Hoe kom je van leegstand naar duurzame herbestemming?
In een tijd waarin woningnood hoog is, staan commerciële panden steeds vaker leeg. Waarom die ruimte niet herbestemmen tot woningen? Precies om die reden begon vastgoedontwikkelaar bij woningcorporatie Stadlander, Nanko Klein Paste, 2 jaar geleden al voorzichtig te experimenteren met herbestemmen.
Nanko legt uit: "Stadlander heeft op het eiland Tholen 9 kleine dorpskernen waar al jaren huisartsen, winkels en pinautomaten verdwijnen. Hierdoor blijven panden leegstaan en dat schaadt de leefbaarheid én duurzaamheid.” Voor Nanko was dit hét moment om kleinschalig te starten om commercieel vastgoed om te zetten naar appartementen.
Duurzame opleiding
Om deze uitdaging breder aan te pakken, wilde hij zich eerst verder bekwamen in herbestemmen en verduurzamen. Nanko ging op zoek naar een opleiding die zowel theoretische als praktische inzicht biedt op het vlak van duurzame herbestemming. "Een cursus waar je écht iets voor moet doen en waar waardering aan hangt. Ik koos voor de cursus Herbestemmen en Verduurzamen van Gebouwen van de HAN, waarin je een eigen praktijkcase moet inbrengen."
Ik zocht een cursus waar je écht iets voor moet doen en waar waardering aan hangt.
Werken vanuit een praktijkcase
10 colleges lang, op dinsdagmiddag en -avond, reisde hij vanuit Bergen op Zoom naar Arnhem om zich te verdiepen in circulaire bouwprincipes. "Dat betekende flink wat reistijd, maar dat was absoluut de moeite waard. Ik kon tijdens de colleges direct werken aan mijn case, die ik vooraf uitvoerig had besproken met cursusleider Evert-Jan Krouwel."
Duurzaam investeringsvoorstel goedgekeurd
De case betrof een commerciële ruimte op de begane grond in de historische binnenstad van Bergen op Zoom. Op de 1e verdieping zaten al 3 particuliere woonruimtes. "Door de grote vraag naar sociale huurwoningen ontstond het idee om de commerciële plint weg te halen en hier duurzame, energiezuinige sociale huurwoningen te realiseren. Er waren diverse uitdagingen: o.a. de huidige technische staat op onderdelen en het inpandige hoogteverschil van ca. 1 meter. Ik heb een plan gemaakt voor 2 appartementen onder de huidige 3 aan de Lindebaan en 2 grondgebonden eengezinswoningen aan de Koepelstraat. Alle woningen zijn all-electric, hebben een eigen inpandige berging en een patio. ”Op 3 december heeft Nanko zijn opleiding afgerond en slechts 2 weken later lag er een duurzaam investeringsvoorstel bij de directie, dat snel werd goedgekeurd. “Ik verwacht dat we maart volgend jaar opleveren,” zegt hij trots.
Van plan naar duurzame realisatie
De cursus Herbestemmen en Verduurzamen heeft hem veel gebracht. “Ik heb geleerd vanuit meerdere facetten te kijken en leerde dat het heel goed is om meerdere partijen mee te nemen in het proces. Je leert tijdens de cursus hoe je je moet bewegen in het spinnenweb van stakeholders: van stadsarcheologen die álles willen bewaren tot de gemeente die eigenlijk geen ruimtes meer toestaat die kleiner zijn dan 75m2. Tot zittende bewoners die overlast kunnen ervaren en natuurlijk de andere direct omwonenden.”
Je leert tijdens de cursus hoe je je moet bewegen in het spinnenweb van stakeholders.
Belang van cultuurhistorie
Dankzij de cursus wist Nanko waar hij extra tijd in moest stoppen om later dingen voor elkaar te krijgen. “Transparantie in het proces voorkomt weerstand en vergroot de acceptatie en kans van slagen.” Verder leerde hij dat gedegen onderzoek niet mag ontbreken. Nanko schetst: “Dankzij het inzichtelijk maken van de cultuurhistorische achtergrond van een locatie, is het vaak makkelijker om de gemeente mee te krijgen. In mijn case kon ik bijvoorbeeld aantonen dat er vroeger vlakbij een fabriek stond en dat er op deze locatie 2 arbeiderswoningen stonden. Iets in de oorspronkelijke functie terugbrengen, is vooral voor een gemeente een groot goed.”
Grondige materialenscan
Nanko denkt terug: “Ik kom uit een tijd waarin we enkel sloopten en opnieuw opbouwden. Dat kan natuurlijk allang niet meer. Niet vanuit milieu-oogpunt, maar ook niet vanwege de hoge kosten.” Hij maakt dankzij de cursus nu een goede materiaalscan om te ontdekken wat noodzakelijk is om te vervangen en wat nog van waarde is. "Zóveel aspecten aan een gebouw zijn nog zo goed dat je het kunt hergebruiken.”
Zo’n materiaalscan helpt om samen met bouwpartners zoals gemeenten en architecten keuzes te maken. “Hergebruik dient vele doelen: het vermindert afval, maakt herbestemmen betaalbaarder, zorgt voor behoud van de historische context én het draagt bij aan de identiteit, de beleving en toekomstbestendigheid van een stad.”
Is jouw interesse gewekt?
Ben je door het verhaal van Nanko ook geïnteresseerd geraakt in de cursus Herbestemmen en Verduurzamen van Gebouwen? Meer informatie vind je hier.
Voor vragen kun je terecht bij cursuscoördinator Andrea Bloemendaal (andrea.bloemendaal@han.nl).
