Onderzoeken in een snoepwinkel met de nodige uitdagingen

Erwin Folmer geïnstalleerd als Lector Applied Data Science & AI

De Haan feliciteert Erwin Folmer

“Als onderzoeker is het een enorme snoepwinkel met prachtige ontwikkelingen waarin het moeilijk kiezen is. Maar onze primaire taak is om de toepassingen mogelijk te maken,” zo valt te lezen in het boek horende bij de installatie van Erwin Folmer.

Want hoe gaan we verder met Applied Data Sciene & AI? Het is de titel van de intreerede van lector Erwin Folmer op 21 november. In een vol auditorium deelt hij zijn visie op dit vraagstuk. De uitdaging van zijn vraagstuk is volgens Erwin goed samen te vatten in 4 boodschappen:

  1. Kansen voor Data Science & AI in plaats van Angst 

  2. Het begint met een goed data fundament 

  3. Neuro-symbolic AI biedt hoop voor de toekomst 

  4. We moeten Data Science & AI inclusief maken 

Kansen in plaats van angst 

Sinds afgelopen zomer is de AI Act van kracht. Het biedt een uniform kader voor alle EU-landen. “Het is een uitgebreid document. Heeft er iemand het document gelezen?”, vraagt Erwin de aanwezigen in de zaal. “Helemaal niemand? Dat is nog minder dan ik al had verwacht. Ik denk ook niet dat het ons gaat helpen in het voorkomen van eventuele fouten. Het gaat om ethiek,” aldus Erwin.  

Data en AI-geletterdheid

Met zijn lectoraat wil Erwin een bijdrage leveren aan minder ruis en een hoger niveau van data & AI geletterdheid in de maatschappij. Publicaties leveren hier een bijdrage aan maar het is volgens Erwin nog belangrijker om data & AI goed op te nemen in het onderwijs van de HAN. “Met de master Applied Data Science die in februari een extra instroom heeft, de HBO-ICT opleiding en LLO-modules zoals de cursus AI in de praktijk, zijn we op de goede weg. Het streven is dat elke HAN-student data & AI geletterd is,” zo valt te lezen in zijn boek.  

Yvonne de Haan, vicevoorzitter College van Bestuur van de HAN, benoemde dit in haar speech ook: “Met jouw kennis en kunde heb ik er het volste vertrouwen in dat je data science & AI toegankelijk en toepasbaar weet te maken […]

“Dus Jens, geen angst. Je hebt een veiligheidsbril op dus gewoon doen,” zo spreekt Erwin zijn zoon toe. Op het scherm is een foto te zien van zijn kinderen bij de serverruimte op de HAN. Jens heeft een schroevendraaier vast en lijkt deze in de apparatuur te willen steken. De aanwezigen lachen. Tijdens zijn intreerede en in zijn boek speelt zijn gezin een belangrijke rol.  

Goed data fundament

“We geven AI veel data maar we vertellen niet alles wat we weten over die data. […] Het gokken of ‘hallucineren’ van AI staat toepassingen in de weg”, zo valt te lezen in zijn boek Applied Data Science & AI, hoe nu verder? “Het begint met goed data fundament. Hoe doen we dat? Met Knowledge Graphs,” zo betoogt Erwin tijdens zijn intreerede.

Hij sluit zijn rede af met stof tot nadenken waarmee de waarde van kennisgraven nog meer wordt benadrukt. “Hoeveel huizen staan er in Warnsveld? Stel deze vraag aan ChatGPT, Google en het Kadaster Knowledge Graph. De uitkomst is verschillend, de geraadpleegde bronnen ook. Een Knowledge Graph heeft het bij het juiste eind.”  

Folmer tijdens zijn rede

In zijn boek staat de nodige toelichting: “Het kost meer tijd om een SPARQL query (zoektaal waarin je data kunt bevragen door middel van zoekopdrachten) te maken en dit is niet voor iedereen weggelegd. Maar ook het maken van SPARQL queries kan via een getrainde AI-chatbot.” Een belangrijke boodschap die Erwin de aanwezigen wil meegeven is dat het gebruik van ChatGPT meer energie kost. “Wees je bewust van welke vragen je waar stelt.”  

Neuro-Symbolic AI als toekomst

Ook gaat Erwin in op een belangrijke nieuwe ontwikkeling: Neuro-Symbolic AI; waarin 2 werelden samenkomen. De wereld van kennisrepresentatie (Symbolic AI) en die van machine/deep learning (neurale netwerken; het leren op basis van data). Hiermee kunnen we onder andere AI-toepassingen meer accuraat en minder hallucinerend maken, wat zal leiden tot veel meer toepassingen.

Data & AI inclusief

Data Science is tijdrovend, en daarmee duur en lastig voor MKB-bedrijven. Een Data Scientist is 80% van zijn/haar tijd bezig met onder andere het verkrijgen en opschonen van data. De overige 20% bestaat uit analyseren, uit science. “We hebben meer tools nodig om data te verkrijgen. Bijvoorbeeld de tool Erwin,” zo stelt Erwin. “En nee, dan hebben we niet meer Erwins nodig in persoon, maar in tools.” Tijdens zijn hele intreerede is er de nodige humor. 

Focus lectoraat

In zijn boek valt te lezen dat het lectoraat Applied Data Science & AI zich focust op het data fundament met Knowlegde Graphs gericht op Data Science toepassingen in verschillende sectoren. Denk hierbij aan het concreet inzetten van Data & AI concepten, bijvoorbeeld in grote onderzoeksprojecten of juist in kleine situaties met het regionale MKB.

Blijven investeren in praktijkgericht onderzoek

“De impact van praktijkgericht onderzoek wordt als zeer waardevol gezien. Ook jij Erwin, maakt met jouw onderzoek impact. Daarvan hebben we vanmiddag al het een en ander gezien. Het kabinet wil flink bezuinigen op het hoger onderwijs. En dat terwijl het van groot belang is om de kwaliteit van hoger onderwijs – inclusief onderzoek – te behouden. Daarom wil ik hier op deze plek bezwaar maken tegen de overheidsbezuinigingen op het hoger onderwijs. Ik doe een oproep aan het kabinet: blijf investeren in praktijkgericht onderzoek en ga niet bezuinigen! Het is de investering waard, voor de toekomst van Nederland”, zo sprak Yvonne de Haan, vicevoorzitter College van Bestuur van de HAN, Erwin en de aanwezigen eerder toe.

Daarnaast is het voor Erwins lectoraat belangrijk dat de kennis in het onderwijs wordt ondergebracht. En uiteraard gebeurt dit samen met vele interne en externe partners. Zodat 1+1 3 wordt! 

Passie 

“Na je studie Bedrijfskunde – met een beetje informatica – werd in je werk je interesse vooral gewekt bij de vraag hoe je eenvoudig met behulp van data processen kunt standaardiseren. Dit heeft onder meer geleid tot de ontwikkeling van urenbriefjes voor een uitzendbureau. Voor de standaard geldt nu zelfs een verplichting. Mooi dat dit naar jou is terug te voeren. Vandaag leidt dat ‘beetje pielen’ met de computer in je jeugd dus tot jouw installatie als lector Data Science & AI. En je beoefent je vak met passie uit, dat heb ik zelf van dichtbij mogen ervaren,” aldus Yvonne de Haan tijdens het formele deel van de installatie. “We zijn blij met jou als lector en hebben er het volste vertrouwen in dat je met het lectoraat mooie resultaten weet te realiseren en vraagstukken van het werkveld op een slimme manier kunt helpen oplossen.”

Meer weten?

Voorafgaand aan de installatie vond het Data en AI-event van het Oosten plaats met interessante sprekers. De intreerede van Erwin Folmer als lector staat uitgebreid beschreven in het boekje.

Erwin Folmer