Studenten ontwerpen gesprekstool in vorm van droomhuis

Tijdens de deeltijdopleiding Social Work staat een praktijkgericht onderzoek centraal. Daarbij ontwerpen studenten een innovatief product dat ervoor zorgt dat de onderzoeksresultaten daadwerkelijk leiden tot verbetering in de werksituatie. Joany en Maria gingen in gesprek met Zozijn. “Bij zorgorganisatie Zozijn merkten ze dat cliënten met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) moeite hadden bij het maken van zelfstandige beslissingen over hun woonplek. Zozijn vroeg zich af wat cliënten nodig hadden om zich echt thuis te voelen,” vertelt Maria. Samen met Joany onderzocht ze hoe cliënten het ‘thuisgevoel’ ervaarden, wat de theorie zei over het belang ervan en welke organisatorische voorwaarden bijdragen aan een thuisgevoel.

Uit het onderzoek kwamen duidelijke inzichten naar voren. “Autonomie en zeggenschap over de eigen woonruimte zijn cruciaal voor het creëren van een thuisgevoel,” legt Maria uit. “Cliënten willen hun woning samen met verwanten vormgeven en daarbij persoonlijke keuzes maken.” Het ‘thuisgevoel’ blijkt uit omgevingspsychologie onderzocht door de studenten, uit elementen als veiligheid, geborgenheid, identiteit, verbondenheid, autonomie en controle. “Het gesprek hierover creëert verbinding tussen cliënten en organisatie en creëert wederzijds begrip. De inzet van visuele hulpmiddelen zijn hierbij essentieel.”

Om dit gesprek te ondersteunen, ontwikkelden Maria en Joany verschillende prototypes van een visueel hulpmiddel. Uiteindelijk bleek een gespreksmethodiek met een fysiek (poppen)huis, gesprekskaarten en objecten het meest effectief. “Hiermee wordt het begrip ‘thuis’ visueel gemaakt,” vertelt Maria. Samen met de cliënt richt de zorgverlener het huis in. “De zorgverlener vraagt bijvoorbeeld: Wat betekent thuis voor jou? Hoe ziet een plek eruit waar je vredig kunt slapen? We werkten we met kaartjes en objecten als een schroevendraaier, meubels en een verfkwast om visuele keuzes te ondersteunen. Het ‘droomhuis’ helpt de organisatie, de zorgverlener en de cliënt om helder te krijgen wat nodig is voor een thuisgevoel in de nieuwe woning.”

Maria en Joany gebruikten veel kennis uit de deeltijdopleiding. Joany: “Wat mij hielp in de opleiding en specifiek tijdens het afstuderen is de skill om soms een stap terug te nemen en te beoordelen of je nog de juiste koers volgt. Doe ik het goed en doe ik het goede? Je voorkomt daarmee tunnelvisie.” Maria is het daarmee eens: “Ook het doorspreken van de ethische aspecten binnen onderzoek en de handleiding integer onderzoek zijn zeer waardevol om de juiste koers te houden en reflectief te handelen.”

Waar ze ook goed om terugkijken is dat ze in de opleiding leerden reflecteren en feedback te geven en krijgen. Joany: “Dat maakt dat je goed samen kunt werken met de ander, in welke setting dan ook.” Daarnaast gebruikten Maria en Joany onder andere het landelijk opleidingsdocument sociaal werk. Maria: “Dit is essentieel om het onderzoek op koers te houden. Daarnaast is gedurende de gehele opleiding het werken vanuit de beroepscode een sleutelelement om bewustwording in je handelen te creëren en uit te diepen.”

Ook belangrijk voor dit onderzoek, is dat het duo goed samenwerkt. “Het scheelt dat we allebei een interesse hebben in zingeving. Ik had dit onderzoek met niemand anders dan Joany kunnen doen”, vertelt Maria. Ze vertelt over hun verschillen in achtergrond en perspectief. “Dat gaf ons project juist diepgang en respect voor elkaars leefwereld. We hebben heldere afspraken gemaakt. Gaven elkaar feedback.” Joany beaamt dit: “Goede communicatie tussen beiden is belangrijk.”