Hoe prikkel je het creatieve brein van studenten?

 Door ze met een gekke opdracht op pad te sturen! En dat is ook precies wat de les Wicked Assignments van Communication & Multimedia Design is.  

In een overvolle collegezaal starten de eerstejaars studenten met een gezamenlijke briefing van docent Harry Morselt. “Elk groepje krijgt, bij het verlaten van de zaal, een enveloppe met daarin de opdracht. Elke opdracht is een complexe opdracht die vraagt om creatieve ideeën. Naast de creatieve technieken waar jullie al mee bekend zijn, krijgen jullie ook 3 oblique strategies mee, 3 omdenkvragen om het creatieve proces te prikkelen,” vertelt Harry. “Gebruik vandaag geen smartphones, tablets of laptops, brainstorm met pen en papier. Daag jezelf uit. En dan rest mij nu alleen nog maar dit te zeggen: Let’s Go!”  

“Blijf een beetje in de buurt van de catwalk, want jullie moeten het alarm wel horen,” roept docent Charlaine Kuijpers - Kluck een groepje toe. In de ochtend, tot 11.45 uur staat het thema divergeren centraal; zoveel mogelijk ideeën bedenken zonder je tegen te houden. Dus geen oordeel, niet nadenken of het in de echte wereld wel kan of niet. Gewoon een braindump. En dat begint met het formuleren van hoofdvragen. Ze mogen niet in oplossingen denken, want, zo duidde docent Lambert Zaad nog tijdens de uitleg in de collegezaal “Oplossingen heb je zo gevonden, het gaat om het creatieve ontwerpproces.” Gedurende de ochtend gaat 3 keer het alarm. Het teken dat er een oblique strategy opengemaakt mag worden. Een oblique strategy is een techniek die het creatieve proces bevordert. Elk groepje heeft 3 oblique strategies ontvangen. Ze bevatten vragen als ‘Wat zou je beste vriend doen?’ en ‘Bedenk iets onacceptabels’.  

Om 11:45 uur komen alle studenten en betrokken docenten samen in de collegezaal. Voordat de studenten hun proces presenteerden legde docent Patrick Kreling nog wat uit over convergeren en prototyperen: zoek het beste idee uit door middel van technieken en maak een eerste paper prototype. Daarna kregen de studenten het woord. Hoe staat het ervoor?“ We kregen een soort van brainfreeze bij de eerste oblique strategie ‘Wees niet bang voor clichés’. De tweede was ‘Gebruik iets oncomfortabels’ en de derde was ‘Wat zou je beste vriend doen’. De vragen hielpen wel ja. Uiteindelijk zijn daar 3 top-ideeën uit gekomen en de rest is geschiedenis,” zo presenteerde een student namens zijn groepje hun proces. De studenten en docenten in de collegezaal lachen. Charlaine: “Je bent al tot een top 3 ontwerpideeën gekomen, maar dat zouden we vanmiddag toch pas doen?” Oeps…

Het volgende studentengroepje heeft een mindmap gemaakt om ideeën te verzamelen. “En toen kwam de oblique strategie 'Draai het om'. En dat heeft wel wat los gemaakt hoor.” Ook gebruikte het groepje een roullette methode; een iemand begint met schetsen en geeft het door waarop de ander het verder aanvult.  
In de middag werkten de studenten de ideeën verder uit tot een prototype. Aan het einde van de middag komen de studenten samen. De collegezaal is nog verrassend vol: “Een groot compliment voor iedereen die hier op de dinsdagmiddag in de zaal zit,” spreekt Charlaine de aanwezigen enthousiast toe. Een applaus volgt. De energie in de zaal is goed. Een aantal groepjes gaat nu hun prototype presenteren.  

“Wij hebben een talkbox gemaakt,” zo trapt een student af. Ze presenteren hun prototype voor de opdracht Talk to a stranger. “Onze hoofdvraag was ‘Hoe beïnvloedt de vorm van de interventie de interactie tussen vreemden?”, gaat hij verder. Een andere student vult het aan: “We hebben eerst bepaald wie die vreemden zijn. Dat zijn voor ons daklozen. Want je loopt erlangs maar niemand gaat er ooit mee in gesprek.” De oblique strategie Doe iets onacceptabels pakte voor deze groep leuk uit. “Hoe kunnen we daklozen laten praten? Door een briefje van €10,- voor hun neus te hangen, door een hengel uit te gooien, dit soort ideeën bedachten we.” Uiteindelijk is de uitkomst een talkbox geworden. Zie het bijna als een soort biechtstoel. Aan de achterkant zit de dakloze, aan de voorkant neemt de vreemde plaats. “Mensen gaan met elkaar in gesprek zonder dat ze weten wie er aan de andere kant zit, zonder oordeel.”  

Charlaine is enthousiast: “Vet leuk! Wat is jullie volgende stap nu? Hebben jullie daar al over nagedacht?” En ook al was dit niet de opdracht van vandaag, de studenten hebben hier ook al ideeën voor.  

Wat een gave dag was dit! Vol met ideeën, inspiratie én goede energie verlaten de studenten de zaal.