Schijnwerper op kwaliteiten van leraren

11 december 2020Leestijd : 2 minuten

Leraren zetten een breed palet aan kwaliteiten in om onderwijs te geven en te verbeteren. Het is belangrijk dat hun verschillende rollen tot hun recht komen. Daar is veel voor nodig.

Onderzoeksteam Kwaliteiten van Leraren van Academie Educatie onderzoekt, ontwikkelt, adviseert, begeleidt, inspireert en professionaliseert.
Het onderwijs en het beroepsbeeld van leraren is voortdurend in beweging. 'Het is daarom zaak dat leraren steeds anticiperen op nieuwe ontwikkelingen en die waar mogelijk sturen', stelt onderzoeker Marjoleine Dobbelaer. '' Dat vraagt nogal wat van leraren, die veel verschillende rollen bekleden. Ze zijn pedagoog. En ontwerper. En onderzoeker. En beoordelaar. En bedienen het roer. Wij doen onderzoek naar die verschillende kwaliteiten - praktijkgericht en dus samen met de opleidingen en het werkveld. Onderstaand beeld laat helder zien waarvoor je bij ons terecht kunt.'

Verbetering kwaliteit opleidingen

Het takenpakket van het onderzoeksteam is heel divers. Je zou het op kunnen splitsen in 4 aandachtsgebieden. Marjoleine benoemt als eerste de verbetering van de kwaliteit van de opleidingen van de HAN en andere hogescholen.

"We ontwikkelen en verzorgen onderwijs over thema's als stuurkracht, kansengelijkheid en onderzoeksmethodiek. Ook begeleiden we studenten bij hun onderzoek binnen het HAN Masterprogramma. Verder kunnen leraren ons om advies vragen over toetsing of les- en curriculumontwerp en zijn we bij andere hogescholen actief als beoordelaar van (nieuwe) opleidingen en als examinator. Binnen dit aandachtsveld kan ik mijn collega Associate lector Gerda Geerdink noemen. Zij onderzoekt al jarenlang wat nodig is om de kwaliteiten van lerarenopleiders te verbeteren."

Marjoleine springt naar het 2e aandachtsgebied van het onderzoeksteam, waar ook haar eigen expertise ligt: de professionalisering van docenten in het hoger onderwijs. 'Dat doen we landelijk, door deel te nemen in project- en ontwikkelgroepen. Een goed voorbeeld is 'Je Ogen Uitkijken' waarin we werken aan de toetsbekwaamheid van hbo-docenten en waar Tamara van Schilt-Mol projectleider van is.'

Binnen de HAN en Academie Educatie is het onderzoeksteam (als projectleider) betrokken bij het beschrijven, operationaliseren, uitvoeren en vernieuwen van toets- en professionaliseringsbeleid. Marjoleine: 'Mijn collega's Helma Oolbekkink en Harry Stokhof zijn binnen de HAN Academie bijvoorbeeld betrokken bij de Leergemeenschap Onderzoekscultuur, bedoeld om ervaren onderzoekers te professionaliseren. En laat ik ook de Master Ontwerpen van Eigentijds Leren (MOVEL) benoemen; ons onderzoeksteam speelde een belangrijke rol bij het samen met het werkveld ontwikkelen van deze master, en nu in de doorontwikkeling en uitvoering ervan.'

Collega-onderzoeker Marijke van Vijfeijken neemt het stokje van Marjoleine over: 'Als derde aandachtsgebied is er de bijdrage die het onderzoeksteam levert aan relevante theorievorming en kennisontwikkeling voor de praktijk. Dat gebeurt vooral door (wetenschappelijk) praktijkgericht onderzoek, direct gericht op het verbeteren van de opleidings- en beroepspraktijk van leraren en lerarenopleiders. Mooie voorbeelden zijn de promotie- en post-doc onderzoeken rond vraaggestuurd leren (Harry Stokhof), zelfregulatiestrategieën bij studenten (Jeroen van der Linden), formatief evalueren (Janneke van der Steen) en kansenongelijkheid, door mijzelf.'

Harry benoemt het laatste aandachtsgebied waarmee het onderzoeksteam zich bezighoudt: het ondersteunen en adviseren van het onderwijswerkveld bij de gewenste innovatie en vernieuwing. 'Dat gaat over het toegankelijk maken van onderzoek voor de praktijk. Over hulp bij het formuleren van een onderzoeksvraag. Over ondersteuning bij het samen met het werkveld uitvoeren van onderzoek. Een concreet voorbeeld is het Pedagogische Prioriteitenspel dat collega's Carlos van Kan en Fedor de Beer ontwierpen. In zijn algemeenheid geldt, over welk aandachtsgebied het ook gaat: we voeren onderzoek uit vóór leraren, maar ook uitdrukkelijk mét hen, dat vergroot hun kennis en expertise, en dus hun stuurkracht.'

Onderzoeksteam Kwaliteiten van leraren is regionaal en landelijk actief, en werkt altijd samen met anderen. De partners vinden ze binnen de HAN (lerarenopleiders én studenten), maar ook in het po, vo, mbo en bij andere hbo-instellingen en in het wo. Ook is er samenwerking met (inter)nationale onderzoekers en met organisaties als NWO, NRO, SLO en sectorraden. Harry: 'Zo slaan we bruggen tussen urgente vraagstukken uit de praktijk, ontwikkelen we nieuwe kennis met en voor die praktijk, en versterken we het opleiden en nascholen van (aanstaande) leraren.'

Download de poster 'De Leraar Centraal' voor een overzicht van de aandachtsgebieden van het onderzoeksteam

Wil je contact met onderzoeksteam Kwaliteiten van leraren? Meld je dan bij secretariaat Onderzoek van Academie Educatie. Dat kan telefonisch via 024 353 00 30 of met een e-mail naar jeanette.dusschooten@han.nl.

HAN redactie