‘Van wie kun je nu beter leren waar behoefte aan is, dan van de doelgroep zelf?’
Ben Cox is docent en onderzoeker bij de opleiding Industrieel Product Ontwerpen. En hij is coördinator van het Health Concept Lab, waar gewerkt wordt aan slimme, schone én sociale oplossingen voor de zorg. Zoals een rolstoelvriendelijk festivaltoilet. Fair Health in uitvoering dus.
RoBo is een zorgrobot in ontwikkeling. Studenten van de Academie Engineering en Automotive (AEA) ontwerpen de innovatieve robot in samenwerking met zorgexperts van binnen en buiten de HAN en personeel en bewoners van een verzorgingshuis. RoBo kan op afstand lichaamsfuncties van patiënten meten en een praatje met hen maken. Dit verlicht de werkdruk van behandelaren, geeft hun inzicht in het lichamelijke en mentale welzijn van patiënten en biedt de ouderen wat gezelschap. Relevante eigenschappen nu zowel de vraag naar zorg, als de krapte op de arbeidsmarkt toenemen. “Mooi hè, hoe de studenten hiermee beantwoorden aan een zorg- én maatschappelijk vraagstuk.”
Leuk en leerzaam
RoBo zag het licht in het Health Concept Lab (HCL), waarvan Ben coördinator is. Het HCL richt zich op smart en sustainable healthcare (zoals RoBo hierboven) én op fair health. Ook daarvan heeft Ben een mooi voorbeeld paraat. Maar eerst nog even wat over het lab.
Het HCL zit op HAN-locatie R26 in Arnhem, gunstig ingesloten tussen het FabLab – waar studenten onder meer kunnen 3D-printen – en de werkplaatsen van IPO en Werktuigbouwkunde – waar ze kunnen experimenteren met hout, kunststof, metaal en andere materialen. Ben: “Vaak werken studenten van twee of drie opleidingen in het HCL samen aan een project – niet alleen studenten van de AEA, maar bijvoorbeeld ook van verpleegkunde en ergotherapie. Die mix is ontzettend leuk. En leerzaam!”
Feest voor iedereen
Ben vertelt over de ontwikkeling van het festivaltoilet, een multidisciplinair project met maatschappelijke impact. “De opdrachtgevers vroegen om een ontwerp voor een mobiel toilet voor rolstoelgebruikers, zodat zij zonder al te veel belemmeringen – net als alle andere bezoekers – optimaal van festivals kunnen genieten.” Studenten van verschillende opleidingen pakten de vraag op. Zij deden literatuurstudie, materiaalonderzoek, analyseerden bestaande modellen én gingen in gesprek met ervaringsdeskundigen. “Want van wie kun je nu beter leren waar behoefte aan is en wat de context is dan van de doelgroep zelf?”
Of het rolstoeltoilet van de studenten in productie worden genomen, hangt af van investeerders, producenten en festivalorganisatoren. “Maar”, zegt Ben, “het is ook niet de missie van het HCL dat studenten kant-en-klare producten opleveren. We willen hen er met name toe aanzetten om over grenzen te kijken en vraagstukken vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Om ze te laten ontdekken wat er zoal mogelijk is, zodat zij opdrachtgevers nieuwe oplossingsrichtingen kunnen aanreiken.”
Voedingsbodum voor wereldburgers
Alle innovatieve producten en zorgoplossingen die in het HCL ontwikkeld worden, hebben een stevige sociale component. Zoals sensoren voor mensen met Parkinson die symptomen registreren en het verloop van hun ziekte monitoren. Of de babypop met realistisch kwetsbare 3D-geprinte longen om professionals te trainen in het reanimeren van baby’s.
“Wij stimuleren het inlevingsvermogen van studenten en willen hun betrokkenheid bij de wereld om hen heen vergroten. Dat doen we in het AEA-onderwijs en in het bijzonder via de projecten waaraan zij werken. Daarin leren zij al doende over thema’s als kansenongelijkheid en gezondheidsverschillen, over de invloed van een chronische ziekte of beperking op het dagelijkse leven. De multidisciplinaire samenwerkingen die zij aangaan – met elkaar, opdrachtgevers en eindgebruikers – vormen een goede voedingsbodem voor het nadenken over zichzelf en anderen en over de maatschappelijke impact die zij nu en straks als professionals kunnen maken.”
Wij stimuleren het inlevingsvermogen van studenten en willen hun betrokkenheid bij de wereld om hen heen vergroten.
Fijne broedplaats
Het gesprek voert terug naar RoBo de zorgrobot. “Als we het hebben over bewustwording … daar komen ook een aantal complexe, urgente, deels ethische vragen bij om de hoek kijken. Welke welzijn- en gezondheidsgegevens mag je wel en niet monitoren? Wie mogen die data inzien? Hoe ver mag en wil je gaan in het opbouwen van een relatie tussen mens en robot? Onze studenten kunnen niet al deze vragen beantwoorden, maar we trainen hen wel in het denken hierover. Zodat zij er straks in het werkveld over in gesprek kunnen met ethici. En als professionals slimme, schone en sociale keuzes kunnen maken.”
Ben stelt tevreden vast dat aardig wat studenten die eenmaal in het HCL aan een project hebben gewerkt, verderop in hun studie opnieuw naar het lab komen. “Heel erg leuk om de ontwikkeling te zien die zij doormaken. En ook: om onze sociale affiniteit met elkaar te delen. We vormen een fijne broedplaats samen.”
29 januari: Health Concept Lab Symposium
Het Health Concept Lab organiseert een symposium over zorgtechnologie. Met inspirerende sprekers en een presentatie van vele innovatieve zorgconcepten. Kom luisteren, kijken en laat je verrassen!
Datum: donderdag 29 januari
Plaats: HAN Ruitenberglaan 29, Arnhem
Aanmelden: Praktijkbureau.AEA@han.nl (graag vermelden: Zorgtechnologie)
Ga naar de agenda voor meer informatie.
