Hoe kun je al tijdens het onderzoek duurzaam impact maken?

De HAN werkt als onderwijsinstelling veelvuldig samen met het onderwijs, onderzoek en het werkveld om samen uitdagingen aan te gaan. Vanuit de praktijk is er een duidelijke en groeiende behoefte aan andere woonvormen en ondersteuning voor (kwetsbare) ouderen om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Tegelijkertijd is hier nog veel kennis in te winnen.

Waar draait het wonen van kwetsbare doelgroepen in de toekomst precies om? En hoe kun je tijdens het onderzoek (op weg Het Nieuwe Wonen) direct impact maken? Het Lectoraat Architecture in Health houdt zich bezig met dit soort vragen. Onderzoeker Moniek van Loon licht toe: “Verschillende partijen hebben vaak goede (deel)oplossingen, maar die worden nog onvoldoende samengebracht. Daarom hebben woningcorporaties, onderwijsinstellingen, zorginstellingen en maatschappelijke organisaties die staan voor een empathische woonomgeving elkaar opgezocht. Om kennis te delen in een leergemeenschap, genaamd DEEL.”

DEEL staat voor Dutch Empathic Environment Livinglabs. Organisaties, onderzoeksgroepen en onderwijs inspireren elkaar en werken samen, zodat er (getoetste)/evidence based nieuwe innovaties rondom empathische woonomgevingen ontstaan.

Professionals werken in de DEEL academy samen met onderzoekers en gebruikers op een gelijkwaardige manier aan onderzoeksprojecten. Direct in de praktijk. In de livinglabs. Een van die proeftuinen is woningcorporatie Talis in Nijmegen. Onderzoeker bij het Lectoraat Architecture in Health, Bernell Herder doet daar -samen met een team van onderzoekers en ontwerpers van het lectoraat (o.a. Nienke Moor, Moniek van Loon, Ivo Maathuis en Liesbet Rabbinge)- een driejarig onderzoek naar ontmoetingsruimtes. Hij bekijkt als ontwerpend onderzoeker wat de rol is van ontmoetingsruimtes in de sociale woningbouw bij het stimuleren van sociale interactie onder (oudere) bewoners.

Het onderzoeksteam heeft samen met studenten de wensen en behoeften van bewoners en andere betrokkenen in kaart gebracht. De opgehaalde input hebben zij kijkend naar bestaande kennis met verschillende gebruikersgroepen in co-creatiesessies vertaald naar concrete ideeën en oplossingen voor die gemeenschappelijke ruimtes in wooncomplexen. Vervolgens worden deze oplossingen getoetst om te verkennen of ze het gewenste effect hebben.

Bernell: “Ik liep bij Talis Dorothée Jansen tegen het lijf. Zij is projectleider van Aaron, een nieuwbouwproject van Talis voor mensen met dementie, 65-plussers en mensen met een beperking. Zij paste in de praktijk toe wat ik met studenten onderzoek.” Dorothée. “We ontwerpen de ontmoetingsruimte samen met eindgebruiker. Bernell en zijn team kennen de wensen van bewoners en weten dankzij hun kennis en ervaring wat kan helpen om vitaal oud te worden. Ik nodigde hem uit om tijdens een bewonersavond zijn kennis met ons te delen. Een idee van hem mondde uit in een aantal aanpassing van het plan van onze ontmoetingsruimte. De betrokkenheid van de studenten waar hij mee werkt, is natuurlijk geweldig. Zij denken zo heerlijk out of the box.”

Dorothée denkt terug: “Bernell vertelde bijvoorbeeld dat het belangrijk is om vanuit de gang de ontmoetingsruimte in te kunnen kijken. Ook gaf hij het belang aan van knusse hoekjes in een grote zaal. We hebben zijn kennis direct toegepast in de praktijk. Een win-win natuurlijk, want hij kan met de ervaringen zijn theoretische onderzoek verder onderbouwen.”

Bernell beaamt: “Mooi dat we dankzij deze samenwerking al tijdens het onderzoek impact kunnen maken. Zo zie je maar hoe belangrijk een netwerk is waar je elkaar kunt inspireren en met elkaar kunt samenwerken. Zo ontstaan sneller gefundeerde innovaties rondom empathische woonomgevingen. Dankzij het nieuwbouwproject Aaron van Talis zien we gelijk hoe een inrichting uitpakt. In een volgend project nemen we die kennis weer mee naar een andere ontmoetingsruimte. Al dan niet binnen Talis.”

Behalve met Talis wordt binnen DEEL samengewerkt met meerdere woningcorporaties om in Livinglabs te onderzoeken hoe Het Nieuwe Wonen vorm kan krijgen. Dat gebeurt samen met Wooninc en zorgorganisatie Oktober op wijkniveau, waar samen met bewoners een Slimme Wijk wordt gecreëerd. Ook op het niveau van woonvormen wordt flink aan de weg getimmerd: Bij Woonzorg Nederland bijvoorbeeld loopt een meerjarig project naar het bevorderen van sociale cohesie binnen gemeenschappelijk woonvormen.