LeerLab voor eigentijds onderwijs

Britt van Zuidam volgt de lerarenopleiding wiskunde, maar wist meteen: zij zou het anders doen dan de leraren van wie ze zelf les kreeg. "Prestatiedruk en faalangst kunnen je leerplezier en schoolresultaten behoorlijk beïnvloeden. Ik wil er straks écht zijn voor leerlingen die met zulke uitdagingen te maken hebben. Eigentijds onderwijs kan daar maar zo de handvatten voor bieden. Ik was dus meteen om toen ik hoorde over het LeerLab."

Voor de meeste studenten van de lerarenopleidingen geldt hetzelfde als voor Britt: zij volgden traditioneel basis- en voortgezet onderwijs. Een helder beeld van vernieuwende onderwijsvormen hebben ze dus niet. Sinds dit studiejaar kunnen 1e-jaars op ontdekkingsreis en zelf ondervinden hoe anders coachend onderwijs is. Ze doen dat in periode 2 en 3, als ze aan de slag gaan met de vraag: wil en kan ik leraar worden?

Die zoektocht naar hun professionele identiteit kunnen studenten ook binnen het traditionele onderwijs invullen. Het LeerLab is een optie, geen verplichting. Het één is ook niet beter of slechter dan het ander, stelt lector Helma Oolbekkink: "Beide hebben voor- en nadelen, beide wil je onder de aandacht brengen van toekomstige leraren. Als je benieuwd bent naar eigentijds onderwijs of denkt dat het je past, moet je zeker kiezen voor het LeerLab."

Uiteindelijk deden 15 studenten dat, van verschillende lerarenopleidingen. Lerarenopleider Roel Grol is één van de begeleiders van de groep. "Binnen eigentijds onderwijs ben je als leraar niet de koning van het klaslokaal, maar coach je de leerlingen om zelf de regie te nemen. Je geeft bijvoorbeeld geen strakke lessen, neemt geen toetsen af en leert leerlingen om de juiste vragen te stellen. In het LeerLab oriënteer je je daar over de volle breedte op. Je eigen leerbehoefte krijgt er bovendien alle ruimte, zoals dat ook geldt voor de leerlingen op de vernieuwingsscholen."

Wat vinden de studenten eigenlijk van die autonomie? Onderzoeker Edwin Buijs vroeg hen ernaar, namens het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren dat de ervaringen met het LeerLab onderzoekt. "Iedereen waardeert de vrijheid, maar sommigen hebben toch graag wat meer structuur." De ene student ervaart het LeerLab dan ook als ‘een grote ballenbak waar je met veel plezier komt leren’ terwijl een ander echt moet zoeken naar de balans tussen zelfregie en structuur. Britt vermoedt dat het helpt als je al uit bepaald hout gesneden bent: "Nieuwsgierig, ondernemend, initiatiefrijk, creatief en open minded. Maar die eigenschappen kun je juist ook in het LeerLab ontwikkelen!"

Lerarenopleider Roel heeft de studenten gaandeweg zien groeien: "Al doende lukte het hen om de juiste vragen te formuleren en de weg naar het antwoord te bewandelen. Ze wisten bovendien gezamenlijk het 'structuurprobleem' te tackelen. Ze bedachten bijvoorbeeld een workshop om te leren hoe je een coachingsgesprek voert. En bezochten elkaars stagescholen om ook andere vormen van eigentijds onderwijs te leren kennen. Wij hielpen hen om die stappen van vraag naar antwoord te maken, met individuele en groepscoaching."

Het LeerLab krijgt volgend jaar een vervolg, al dan niet in aangepaste vorm. Dat hangt deels af van de definitieve uitkomsten van het monitoronderzoek door het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren. Ook de beleving van de stagescholen wordt zorgvuldig meegewogen; zij waren nauw betrokken bij de invulling van het 1e jaar: hoe heeft de werkwijze voor hen uitgepakt? Voor studente Britt was haar deelname in ieder geval een schot in de roos: "Ik was al verliefd vóór ik de 1e voet over de drempel zette, en daarin is niets veranderd: een aanrader!"

Het LeerLab is een community, een veilige plek waar leervragen en -behoeften een plek krijgen. De deelnemers komen bij elkaar in een klaslokaal in het I/O-gebouw aan de Kapittelweg 35 in Nijmegen. Daarnaast lopen ze stage op vernieuwingsscholen. Die scholen komen bovendien naar het LeerLab om te vertellen over hun specifieke aanpak.

Komend studiejaar 2020-2021 start ook de HAN Pabo met een LeerLab; de beide labs gaan voor verbinding en uitwisseling.

Voor meer informatie kun je contact opnemen met projectleider Ans.Bergmans@han.nl.