Effectief en slim onderhoud en beheer energienetwerk cruciaal voor energietransitie

Ze werkt daarnaast vier dagen in de week als innovatiemanager bij TenneT in Arnhem, de beheerder van het hoogspanningsnet in Nederland en een deel van Duitsland. ‘Het doel is de energietransitie én een betrouwbare energievoorziening mogelijk te maken.'

’Bij het verbeteren en uitbreiden van elektriciteitsnetwerken zijn slimme netwerken en digitalisering van het net essentieel voor effectief beheer en onderhoud. Dit is cruciaal om de energietransitie mogelijk te maken, betoogt Shima Mousavi Gargari (43). ‘Toekomstbestendige elektrische infrastructuur vraagt om substantiële investeringen, een strategische benadering en een nauwkeurige planning.’ 

Als innovatiemanager bij netbeheerder TenneT is Mousavi Gargari verantwoordelijk voor de Strategische Innovatie Agenda van het bedrijf, waar onderhoud en beheer van het net een onderdeel van is. Target Grid 2045 is de naam van de visie waarmee het bedrijf toewerkt naar een grensoverschrijdend on- en offshore elektriciteitsnet, waarbij hoogspanning is geïntegreerd, dat de vraag en het aanbod van hernieuwbare energie volledig moet kunnen dragen.

Mousavi Gargari werkt sinds juni 2023 één dag in de week als bijzonder lector Reliable Power Supply bij het HAN-lectoraat Balanced Energy Systems. Daar doet ze onder meer onderzoek naar congestiemanagement van het elektriciteitsnetwerk met onderhoud en beheer als kern. Denk aan data gestuurd levensonderhoud van het net, bijvoorbeeld door het toevoegen van nieuwe technologie, die tijdig en efficiënt onderhoud mogelijk maakt.

Veel bestaande energienetwerken kunnen aan de ene kant de hoge energieniveaus door het stijgende aanbod van duurzaam opgewekte energie niet aan. Aan de andere kant is er steeds meer vraag naar energie, in het bijzonder door economische groei, technologische vooruitgang, zoals elektrisch rijden, meer ‘slimme huizen’ en de opkomst van AI (kunstmatige intelligentie, denk aan: digitalisering en datacenters). Het Lectoraat Balanced Energy Systems van de HAN University of Applied Sciences onderzoekt hoe de duurzaamheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid van energiesystemen tijdens de energietransitie verbeterd kunnen worden.

De van geboorte Iraanse Mousavi Gargari is een expert als het gaat om intelligent beheer en onderhoud van het energienet. Ze combineert het werken in de praktijk bij TenneT met onderzoek doen en studenten begeleiden bij de HAN. ‘Als lector leg ik de connectie tussen de industrie en het onderwijs.’
 

Mousavi Gargari studeert en werkt sinds 2006 in Nederland. Daarvoor studeerde ze Elektrotechniek (Engineering) aan de universiteiten in Iran en in Zweden. Als PhD-student aan de Technische Universiteit Eindhoven maakt ze deel uit van een team dat de Smart Cable Guard, bedenkt waarmee ondergrondse elektriciteitskabels gemonitord kunnen worden. Mousavi Gargari werkt in dat team aan data-analyse, patroonherkenning en automatische besluitvorming. 

‘Het gebruik van de Smart Cable Guard zorgt voor een rechtstreeks en compleet zicht op de conditie van ondergrondse kabels. Zwakke plekken kunnen zo snel en met grote nauwkeurigheid worden ontdekt’, verklaart Mousavi Gargari. ‘Dat is belangrijk, want een kleine zwakke plek kan zich ontwikkelen tot een defect waardoor de stroom uitvalt. Dat kan met de Smart Cable Guard worden voorkomen.’ Deze informatie zorgt ervoor dat kabelmanagers beter inzicht hebben waar en wanneer ze preventief onderhoud moeten laten doen, elektriciteit via een andere route door het net moeten sturen en verouderde kabels moeten vervangen. Het resultaat is dat het net efficiënter benut wordt.

De interesse voor elektrotechniek en technologie krijgt Mousavi Gargari van huis uit mee: haar vader heeft een achtergrond in elektrotechniek. Al op jonge leeftijd raakt ze op school geïnteresseerd in natuurkunde en wiskunde. ‘Mijn familie kon me daarbij altijd helpen.’ Ze gaat naar de universiteit om elektrotechniek (engineering) te studeren. ‘In Iran is het heel normaal voor een meisje om engineering te studeren. In mijn tijd was zo’n vijftig procent van de studenten vrouw’, vertelt Mousavi Gargari. ‘Voor mij was het ‘shocking’ om te zien hoe weinig meisjes er in Nederland en Europa elektrotechniek studeren. Ze studeren wel scheikunde, natuurkunde en wiskunde, maar er zijn weinig vrouwen die voor elektrotechniek kiezen. Op dat gebied kan er nog veel verbeteren.’ 

Bij haar aankomst op Schiphol wordt Mousavi Gargari ‘op slag verliefd op Nederland’, vertelt ze met een hartelijke lach. ‘Ik vroeg aan enkele mensen hoe ik met de trein via Utrecht naar Eindhoven moest reizen. Ze zeiden meteen: kom maar met ons mee, wij moeten ook naar Eindhoven. Toen ik in Eindhoven uit de trein stapte, wezen ze me de weg en zeiden dat ik goed op mijn bagage moest letten. Dat was zo’n mooi welkom, dat ik dacht: wat een warme, open cultuur heeft Nederland.’

Mousavi Gargari’s eerste plan is om na haar studie in Eindhoven weer terug te gaan naar haar geboorteland. ‘Ik voelde dat ik de mensen in Iran iets verschuldigd was en wilde hen verder helpen.’ Door de veranderingen in haar geboorteland, zoals toenemende invloed van conservatieve geestelijken, verandert Mousavi Gargari van gedachten. ‘Ik kwam tot het inzicht dat als ik mensen wil helpen, dat dit ook kan door hier een bijdrage te leveren aan de energietransitie.’

Via haar studie in Eindhoven komt Mousavi Gargari in contact met bedrijven, zoals KEMA en netbeheerders, zoals Alliander, Enexis en Stedin. Na haar promotie in 2012 gaat ze in januari 2013 als technologisch specialist asset management aan het werk bij TenneT. Ze gaat al gauw aan de slag met onder meer de inspectie van en het testen van de levensduur van elektriciteitskabels en verbindingen kabelmanagement. ‘Het systeem Health Index analyseert inspecties van de conditie en levensduur van het net en schat in wat het einde van de levensduur is en wat het faalrisico is. Op basis van deze indexering adviseren we over onderhoud en het vervangen van onderdelen van het net.’

Als corporate innovation manager van het team Strategy and Partnership Innovations bij TenneT is Mousavi Gargari sinds maart 2023 verantwoordelijk voor de lange termijn innovatieve projecten van de netbeheerder. In die rol werkt Mousavi Gargari met veel partijen samen, onder meer met de TU’s in Eindhoven, Enschede en Delft en met de HAN.

Via SEECE, het Sustainable Electrical Energy Center of Expertise, werkt de HAN nauw samen met bedrijven in de energiesector, zoals TenneT. ‘Mijn missie is dezelfde als die van SEECE’, benadrukt Mousavi Gargari. ‘We werken samen aan het opleiden en trainen van studenten en werknemers in de energiesector om zo de werknemers van de toekomst op te leiden en bij te dragen aan de human capital uitdaging. Daarnaast doen we onderzoek naar mogelijkheden voor een duurzaam en betrouwbaar energiesysteem.’
 

Dat ze veel samenwerkt met de HAN en in het bijzonder haar voormalige TenneT-college Rob Ross zorgt ervoor dat Mousavi Gargari hem opvolgt als bijzonder lector Reliable Power Supply. ‘Ik heb de lessen van Rob stap voor stap overgenomen. Als bijzonder lector geef ik onder meer les aan studenten die de Master Engineering Systems of de Power Minor volgen.’ Daarnaast begeleidt Mousavi Gargari studenten bij hun onderzoek en legt ze voor hen de connectie met de verschillende business units van TenneT. ‘We moeten de werknemers van de toekomst, die de energietransitie gaan vormgeven, goed trainen en ze zo de kans geven zich te ontwikkelen.’