Praktische toolbox helpt zorgprofessionals om vitaal te blijven
Wat kun je als zorgprofessional doen om vitaal te blijven, in een sector waar de werkdruk hoog is? Een nieuwe online toolbox biedt werknemers praktische handvatten.
Veel zorgprofessionals worstelen met werkstress
Deze toolbox, onderdeel van de onlangs gelanceerde website Handreiking Duurzame Inzetbaarheid, is ontwikkeld door HAN-onderzoekers in samenwerking met de praktijk.
‘Ongeveer de helft van de zorgprofessionals loopt in hun werk tegen problemen aan’, vertelt Marieke Oosterhuis, docent-onderzoeker bij het Lectoraat Acute Intensieve Zorg. ‘Ze slapen bijvoorbeeld slecht door werkstress, ervaren een motivatiedip of hebben last van agressie door patiënten. Heel uiteenlopende dingen dus. Maar ongeacht waar ze mee worstelen: we zien dat veel zorgprofessionals het lastig vinden zelf iets aan hun situatie te veranderen. Deze toolbox helpt ze daarmee op weg.’
Lessen uit de coronacrisis
De toolbox is ontwikkeld op basis van onderzoek onder zorgprofessionals, leidinggevenden en HR-professionals in de acute en intensieve zorg tijdens de coronacrisis. ‘Dat was natuurlijk een uitzonderlijke situatie, waarin veel aandacht was voor de vraag hoe mensen in de zorg vitaal hun werk kunnen blijven doen’, zegt Oosterhuis. ‘We wilden lessen trekken uit die periode. Hoe voorkom je dat medewerkers opbranden? Wat helpt hen om goed te functioneren – nu én in de toekomst?’
De onderzoekers ontdekten dat er al veel tools en ondersteuning bestaan, maar dat het voor zorgprofessionals nog vaak een zoektocht is om de juiste informatie te vinden waar ze ook zelf mee aan de slag konden. ‘Zo kwamen we op het idee om deze toolbox te ontwikkelen. Daarin staat nu alle relevante informatie handig bij elkaar. Zodat je als zorgprofessional makkelijk de ondersteuning vindt die bij jou past.’ Bovendien blijken de adviezen in de toolbox niet alleen herkenbaar voor de acute intensieve zorg, maar voor alle zorgprofessionals.
Hulp van collega’s
De toolbox bevat 18 verschillende interventies, verdeeld over vier niveaus: wat kun je zelf doen, wat kun je binnen je team doen, wat kan je leidinggevende betekenen en wat kan de organisatie doen? ‘Je start vanuit jouw eigen vraag of uitdaging’, legt Oosterhuis uit. ‘Klik je bijvoorbeeld op “Ik voel mij niet gehoord”, dan kom je op een pagina met alle interventies die helpen om daaraan te werken.’
Een belangrijke bevinding van de onderzoekers, die in de tool ook terugkomt, is het belang van peer support: ondersteuning van directe collega's. Oosterhuis: ‘Als collega’s herken je vaak de situatie van de ander. En je kunt laagdrempelig tussendoor even checken hoe het met iemand gaat. Sommige teams hebben bijvoorbeeld aan het eind van de dag een kort evaluatiemoment: hoe ga je naar huis? Dat werkt heel goed.’
Ook blijkt dat zorgprofessionals die naast hun reguliere werk bewust kiezen voor extra taken, zoals commissiewerk of lesgeven, hun werk vaak beter volhouden. ‘Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar zulke extra taken geven juist energie’, aldus Oosterhuis. ‘Want wanneer je dingen doet waar je blij van wordt, kun je daarna makkelijker door met taken die jou wat minder liggen.’
Klein beginnen
De toolbox ‘Handreiking duurzame inzetbaarheid’ is gratis beschikbaar voor alle zorgprofessionals, via www.handreikingduurzameinzetbaarheid.nl/werknemers. De eerste reacties zijn positief, zegt Marieke. ‘De volgende stap is een implementatieonderzoek bij organisaties, zodat zo veel mogelijk zorgprofessionals de toolbox ook daadwerkelijk gaan gebruiken. Mijn eerste tip voor wie ermee aan de slag wil? Begin klein: een eerste stapje kan al veel effect hebben.’
