Hoe zorg je voor verbinding?

En die voorbeelden zijn er genoeg in het uitgebreide programma van deze themadag. Zo vertelt ervaringsdeskundige en onderzoeker Robin over zijn ervaringen met depressie en autisme. ‘Kansenmakers’ Shafie en Idris delen hun inspanningen rondom arbeidsparticipatie van jongeren met een gebrek aan een professioneel netwerk. En ook ervaringsdeskundige en jeugdhulpverlener Angelo inspireert de studenten met zijn inzet tegen geweld in de jeugdzorg.

“Wees je bewust van culturele diversiteit”, zegt Nevzat Cingöz in zijn verhaal over superdiversiteit. Nevzat werkt bij de HAN onder meer als docent, vertrouwenspersoon en voorzitter van het Netwerk Diversiteit. Op 1 januari 2022 had 25,3 procent van de bevolking een migratieachtergrond. In Amsterdam, Rotterdam en Dan haag  heeft vandaag meer dan de helft van de inwoners wortels in migratie. Leven in diversiteit groeit uit tot een van de belangrijkste karakteristieken in de (West-)Europese steden van de 21ste eeuw.

In Nijmegen heeft 27% van de inwoners een migratieachtergrond, in Arnhem zelfs 33% (cijfers 2021).  “Dat is onze samenleving van superdiversiteit. Veel van deze jongeren gaan studeren in Amsterdam en Rotterdam, omdat ze zich hier niet in herkennen. Culturele diversiteit zou in alle vakken aanwezig moeten zijn. Bijvoorbeeld door te werken met begeleiders van andere etnische culturen of gastsprekers uit het werkveld zoals vandaag.”

Hoe inclusief zijn we als maatschappij als je kijkt naar ons onderwijs? Dat vragen Nabil el Malki en Melvin Kolf, initiatiefnemers van Presikhaaf University, zich af. “Dat begint al bij de taal. We hebben het over laag- en hoogopgeleid, maar het gaat om allemaal talentvolle jongeren.” Je ziet dat in vwo-klassen veel minder jongeren met een migratie-achtergrond zitten dan op het vmbo basis. Bij Presikhaaf University krijgen kinderen en jongeren de kans om zich te ontwikkelen en een netwerk op te bouwen. Zo vechten zij voor gelijke kansen voor kinderen en jongeren in de wijk. “Er was nog geen universiteit in Presikhaaf, maar wij gunnen de jongeren in onze wijk het hoogst haalbare.”

Ook de ervaringen van oud-student Estée Gerritsen brengen de begrippen inclusie, diversiteit en participatie tot leven. Als ervaringsdeskundige en expert op het gebied van handicapacceptatie, deelt zij hoe het is om op te groeien met een beperking. Estée heeft door zuurstofgebrek bij haar geboorte een hersenbeschadiging opgelopen waardoor ze spastische bewegingen maakt. De artsen achtten de kans groot dat ze als een kasplantje zou leven. “Mijn ouders accepteerden de beperking en keken daarna vooral naar wat ik wel kon”, vertelt Estée trots. Dat is dan ook de eerste tip die ze de studenten wil meegeven. “Kijk niet naar wat niet kan, maar belicht de positieve kant. Wat kan je client wel?”. Estée kon uiteindelijk zoveel meer dan verwacht en is vorig jaar afgestudeerd als pedagoog. Inmiddels heeft ze haar eigen onderneming in handicapacceptatie en begeleidt ze kinderen met een beperking en hun omgeving (Gelukkig Uniek).

Estée benadrukt dat het belangrijk is om jezelf open te stellen. “Je kan niet verwachten dat een cliënt zich openstelt als jij dat niet doet. Natuurlijk hoef je niet alles op tafel te gooien, maar vertel bijvoorbeeld over je kleine onzekerheden van vroeger. Dat schept een band en creëert ook meer gelijkwaardigheid in je samenwerkingsrelatie."

Ook HAN docent Sandra Boertien geeft in haar workshop tips over hoe je toegankelijk kan zijn en aan inclusie kan werken voor slechthorenden en doven. Als slechthorende, weet zij hoeveel het betekent als iemand zich inzet voor communicatie. “Als je inclusief wil zijn, leer dan een aantal gebaren als je met iemand werkt die slechthorend of doof is. Ieder gebaar helpt! Leer bijvoorbeeld gebaren voor ‘goedemorgen’ of ‘dank je wel!’ “ Deze gebaren laat ze de studenten dan ook meteen oefenen.”

Van alle kennis, tips en ervaringen op deze bomvolle themadag blijft er genoeg bij de studenten hangen. “Blijf nieuwsgierig naar de ander” of “focus op het positieve” bijvoorbeeld. Docent Elle sluit de de ochtend af met deze bijdrage van een student: “We zijn en blijven allemaal MENSEN met onze eigen achtergronden, kennis en ervaringen. Daar ligt bijna altijd de verbinding.”