PA en VS in anderhalvelijnszorg

Hoe start je als physician assistant of verpleegkundig specialist een initiatief voor anderhalvelijnszorg? Het HAN Lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening deed uitgebreid praktijkonderzoek. De opbrengst is een Implementatiewijzer, met een stappenplan, succesfactoren, tips én 5 voorbeelden.


Physician assistants (PA’s) of verpleegkundig specialisten (VS’en) die een goed idee hebben voor anderhalvelijnszorg en dit willen uitwerken, kunnen gebruik maken van de nieuwe Implementatiewijzer PA en VS in anderhalvelijnszorg. Ook huisartsen en medisch specialisten die aan de slag willen gaan met deze verschuiving van zorg vinden hierin inspiratie en handvatten.

Verschuiving naar anderhalvelijnszorg

Anderhalvelijnszorg is het verplaatsen van beperkt complexe medisch-specialistische zorg, die eerst door een medisch specialist in het ziekenhuis werd verleend, naar de patiënt thuis, in een gezondheidscentrum, huisartsenpraktijk, wijkkliniek of verpleeghuis. Deze verschuiving van zorg van de tweede lijn naar de eerste lijn start vaak vanuit de tweede lijn, maar het initiatief kan ook in de eerste lijn ontstaan.

Voor de physician assistant (PA) en de verpleegkundig specialist (VS) ontstaan hierdoor volop kansen en mogelijkheden voor taakherschikking

Kansen voor PA en VS

Bij anderhalvelijnszorg gaat het dus om de verbinding tussen de eerste- en tweedelijnszorg, zowel in cure -het genezen van een aandoening- als in care -het zorgen voor de gevolgen van een aandoening.

''Voor de physician assistant (PA) en de verpleegkundig specialist (VS) ontstaan hierdoor volop kansen en mogelijkheden voor taakherschikking,'' stelt Anneke van Vught, één van de praktijkonderzoekers vanuit het Lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening.  

''PA en VS kunnen optimaal gebruik maken van de competenties die zij hebben verworven in hun masteropleiding. Ze combineren de toegankelijkheid van de eerste lijn, met de specifieke kennis en diagnostiek van de tweede lijn.''

Leren van pioniers

In de afgelopen jaren zijn al diverse initiatieven gestart om anderhalvelijnszorg met PA en VS vorm te geven. De basis van de Implementatiewijzer bestaat uit 5 voorbeelden uit de praktijk van ervaringen van professionals. Hoe zijn deze enthousiaste PA of VS als pioniers aan de slag gegaan? Wat zijn hun ambities? Waar lopen ze tegenaan? En welke resultaten ze hebben ze al bereikt? 

Praktische handreiking

In de Implementatiewijzer wordt aan de hand van de ervaringen van de professionals uit de praktijk ook een stappenplan met tips en adviezen uiteengezet. De handreiking voorziet verder in antwoorden op concrete vragen zoals:

  • Hoe start je een initiatief voor anderhalvelijnszorg?
  • Hoe zorg je voor draagvlak?
  • Hoe geef je samenwerkingsafspraken met betrokken partijen vorm?
  • Hoe monitor je of de beoogde effecten zijn bereikt? 

Implementatiewijzer online

De 'Implementatiewijzer PA en VS in anderhalvelijnszorg' is een uitgave van de HAN University of Applied Sciences, Lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening, met José Peeters, Geert van den Brink, Anneke van Vught en Miranda Laurant als onderzoekers.

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft bijgedragen aan de financiering. De Implementatiewijzer is te raadplegen via een interactieve website als onderdeel van Platform Zorgmasters.