De sociale kant van de energietransitie
Hoe denken wijkbewoners over de energietransitie? En willen ze eigenlijk wel aan die energietransitie meewerken? Erik Jansen is psycholoog, onderzoeker, ontwikkelaar en associate lector Capabilities in Zorg en Welzijn bij de HAN en onderzoekt dit perspectief in het Spijkerkwartier in Arnhem.
De energietransitie is zoveel meer dan een isolatieschil om een woning trekken, zonnepanelen op het dak leggen en een warmtepomp plaatsen. In het project de Wijkgerichte Energietransitie (WE) onderzoeken docenten en studenten van de HAN en de gemeente Arnhem samen met bewoners uit de Arnhemse wijk Spijkerkwartier hoe je een hele wijk mee kunt nemen in deze verandering.
Er zitten veel kanten aan deze complexe omslag. In deze reeks belichten we de technische, sociale en economische perspectieven van de energietransitie.
Sociaal perspectief
“Het succes van verduurzaming valt of staat met het gedrag van mensen. Ik vind het niet ethisch om ze alleen maar te willen beïnvloeden. Bovendien ontstaan dan ‘oplossingen’ die gestoeld zijn op hoe de wereld nu in elkaar zit en die moet anders. We hebben mijns inziens een verstoorde verhouding met onze omgeving. Zolang we gevangen zitten in patronen waarbij we het normaal vinden vaak het vliegtuig te nemen, lang te douchen en de verwarming flink op te hitsen in plaats van een trui aan te trekken, redden we het niet. Dát moeten we eerst aanpakken. Het is mijn doel om alle betrokkenen binnen de Wijkgerichte Energietransitie dit brede perspectief mee te geven", vertelt Erik.
Niet onnodig versimpelen
“Nu we in het Spijkerkwartier in het klein het grote energievraagstuk terug laten komen, is het de uitdaging om het probleem niet onnodig te versimpelen. Natuurlijk moeten we het geheel behapbaar maken, maar het is belangrijk het probleem in al z’n complexiteit mee te nemen.”
Lerende aanpak
“Studenten leren op een respectvolle manier het gesprek te voeren. Vanuit de waardes van de wijkbewoners brengen ze duurzaamheid ter sprake. We werken met een lerende aanpak zodat ook bestaande professionals mee kunnen liften, want ook zij kijken verkokerd naar hun eigen sector. Verder houden we ons bezig met de vraag in hoeverre duurzaamheid een sociale opgave is. Wist je dat de helft van alle huishoudens het risico loopt in energiearmoede te komen?”
Multidisciplinair samenwerken
De energietransitie is een complex proces. Behalve de sociale kant moeten we de economische en technische kant bij dit vraagstuk in ogenschouw nemen. Dat doet de HAN in de Wijkgerichte Energietransitie! We werken multidisciplinair samen met het werkveld en koppelen studenten, bewoners en de overheid aan elkaar om samen te experimenteren en te leren.
