Verschuiving Verpleegkundig Specialisten en Physician Assistants naar ‘anderhalvelijn’?

Zorg in de buurt sluit goed aan bij persoonlijke wensen en is ook vaak beter en efficiënter. Mensen worden eerder uit het ziekenhuis ontslagen, hoeven niet te worden opgenomen en blijven langer thuis wonen. Dit draagt bij aan het beheersbaar houden van de zorgkosten. 

Voor de zorg betekent dit dat eenvoudigere behandelingen verschuiven van de tweede- naar de eerstelijn of naar nieuwe tussenvormen zoals ‘anderhalvelijnszorg’. 

In hoeverre kunnen de Verpleegkundig Specialisten en Physician Assistants een rol spelen in het verplaatsen van tweedelijnszorg? De HAN is in opdracht van het Platform PA/VS en gefinancierd door het Ministerie van VWS in november 2017 gestart met een onderzoek naar deze vraag. Het doel is om een landelijk gedragen visie te ontwikkelen.

Verpleegkundig Specialisten en Physician Assistants die ingezet worden in de tweedelijn, voeren met name laagcomplexe en routinematige medische zorg uit. Een deel van deze zorg kan mogelijk verschoven worden naar de eerstelijn. Dit kan bijvoorbeeld door de inzet van een Verpleegkundig Specialisten of Physician Assistants die:

1. vanuit de tweedelijn consulten doet in de eerstelijn, zoals een Physician Assistant klinische geriatrie die (tele)consulten doet in de huisartspraktijk (hierbij verandert dus enkel de locatie van zorgverlening; het gaat wel om directe patiëntenzorg).
2. in een ‘anderhalvelijns setting’ medische specialistische zorg verleent zoals dermatologie of wondzorg.
3. in dienst is van de eerstelijn (huisarts of wijkzorg) en medisch specialistische zorg verleent die eerder in de tweedelijn verleend werd, meestal in nauwe samenwerking met de tweedelijn.   

Het onderzoeksproject van het Lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening bestaat uit een fase van literatuurstudie naar voorbeelden van Verpleegkundig Specialisten en Physician Assistants in de substitutie van zorg van de tweede- naar eerste- of anderhalvelijn en een dieptestudie met (inter-)nationale voorbeelden. Daarna volgt een Delphi-studie om tot een visiedocument over de ruimte voor de Verpleegkundig Specialisten en Physician Assistants in de substitutie van zorg van de tweede- naar eerste/'anderhalve'lijn te komen.

Geert van de Brink, onderzoeker en promovendus van het Lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening en opleidingscoördinator van de HAN Master Physician Assistant, is projectleider.

Onderzoeksleider Anneke van Vught, associate lector Taakherschikking in de Gezondheidszorg, licht dit toe. 'De uitkomsten van dit project geven inzicht in het potentieel van de Verpleegkundig Specialisten en Physician Assistants en dragen bij aan de (medische) zorg dichtbij huis als onderdeel van het streven naar betaalbare, betere en efficiënte gezondheidszorg.'

Reni van Erp, onderzoeker en docent bij de HAN Master Physician Assistant, geeft aan: 'We willen op deze wijze bijdragen aan het verlenen van de juiste zorg op de juiste plek: daar waar mogelijk in de eerstelijn en waar noodzakelijk in de tweedelijn. Het is een manier om de zorg duurzaam te verbeteren.'

Voor meer informatie over dit project kun je contact opnemen met de onderzoeksleider Anneke van Vught via A.vanVught@han.nl.