Is duurzame arbeidsparticipatie verplegenden en verzorgenden in ouderenzorg te verbeteren?

Duurzame inzetbaarheid van de beroepsgroep van verplegenden en verzorgenden is vanwege de druk van grote personeelstekorten een voortdurend punt van aandacht. Kunnen werktijdregelingen als een hulpbron dienen en een positief effect hebben op de arbeidsparticipatie van deze professionals? Velibor Peters voerde het onderzoek 'Working time arrangements; A tool to improve participation of nurses working in residential elder care?' uit.


Velibor Peters is naast onderzoeker Health & Performance bij het Lectoraat Arbeid & Gezondheid ook hoofddocent bij de opleidingen Sportkunde en Leraar Lichamelijke Opvoeding (ALO). Hij promoveerde op 11 januari aan de Maastricht University.

Werktijdenregeling als hulpbron

De grote personeelstekorten in de ouderenzorg leiden tot een continue behoefte aan aandacht voor de duurzame inzetbaarheid van verplegenden en verzorgenden. Het doel van het promotieonderzoek van Velibor Peters was om te verduidelijken of werktijdregelingen als een hulpbron kunnen dienen en een positief effect hebben op de arbeidsparticipatie.

Passend rooster

Uit het onderzoek blijkt dat de arbeidsparticipatie -in termen van motivatie, welzijn en minder ziekteverzuim- vooral zou kunnen verhogen als verplegenden en verzorgenden vinden dat het rooster bij hun privéleven past.

Daarnaast blijken de professionals hun thuissituatie als een belasting te ervaren die energie vergt en niet als een hulpbron.

Het onderzoek laat ook zien dat het ziekteverzuim van verplegend en verzorgend personeel werkzaam in de residentiële ouderenzorg voornamelijk gerelateerd is aan gezondheidsklachten en niet aan een gebrek aan motivatie.

Relatie tussen rooster, welzijn en motivatie

Op basis van zijn promotieonderzoek beveelt Velibor Peters de leidinggevenden in de verpleging en verzorging aan om de arbeidsparticipatie structureel op de agenda te plaatsen tijdens formele momenten en om tijdens informele momenten oog te hebben voor de relatie tussen het rooster, welzijn en motivatie. 

Een aanbeveling aan verpleeghuizen is om te voorzien in werktijdregelingen waarmee een verplegende of verzorgende een rooster kan kiezen dat past bij haar privéleven. 

Dergelijke regelingen vergroten de gezondheid en motivatie en verlagen het verzuim. Ook bedrijfsartsen kunnen verandering van rooster aanbevelen om hiermee gezondheidsproblemen en verzuim te voorkomen.

Aanbieden goed onderbouwde oplossingen

Dr. Velibor Peters: 'Het belangrijkste doel is om goed onderbouwde oplossingen aan te bieden voor praktijkproblemen bij het combineren van de werk- en thuissituatie in relatie tot verzuim. Daarnaast vind ik de implementatie van deze kennis in het onderwijs erg belangrijk. Daar leiden we welbeschouwd de toekomstige professionals op, die problemen in het werkveld moeten signaleren.'

Begeleiding promotieonderzoek

Het promotieonderzoek is uitgevoerd in aansluiting bij de onderzoekslijnen van het HAN Lectoraat Arbeid & Gezondheid en begeleid door:

  • prof. dr. IJ. Kant en prof. dr. A.E. de Rijk, Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht Universiteit (promotores)
  • dr. Josephine Engels, lector Arbeid & Gezondheid, HAN (co-promotor)