Boek van HAN Health over armoede moet binden, boeien en bewust maken

“Eerlijk is eerlijk, er bestaat al veel literatuur over armoede”, trapt Jeroen Otten af. “Maar de meeste boeken en studies zoomen in op slechts één aspect. Begrijpelijk: het onderwerp armoede kent een enorme gelaagdheid. Mijn ambitie is om voor HAN-studenten, collega’s en andere belangstellenden een handzaam en leesbaar boek te maken. Een boek dat een overzicht biedt van de problematiek, de oorzaken en mogelijke oplossingen.”

Daarbij vindt Otten het belangrijk om armoede in een groter kader te plaatsen. “Het valt me op dat we bij studies als Social Work studenten opleiden om later in hun werkzame leven op microniveau in te grijpen. Ze leren ondersteuning te bieden aan mensen die in de schuldsanering zitten of helpen bij budgetteren. Misschien zijn ze dan alleen maar bezig met brandjes blussen en proberen ze – uiteraard vanuit de beste bedoelingen – iets recht te breien wat op macroniveau krom is.”

“Mijn vraag is: zijn zij zich bewust van het feit dat grote bedrijven als Apple geen belasting betalen? Of dat de 162 rijkste mensen op aarde samen net zoveel bezitten als de onderste 50% van de wereldbevolking? Weten we voldoende wat de achterliggende mechanismen zijn die ervoor zorgen dat mensen diep in de schulden zitten, ongezond leven, stress ervaren of zelfs dakloos raken? Vaak zijn mensen niet arm door hun eigen toedoen, maar is het te wijten aan het belastingstelsel of aan de politieke keuzes die we maken. Dat grotere plaatje wil ik schetsen, omdat ik geloof dat die kennis gaat bijdragen aan bewustwording en daarmee ook aan het verkleinen van sociaal-economische gezondheidsverschillen.”

Precies op dit laatste punt vinden Otten en HAN Health elkaar. “Een overzichtelijk, populair geschreven boek als dit helpt focus Health onder de aandacht te brengen. Samen willen we laten zien hoe groot de kloof is tussen arm en rijk en hoe belangrijk het is om die kloof te slechten. Bovendien probeer ik op macro-, meso- en microniveau concrete aanbevelingen te formuleren.”

Bijzonder is dat Otten al zijn kennis en informatie ophaalt in gesprek met ervaringsdeskundigen, hulpverleners, professoren, economen, wethouders, beleidsmakers en politici. “Zo ga ik graag te werk. Door zoveel mogelijk mensen te interviewen en hun input te analyseren, kan ik een breed gedragen en genuanceerd beeld neerzetten. Mijn vorige boek (Hoe je profvoetballer wordt, red.) heb ik ook op die manier geschreven.”

Net als toen maakt hij er een co-productie van. “Ik nodig studenten en collega’s uit een bijdrage te leveren. Dat kan in de vorm van een interview met een schuldhulpverlener of een superrijke oom of tante zijn, een interessant artikel over nieuwe wet- en regelgeving, een infographic over de wereldwijde armoedeproblematiek… Ik sta overal voor open. Door de veelheid aan informatie wordt de analyse veelzijdiger en het verhaal krachtiger.”

Otten heeft al een paar enthousiaste deelnemers: “De eerste interviews zijn afgenomen.” Of hij op basis van die gesprekken al iets van een rode draad ziet? “Het valt me op dat de overheid niet echt een goede partner is in het voorkomen en oplossen van armoede. Ze stelt zich controlerend op, geeft ambtenaren weinig mandaat en kort mensen al snel. Daarnaast heb ik de indruk dat de ‘rijken’ en de beleidsmakers die hoog in de boom zitten vaak onvoldoende weten wat het betekent om arm te zijn. Tja, hoe moet je dan tot een grootschalige aanpak van het armoedeprobleem komen?”

Mooie punten om verder uit te diepen. Eerst maar eens meters maken. “We staan nu nog aan de start van het proces, maar met de hulp van co-auteurs kan het ineens heel snel gaan. Dus bedenk waar je interesse ligt of wat je aan kennis in te brengen hebt en meld je aan. Hoe breder we samen uitvragen en ophalen, hoe beter!”

Wil je een bijdrage leveren aan het Health-boek over armoede? Stuur een bericht naar jeroen.otten@han.nl.