WAAN-ZINNIG #3

De GGZ kampt met talrijke uitdagingen zoals lange wachtlijsten, problemen in de toegang tot zorg voor degenen die deze het meest nodig hebben, een ontkoppelde relatie tussen sociale zorg en geestelijke gezondheidszorg, te snel, te veel en te lang terugvallen op farmacologische opties, een overaccentuering op technische diagnoses en richtlijnen, en dringende vragen omtrent de validiteit en bruikbaarheid van diagnostische categorieën. Onderzoek suggereert bovendien dat hoewel specialistische behandelingen gunstige resultaten kunnen hebben, deze toe kunnen worden geschreven aan de onderliggende effecten van persoon-specifieke rituelen en relaties. Wij stellen een innovatieve oplossing voor aan deze systemische problemen door het opzetten van een regionaal Ecosysteem voor Geestelijke Gezondheid (GEM).

Dit ecosysteem wordt gekenmerkt door samenwerking tussen verschillende regionale belanghebbenden, waaronder de GGD, eerstelijns gezondheidszorgverleners, geestelijke gezondheidsdiensten, zelfstandige psychologen en psychiaters, professionals in het sociaal domein, WMO-coaches, complementaire en alternatieve therapeuten, herstelacademies en ervaringsgerichte herstelcoaches. Het primaire doel is om te werken vanuit een gedeelde set kernwaarden: samenwerking, menselijkheid, improvisatie, flexibele on-demand beschikbaarheid, wederzijdse ondersteuning en het belang van ervaringsdeskundigheid.

GEM pleit bovendien voor een aanzienlijke toename van de capaciteit van het formele en informele hulpverleningsstelsel door meer ggz, sociale zorg en herstelacademiezorg aan te bieden in groepen en online eCommunities. Het benadrukt ook een kwalitatieve verschuiving in gesprekken over psychisch lijden, met de focus op de context van lijden (sociaal, existentieel, lichamelijk, trauma, levensstijl) en de capaciteiten en veerkracht van het individu en hun netwerk.

Er lopen momenteel verschillende pilotprojecten gebaseerd op het GEM-model in Nederland. Voorlopige resultaten zijn bemoedigend en tonen de weg naar verbeterde toegang tot zorg, verhoogde tevredenheid en potentieel voor systemische verandering in de ggz. Verder onderzoek zal de langetermijneffecten en schaalbaarheid van de GEM-aanpak evalueren.

Over Myrrhe van Spronsen

Myrrhe van Spronsen studeerde in 2001 geneeskunde in Rotterdam. Daarnaast volgde zij twee research masters in Molecular Medicine en in Neuroscience. Vervolgens deed zij een promotieonderzoek in de neurobiologie en postdoconderzoek op Yale en UCL bij Nobel Laureate James Rothman. Haar proefschrift werd onderscheiden met de Neurofederatie Thesis Award. Momenteel verdeelt ze haar tijd tussen schrijven en beeldende kunst en waarin ze het afbouwen van neuroleptica documenteert.

Over prof. dr. Jim van Os

Jim van Os is Hoogleraar Psychiatrie en Voorzitter van de Divisie Hersenen van Het UMC Utrecht. Hij is sinds 2011 lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en sinds 2016 Fellow van King’s College London. Hij ontwikkelde over de jaren de gedachte van een Ecosysteem Mentale Gezondheid, samen met Philippe Delespaul, als vastgelegd in diverse werken.

Floortje zal in haar lezing stilstaan bij de complexiteit van de menselijke psyche en waarom het nodig is met elkaar samen te werken aan zorg en ondersteuning voor mensen die te maken krijgen met psychische ontregeling in de samenleving. Menselijke psyche ontstaat in interactie met anderen en is daarom niet simpel lineair te fixen in een maakindustrie. Samenwerking, netwerken en een inclusieve samenleving zijn nodig om een sterke basis neer te zetten voor iedereen die zelf of in zijn/haar omgeving te maken krijgt met mentale uitdagingen en disbalans.

Over Floortje Scheepers

Floortje is (kinder- en jeugd)psychiater en afdelingshoofd van de afdeling psychiatrie in het UMCUtrecht. Daarnaast werkt zij als wetenschappelijk directeur van kenniscentrum Phrenos dat zich richt op mensen met ernstige psychische problemen. Floortje is ook voorzitter van de kwaliteitsraad van het ZorgInstituut en is raadslid bij de RVS. Haar onderzoek richt zich op het gebruik van data uit de klinische praktijk om zorg te verbeteren, netwerkzorg met de netwerkintake en ervaringsverhalen. Floortje schreef het publieksboek ‘Mensen zijn ingewikkeld’ (Arbeiderspers).

Hoe leren wij diversiteit te zien als een bron van veerkracht? Ernstig ontwrichtende psychiatrische problemen vragen om veel veerkracht. Maar maken het tegelijk moeilijk om goed met elkaar in dialoog te blijven en zo toegang te krijgen tot de noodzakelijke bronnen van ervaringskennis. Peer-supported Open Dialogue (POD) is een werkwijze die hierin het fundament kan leggen onder een duurzame groei dankzij of door de crisis heen door juist op ruimte te maken voor de diversiteit (meerstemmigheid). In deze lezing gaat Martijn in op de visie achter POD, de werkwijze van POD en reflectie op de eigen praktijk van POD.

Over Martijn Kole

Martijn Kole is vanuit het Blauwe paard netwerk verbonden aan de (inter)nationale herstelbeweging. Hij is medeoprichter van Enik Recovery college en een van de initiatiefnemers om POD naar Nederland te halen. Hij is POD facilitator, POD mentor en docent.

 

Wanneer samenwerken moeilijk wordt ligt een aantal keuzes of oplossingen voor de hand. Bijvoorbeeld wisselen van hulpverleners of stoppen met hulp, opschalen, specialiseren of organiseren van MDO's. In deze workshop gaan wij nader in op praktische manieren om de samenwerking positief te beïnvloeden. Het doel is om toe te werken naar gezamelijke verantwoordelijkheid voor hulp. Juist met mensen die jij als moeilijk ervaart. Wat een oplossing is en voor wie zou wel eens in een ander daglicht kunnen komen te staan.  

Over Jessy Berkvens 

Zowel binnen als buiten de HAN is Jessy Berkvens actief bezig met vraagstukken over verbeteren van hulp aan mensen die buiten de kaders van het zorgsysteem vallen en doorgaans als moeilijk of ingewikkeld worden ervaren. Jessy ontwikkelde onder andere daarvoor het gespreksmodel Reflectief Samenwerken samen met Bauke Koekkoek en Bertine Rosink. Jessy heeft jaren gewerkt als hulpverlener en is daarna in diverse rollen betrokken bij uiteenlopende projecten in innovaties in GGZ en Sociaal Domein.  

Over Dorien Smit

Dorien Smit (1987) werkt in een combinatiefunctie, als senior onderzoeker binnen de HAN én als postdoctoraal onderzoeker bij ggz-instelling Pro Persona. Dorien vervulde meerdere functies in de klinische praktijk als gedragswetenschapper totdat ze in 2018 bij Pro Persona begint als onderzoeker en parallel daaraan een PhD-traject doet aan de Radboud Universiteit. Tijdens haar promotie heeft ze zich gericht op de rol van lotgenotencontact in herstel bij depressie en ernstige psychische aandoeningen. Haar interesse en kennis ligt bij de implementatie van ervaringskennis en -deskundigheid in de zorg, zowel binnen de GGz als daarbuiten, door patiëntenverenigingen en maatschappelijke organisaties te verbinden aan praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek. 

Dr. Peter C. Groot is onderzoeker en ervaringsdeskundige. Zijn persoonlijke ervaringen met antidepressiva hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van een praktische oplossing die door talloze patiënten is voorgesteld om ontwenningsverschijnselen bij het afbouwen van psychiatrische medicijnen te voorkomen: Afbouwmedicatie (taperingstrips, stabilisatiestrips). Met deze aanpak streeft hij ernaar om mensen in staat te stellen verantwoord, geleidelijk en op maat af te bouwen, in nauw overleg en in goede samenwerking met hun behandelaar, waarbij zij zoveel mogelijk zelf de regie behouden.

 

Vind je Zelfliefde een beetje een wollig en vaag begrip? Maar voel je je wel geprikkeld om met meer liefde naar jezelf te kijken, zodat je kan accepteren dat je uniek bent en het nooit verkeerd doet? Anne Martens leid je in deze workshop aan de hand van haar levensverhaal langs de Golden Circle, en laat je zien hoe deze theorie je kan helpen bij het werken aan én vinden van Zelfliefde. Zo geeft ze je handvatten voor Zelfliefde, ook in tijden van verwarring en disbalans, waar ze zelf ervaringsdeskundige in is. 

Over Anne Martens

Anne Martens (29) rondde de Bachelor Bedrijfscommunicatie af en is ervaringsdeskundige in de psychiatrie. Daarnaast is zij gastdocent bij Sociale Psychiatrie op de HAN. Ook werkt Anne werkt met kinderen als activiteitenbegeleider en houdt zij van schrijven, kunst en zumba.

                       

‘Buitenstaanders’ is een documentairereeks door filmcollectief Beeldbrengers over dak- en thuislozen in Nijmegen. Deze middag zullen er delen van de documentaire getoond worden. De hoofdpersoon in de film, Marco Luyer, zal aanwezig zijn om om zijn persoonlijke herstelverhaal toe te lichten: Van dakloze buitenslaper tot WLZ client tot vrijwilliger bij de NuNN tot zelfstandig wonen via Housing First. De trailer van ‘Buitenstaanders’ is hier te zien.  

Over Marco Luyer

Marco heeft ook een boek geschreven: ‘Het Onbewoogbare Leven van een Moeilijk Opvoedbare Jongen’ (2019).

“Ik ga de cirkel doorbreken. Ben ik bang? Jazeker. Toen ik opgroeide, en nu nog. Maar als ik de cirkel wil doorbreken, moet ik inzicht krijgen in mezelf. En dat begint met het delen van dit verhaal. Allereerst voor mezelf, maar ook om anderen te helpen. Ik deel mijn verhaal om mensen aan het denken te zetten en jongeren te laten weten dat ze niet alleen zijn in wat ze meemaken. Dat geldt niet alleen voor meiden, maar ook voor jongens. Ja, wij schamen ons misschien nog meer.”

Over de NuNN

De NuNN (Nachtuitvang uit Noodzaak Nijmegen) is een nachtopvang gerund door de daklozen zelf. Dit betekent dat zij zeggenschap hebben over de eigen voorziening. We gaan hierbij uit van collectieve empowerment. Samen help je elkaar vooruit. Wanneer nodig kan de groep een beroep doen op professionele ondersteuning. De setting van zelfbeheer zorgt ervoor dat deelnemers eigen regie en eigen kracht ontwikkelen en daardoor, voor zover zij dat zelf nastreven, rollen, vaardigheden en maatschappelijke participatie ontwikkelen en daarmee duurzamer uit de opvang uitstromen. De NuNN wordt ondersteund door medewerkers van RIBW Nijmegen & Rivierenland.

In deze workshop verteld Ewout Kattouw over zijn ervaringen met psychofarmaca en welke wisselwerking dit had op diagnostiek en zijn herstel. Daarnaast deelt hij ervaringen vanuit het narratief evalueren en stichting PILL. Hierna gaan de deelnemers in gesprek over de eigen ervaringen met psychiatrische medicatie en welk effect dit heeft op diagnostiek en herstel. Werkt het herstel bevorderend of herstel belemmerend? Uitgangspunt is kennisontwikkeling door het delen van ervaringen.

Over Ewout Kattouw

Ewout Kattouw is ervaringsdeskundige met expertise op het gebiedt van psychofarmaca. Hij is opgeleid aan de Hanze hogeschool in herstelondersteunende zorg. Daarnaast is hij oprichter en voorzitter van stichting PILL en auteur van het boek ‘Wie is er nou eigenlijk gek?’ In dit boek neemt hij de lezer mee in zijn ervaringen met de GGZ. Hij beschrijft de lange weg van jonge man met identiteitsproblematiek tot chronisch patiënt, waarin hij 22 DSM labels en 40 verschillende soorten psychiatrische medicijnen kreeg. Met stichting PILL probeert hij, samen met een gedreven bestuur, verantwoord gebruik van psychofarmaca te bevorderen door verschillende kennisbronnen samen te brengen. Daarnaast heeft hij samen met 4vitae een methode ontwikkeld om vanuit narratief evalueren beter zicht te krijgen op de effecten van psychofarmaca in de brede context van mensenlevens.    

Buitengewone zintuigelijke ervaringen zijn eigenlijk heel gewoon, maar soms kun je er wel behoorlijk in vastlopen. Bij stemmenhoordersgroepen kun je met andere stemmenhoorders praten over je ervaringen. We weten dat deelnemen aan zo’n groep waardevol kan zijn.

Soms is praten lastig, want hoe leg je een bijzondere zintuigelijke ervaringen aan anderen uit? Hoe geef je er woorden aan? Soms kan het prettig en behulpzaam zijn om op een non-verbale/creatieve manier je gevoel en ervaringen te uiten.

In deze workshop vertellen we je iets over stemmenhoordersgroepen en een project waarmee we bezig zijn om non-verbale/creatieve manieren van uiten te inventariseren bij stemmenhoorders. Ook gaan we samen non-verbaal/creatief aan de slag. We werken samen aan één grote collage en zetten onze (ervaringen met) vijf (waan)zintuigen daarbij volop in.  

Over Willy van Baarsel

Willy is stemmenhoorder, werkzaam bij de Steunpunten Stemmen Horen in Nijmegen (RIBW N&R) en Arnhem (RIBW AVV), het faciliteren van stemmenhoren groepen, voor en door stemmenhoorders. Daarnaast begeleidt Willy samen met een collega de cursus Omgaan met Stemmen Horen. Het creatief en inventief werken staan centraal in het contact met deelnemers, collega’s en anderen betrokkenen.

Over Barbara Schaefer

Barbara is werkzaam als senior onderzoeker bij de Parnassia Groep. Zij heeft een landelijk onderzoek gedaan naar Stemmenhoordersgroepen. Verder is zij op dit moment projectleider vanuit Stichting Weerklank van het deelproject non-verbaal “uit jezelf!” binnen het door ZonMw gefinancierde project “Stemmen laten zich horen in de regio”.

Vagabond's City Tours bieden een unieke en meeslepende ervaring om dakloosheid beter te begrijpen. Deze bijzondere rondleidingen in Nijmegen, Arnhem en Apeldoorn geven je de kans om in de schoenen te staan van mensen die dakloos zijn en een inkijk te krijgen in hun dagelijkse strijd en uitdagingen. Door de stad te verkennen vanuit het perspectief van dakloosheid, kun je empathie en mededogen ontwikkelen en een dieper begrip krijgen van de complexiteit van dit probleem. Tijdens de workshop kijk en luister je mee vanuit het perspectief van een kind van de rekening. 

www.vagenbond.nl

Over Ashley Knipping:

Ashley Knipping is multidisciplinair ervaringsdeskundige. Ze werkte mee aan de documentairereeks ‘Buitenstaanders’. Ze is actief bij Vagebond.

De WijkGGZ-teams in Gelderland-Zuid zijn een samenwerking tussen partijen in de psychiatrie, verslavings- en LVB-zorg: RIBW N&R, Pro Persona, Iris Zorg en Pluryn. In de teams zijn verschillende disciplines en expertises, waaronder ervaringsdeskundigheid, vertegenwoordigd. De WijkGGZ-teams verbinden het sociale domein en de huisartsenzorg met de specialistische tweedelijns zorg. Op verzoek van huisarts of sociaal wijkteam bezoeken medewerkers van het WijkGGZ-team bewoners met een (vermoeden van) ernstig psychiatrische kwetsbaarheid. Vanuit een herstelondersteunende kennismaking biedt het WijkGGZ-team kortdurende ondersteuning en geeft advies aan bewoner, huisarts en sociaal wijkteam over een eventueel vervolg.

In deze workshop geven ervaringsdeskundige ervaringsdeskundige Mathilde Klerks (RIBW N&R), FACT casemaneger Rosan Derksen en WijkGGZ-coördinator Michiel Noij een toelichting op de dagelijkse praktijk van de herstelondersteunende kennismaking en de samenwerking tussen de vier organisaties.

Over de sprekers:

Mathilde Klerks is ervaringsdeskundig medewerker van Team Herstel van RIBW N&R en werkt bij 3 WijkGGZ-teams. Rosan Derksen is specialistisch ambulant begeleider FACT LVB 18+ en werkt mee in het WijkGGZ-team Dukenburg-Lindenholt. Michiel Noij is teammanager bij Pluryn en coördinator WijkGGZ Nijmegen en Rivierenland.

Tijdens deze workshop wordt de film 'Zlatan is Gek' getoond en nabesproken. Jöran over de film ‘Zlatan is Gek!’: “De docufilm belicht bipolariteit, met mijzelf als voorbeeld, vanuit verschillende perspectieven. Het is een herkenbaar en inspirerend verhaal geworden, een verhaal waarin ik de confrontatie zoek met mijn zwarte verleden, maar waarin ook hoop te vinden is: hoe om te gaan met deze ziekte? Hoe om te gaan met onbegrepen gedrag? Ik wil de film graag laten zien aan – en in gesprek gaan met – professionals in zorginstellingen en zorgopleidingen en aan iedereen die te maken heeft met een bipolaire stoornis.”

Over Jöran Moerkens

Mijn naam is Zlatan, althans, dat is mijn bijnaam. Mijn echte naam is Jöran, maar Zlatan Ibrahimovic lijkt erg veel op mij, zeggen ze. “Daar kan hij ook niks aan doen”. Ik ben belast met een bipolaire stoornis waardoor ik kwetsbaarder ben voor depressies, manieën en psychoses. Ik ben door diepe dalen gegaan, maar ook tot grote hoogtes gestegen. Op dit moment kan ik er redelijk goed mee leven en ben ik het merendeel van mijn tijd tevreden. Dit is echter lang niet voor iedere lotgenoot het geval.