Peer review

Binnen Samen Opleiden werken we vanuit de lerarenopleidingen met onze partnerschappen continu aan de kwaliteit van ons onderwijs en de kwaliteit van de samenwerking. Partnerschappen binnen samen opleiden kennen vanaf de zomer van 2021 een nieuw kwaliteitskader Samen Opleiden en Inductie. Dit kader is richtinggevend in voor de kwaliteitsborging en -ontwikkeling van samen opleiden en inductie en kent ook een nieuwe systematiek voor kwaliteit: de peer review. Deze systematiek wordt momenteel door partnerschappen uitgeprobeerd en bijgesteld. In onze regio hebben opleidingsschool Arnhem & Achterhoek, AOS NOB en AOS ON de afgelopen tijd ervaring opgedaan met de peer review.

Onder peer review verstaan we in deze context: een methode waarbij ‘peers’ (in dit geval andere partnerschappen) aan de hand van vooraf geleverde informatie en vragen een ontwikkelingsgericht gesprek aangaan. Doel is om zicht te krijgen op sterke- en ontwikkelpunten van een partnerschap. Door als peers te kijken naar de kwaliteit van een partnerschap wordt er over en weer geleerd: het levert reflectie op, maar ook inspiratie. 

AOS NOB heeft peer review ingezet bij de midterm review. Deze tussentijdse evaluatie heeft een goed beeld opgeleverd van de stand van zaken en geven de opbrengsten richting voor een actueel en realistisch beleidsplan.
Ook heeft de peer review in alle drie de partnerschappen geleid tot inzichten met betrekking tot de organisatie van de partnerschappen. Er kwamen vragen naar voren als: past deze organisatie nog bij de doelen en ambities die we hebben? Welke rol, taak of opdracht hebben de verschillende groepen binnen het partnerschap? En hebben dit ook goed belegd? Samenvattend kan gesteld worden dat  peer review leidt tot een goede reflectie op de kwaliteit van het partnerschap, mits je zorgt voor een goede voorbereiding en gerichte ontwikkelvragen.

De ervaringen van de partnerschappen leveren concrete tips op over het organiseren van peer review, bijvoorbeeld:

• Bij AOS NOB bleek dat het goed werkte om gesprekken te laten plaatsvinden in zowel horizontale als verticale (gemixte) groepen. Met name de horizontale groepen pasten goed bij het peer-idee en leidden tot inspiratie over en weer.
• Bij AOSON en ook bij opleidingsschool Arnhem & Achterhoek werkte het goed om in de voorbereiding aan te sluiten bij de kwaliteitscultuur die er al is en niet iets nieuws op te tuigen. Programmaleider Femke Gerritsen (AOS ON) zegt daarover: “Een analyse van evaluaties en ontwikkelingsgerichte gesprekken vormen een goede basis voor het schrijven van een kritische reflectie. Deze kritische reflectie is weer het uitgangspunt voor het organiseren van een peer review.”
• Ook blijkt dat het van belang is gerichte ontwikkelvragen aan de bezoekende peers te formuleren en goede gespreksvoorzitters in te zetten, om tot echt goede en gerichte gesprekken te komen. Op die manier kan ervoor gezorgd worden dat alle perspectieven goed aan bod komen en er een ontwikkelingsgericht gesprek op gang komt.
• Dirkje Zwama, projectleider bij Arnhem & Achterhoek geeft aan dat het de kunst is om de goede balans te zoeken: aan de ene kant helpt het als een panel in de breedte kijkt, aan de andere kant helpt het om te richten op ontwikkeling.

Al met al heeft de peer review voor alle drie de partnerschappen een hoop inzichten opgeleverd: ze weten beter waar ze staan en wat aandachtspunten zijn. De systematiek rondom peer review wordt landelijk verder doorontwikkeld en krijgt steeds verder vorm.  Ook in het regionale platform samen opleiden & professionaliseren in de regio Arnhem/Nijmegen zijn de inzichten gedeeld. Zo leren we met en van elkaar in de regio.

Voor andere partnerschappen die ervaring op willen doen met de peer review systematiek hebben de programmaleiders aanvullende tips:

• Om optimaal effect te genereren van een ontwikkelingsgerichte peer review is het belangrijk dat de gespreksdeelnemers  goed beseffen wat het verschil is tussen een audit en  een ontwikkelingsgericht gesprek. Dit vergt voorbereiding.
• Als de peer review wordt ingezet voor een midterm is het de moeite waard na te denken over: wie zijn je peers? Met welk doel nodig je hen uit? Kun je het proces richten op een deel van de waarborgen?
• Spar met andere partnerschappen over de aanpak en leer van elkaars praktijken en instrumenten.
• Werk eerst een projectplan uit en smeer de voorbereiding voor een officiële peer review uit over meerdere jaren.