Master Circulaire Economie: uniek voor student én onderneming

In totaal 28 studenten met een technische of economische achtergrond volgen de master. Zij worden in tweetallen verspreid over 14 bedrijven die enthousiast hun deuren voor de studenten hebben opengezet.

• Wat gaan ze daar precies doen?
• Wat is het uiteindelijke doel?

“Het idee voor een doorstroommaster in het economisch domein op het zwaartepunt Sustainable Energy & Environment (SEE) ontstond al snel," legt opleidingsmanager Circulaire Economie bij de HAN, Ellen Burger uit. “Het was een logische stap: we hadden al een minor Circulaire Economie. Veel bedrijven zijn met het thema bezig, innovatie wordt belangrijk gevonden. Binnen de Faculteit Economie wordt hard gewerkt aan meervoudig waardedenken. Dit is allemaal bij elkaar gekomen in het idee voor de master Circulaire Economie.”

Zowel studenten als het werkveld bleken erg geïnteresseerd in de master, die volgens Burger echt onderscheidend is. “Technisch kunnen we op het gebied van Circulaire Economie namelijk al van alles, maar er business van maken is veel moeilijker. Hoe kun je je organisatie meehelpen veranderen? Welke rol kan een logistiek manager of accountant daar bijvoorbeeld bij spelen? Met de master leiden we change agents op die bedrijven helpen de transitie naar een circulaire economie te versnellen.”

In de praktijk komt de master neer op co-creatie tussen bedrijven, studenten, docenten en onderzoekers. “Studenten van economische en technische bachelors worden in multidisciplinaire duo’s aan een organisatie gekoppeld. Ze gaan daar aan de slag met een praktijkvraagstuk. In het 1e half jaar maken ze een integrale analyse waarbij zij kijken hoe de organisatie scoort: niet alleen op de financiële waarde, maar ook sociaal-relationeel en milieutechnisch. De studenten komen dus ook een stukje bewustzijn brengen.”

Zo’n analyse vraagt om kijken naar winstgevendheid op alle waarden. En dat is best lastig, aldus Burger. “Het vraagt om een heel andere benadering. Hoe werk je bijvoorbeeld samen in de keten om te komen tot duurzamere oplossingen? Hoe bied je uitdagend werk waarin mensen zich kunnen ontwikkelen? Hoe raak je als bedrijf betrokken bij maatschappelijke thema’s als klimaatverandering? Bedrijven moeten integraal kijken om te komen tot een strategie die echt toekomstbestendig is. Het geeft zicht op waar de onderneming risico loopt en wat prioriteit moet krijgen.”

In de tweede helft van het jaar gaan de studenten zo’n prioriteit verder uitwerken richting een oplossing aan de hand van design thinking. “Die oplossing kan een product of dienst zijn, maar ook een proces of samenwerking die de organisatie helpt een stukje verandering aan te brengen richting een circulaire toekomst. Het kan ook een oplossing zijn op het gebied van Human Capital, zoals het motiveren van medewerkers voor duurzaam gedrag.

Organisaties die nu meedoen aan de master zijn al koplopers op circulair gebied: ze willen graag en zijn op veel vlakken al goed bezig. Maar ze willen vérder komen. Burger: "Daarom laten we studenten in het tweede semester bijvoorbeeld artikelen schrijven en seminars organiseren: zo ontwikkelen en delen we kennis, en komen we samen verder. Juist de ontwikkeling van de studenten is van belang: ze moeten echt laten zien hoe ze gedurende dat jaar van student zijn ontwikkeld tot ware change agent op het gebied van circulaire economie. Dat is tenslotte wat we in de toekomst hard nodig hebben.”

Hoe kijken de meewerkende organisaties eigenlijk zélf tegen de master aan? Harold Gankema van Apeldoorn Flexible Packaging is er razend enthousiast over. “Als kunststofverwerkend bedrijf zijn we al flink bezig met duurzaamheid, vooral op het milieu en onze producten. Deze master biedt een veel bredere scope, die de héle organisatie op het gebied van duurzaamheid analyseert: ook de financiële huishouding en het onderhouden en inrichten van netwerken worden meegenomen. Alleen zo leer je écht toekomstbestendig te zijn.”

Elisabeth van Overloop, hoofd development van het Nederlands Openluchtmuseum zocht zélf contact met de HAN voor een samenwerking. “Wat duurzaamheid betreft zitten wij als organisatie al in de volgende fase: we wilden echt gaan kijken hoe we op het gebied van Circulaire Economie anders kunnen gaan samenwerken met onze partners en verbinden op kernwaardes. Dit gaat voor ons bijvoorbeeld ook over meervoudige waardecreatie: hoe verbind je meer op de inhoud? Hoe betrek je de bezoeker meer bij de organisatie? Hoe leer je dus niet alleen vanuit jezelf beslissingen te nemen, maar juist vanuit je netwerk? Dát is toekomstbestendig ondernemen. Door met studenten van de master samen te werken kunnen we daar een paar stappen verder in zetten.”