alle mutaties op het oorspronkelijke document doornemen. Dat kost tijd. En daarnaast is er de vraag of we de documenten goed kunnen lezen. Dit kan liggen aan de scans maar ook aan het handschrift,” vertelt Wim. De tool HAAI bestaat uit 3 modellen: Text regions detectie, segmentatie en handwritten tekst recognition. Het eerste model detecteert de verschillende tekstregio’s waardoor er een verschil gemaakt kan worden tussen hoofdtekst en informatie in de zijlijn, het tweede detecteert tekstregels en het derde model zet de tekst daadwerkelijk om in machine leesbare tekst.  

Folkert de Vries, CGI, loopt tegen hetzelfde probleem aan als het Kadaster namelijk oude data en documenten. Hoe prioriteren we de renovatie van bruggen en viaducten? De informatie staat vaak in verouderde technische tekeningen. “We hebben Chat GPT geprobeerd maar die gaf als reactie Dit is een technische tekening en het lijkt op een brug. Daar hadden we dus niet zoveel aan. We willen meer structureren zodat we meer informatie uit de tekening kunnen halen,” vertelt Folkert. Het antwoord? Ze hebben zelf een GPT gemaakt.  

Een andere toepassing, die in de middag, tijdens de installatie van Erwin aan bod kwam, was het HANZY PAI biertje. Hoe kun je op een ludieke manier AI en machine-learning toelichten? Precies: via de creatie van een AI-biertje. Een gemêleerd gezelschap van de HAN heeft dit AI-biertje speciaal ontwikkeld voor de installatie van Erwin Folmer. 

Tijdens de tweede break-out sessies stonden de thema’s Knowledge Graphs en LLM’s en innovatie inspiratie centraal. Petra Heck, Fontys & DEMAND, Anjo Kolk en Hans Schevers, Kadaster, en Raoul Grouls en Marijn Siebel, HAN, namen de aanwezigen mee in het eerste onderwerp. Henk van Haaster, CGI, Onno Huijgen, HAN, Linda Oosterheert, TNO, Marc van Andel, Kadaster, en Rob Wenneker, CGI, gaven korte pitches over hun innovaties.  

Dit boeiende symposium werd opgevolgd door de installatie van Erwin Folmer als lector Applied Data Science & AI. Astrid Hoge, academiedirecteur van de Academie IT en Mediadesign, benadrukte in haar speech dat wat tijdens het symposium zo mooi naar voren komt 'samenwerken’, zo belangrijk is voor het onderwijs. “Al onze kennis delen we graag met onze omgeving. Kennis laten we groeien en rouleren door in onderwijs nieuw talent op te leiden en in praktijkgericht onderzoek samen te laten werken aan innovatieve vraagstukken uit onze directe omgeving. Met velen van jullie uit de zaal werken we daarin samen. Dat werkt als een vliegwiel. Op deze samenwerkingen en onze studenten daarin ben ik dan ook ongelofelijk trots. Onze bevlogen docent-onderzoekers geven samen met onze werkveldpartners en studenten vraagstukken vorm rondom ict, mediadesign, datavaardigheid, datascience en ai. Al doende lossen ze samen vraagstukken op. Daarvan gaan we vanmiddag het bijzonder aansprekend voorbeeld zien. Maar daar hebben we eerder deze dag ook al mooie voorbeelden van voorbij zien komen.”