Week van Samen Opleiden
De Week van Samen Opleiden 2022 was een leerzame week vol sprekers, sessies, podcasts en webinars. Het is een rijk offline en online programma boordevol kennisdeling en ontmoetingen. Het thema deze week is ‘de kracht van partnerschap’.
De aspirant opleidingsschool Alium is een prachtig voorbeeld van een samenwerkingsverband. Docent Economie bij de Arentheem Scholengroep (Titus Brandsma College, Thomas a Kempis College en Leerpark Arnhem), Sjoerd Booij, vult sinds 2 jaar de rol in van onderzoekscoördinator binnen het Alium. We bespreken met hem hoe hij aankijkt tegen ‘krachtig samenwerken’.
Wil je eerst even uitleggen wat Alium inhoudt?
“Alium is een samenwerking tussen de HAN, Radboud Docenten Academie, Scholengemeenschap Over- en Midden-Betuwe (SgOMB) en de Arentheem Scholengemeenschap. Het motto van de school is ‘Samen in verscheidenheid’. Binnen Alium leren toekomstige docenten van ervaren docenten en omgekeerd. Scholen, besturen en instituten proberen samen de brug te slaan tussen theorie en leren op het instituut in de diverse onderwijspraktijken binnen de scholen. Hierdoor willen we voorkomen dat theorie en praktijk aparte belevingswerelden zijn. Door deze verbindingen zorgen we samen voor betekenisvolle leersituaties.”
Wat is jouw rol als onderzoekscoördinator?
“Het is mijn taak om onderzoek binnen de 3 vo-scholen van de Arentsheem Scholengemeenschap op de kaart te krijgen en een overzicht te krijgen van wat er al wél gebeurt aan onderzoek. Daarnaast coördineer ik de begeleiding van onderzoek en bewaak ik de kwaliteit van deze begeleiding in samenwerking met mijn collega van SgOMB.”
Hoe zet je onderzoek op de kaart?
Hoe krijgen docenten een onderzoekende houding?
"Met Marloes Jansen van de HAN ben ik bezig een kwaliteitstraject op te zetten voor alle onderzoeksbegeleiders. Dit zijn docenten die vanuit de werkvloer meekijken naar het onderzoek van studenten. We overleggen bijvoorbeeld hoe actief je rol als begeleider moet zijn. Ook zoeken we samen naar het juiste beoordelingsniveau, dit heet kalibreren, zodat we tot een objectiever niveau komen van boordelen.”
Wat doe je concreet aan onderzoek delen?
“We zijn een onderzoeksymposium gestart waarin studenten hun onderzoeksresultaten delen. Alle collega’s kunnen daarbij aanschuiven. Niet alleen voor 1e en 2e graadsstudenten, ook voor bijvoorbeeld managementopleidingen. Op het Thomas a Kempis College in Arnhem hebben we een werkgroep opgericht die onderzoek uitvoert naar flexonderwijs. We proberen ook directies te helpen om richting te vinden. We helpen collega’s een onderzoekende houding te stimuleren. En dan op zo’n manier dat we evaluaties van de ene school kunnen gebruiken op de andere school. Als je jezelf professioneel serieus neemt, dan evalueer je dat wat je doet en dat leidt ertoe dat lessen veranderen of dat je betere toetsen maakt.”
Samen opleiden én onderzoeken dus?
“Als je goede docenten opleidt, leidt je niet alleen docenten op die enkel een goede les kunnen draaien, maar die kritisch op zichzelf en de school durven zijn. Als je kritisch kunt zijn, heb je vanzelf een onderzoekende houding. Met een onderzoekende, kritische houding heb je vaak ook een evaluerende houding. Vandaaruit kun je altijd het gesprek voeren. Dus samen onderzoeken, zit verweven in het opleiden. Ik ben geneigd onderzoek een belangrijke plek te geven in het opleiden. Uiteindelijk is het natuurlijk maar een onderdeel. Onze core business is lesgeven en niet onderzoeken, maar door onderzoeken til je lessen naar een hoger niveau.”
Onze core business is lesgeven en niet onderzoeken, maar door onderzoeken til je lessen naar een hoger niveau.”
Wat is de uitdaging van samenwerking?
“Samenwerken is best lastig. Docenten zijn vaak gefocust op hun hoofdtaak: lesgeven op school. Maar als je een opleidingsschool wil zijn, moet je tijd maken. Het is aan de directie om daar ook kostentechnisch ruimte voor te creëren. Mensen moeten vooraf het idee hebben dat ze waarde halen uit de tijd die ze steken in samenwerken. Op voorhand moet duidelijk zijn wat de potentiële opbrengsten van deelnemers zijn voor zichzelf of voor de school. Dan wordt de samenwerking vanzelf krachtig.”
Wat kan beter?
“Het borgen van de onderzoeksresultaten zodat je er daadwerkelijk iets mee kan doen. Vaak zetten scholen alweer iets nieuws in zonder dat het ander onderzoek goed geëvalueerd en geborgd is.”
Wat hebben docenten nodig om goed samen te kunnen werken?
"Docenten zijn schoolgebonden waardoor hun visie gericht is op de eigen locatie. Dat kan een valkuil zijn in samenwerking. Een open blik is daarom essentieel en die krijg je vaak pas als helder is wat de potentiële opbrengsten zijn. Als wij de meerwaarde zien en we kunnen het overbrengen, dan til je krachtig samenwerken naar een hoger niveau."
Wanneer is samenwerking vanuit het Alium voor jou geslaagd?
“Als we over een jaar officieel beoordeeld zijn en van aspirant opleidingsschool zijn doorgegroeid naar een opleidingsschool. En dat we met elkaar kunnen zeggen dat we vormen van samenwerkingen hebben gevonden waarin iedereen ziet wat Alium voor de scholen betekent en wat de scholen voor de studenten betekent. Uiteindelijk bestaat Alium voor de student en is alles erop gericht om samen goede docenten op te leiden. Onderzoek op de kaart zetten, heeft natuurlijk alles te maken met de onderzoekende houding van docenten die er al werken. Zij moeten een goed voorbeeld zijn voor de studenten die ze opleiden. We kunnen hier veel van elkaar leren.”
Samen Opleiden
In de landelijke Week van het Samen Opleiden publiceert HAN Academie Educatie dagelijks een mooi voorbeeld van Samen Opleiden.
Meer inspirerende verhalen over Samen Opleiden
