Learning Community Ecosystemen

Deze leergemeenschap is opgezet vanuit de overheid. Inmiddels zijn er 4 digitale deelsessies geweest. Op 1 juni kwam iedereen samen tijdens de Conferentie Onderzoeks- en Innovatie-Ecosystemen in Utrecht, waar volop kennis werd gedeeld.

Maarten van Gils is lector Smart Business en programmamanager zwaartepunt Smart Region. Hij was van de partij tijdens het congres en sprak die dag over de mogelijke rollen van het beroepsonderwijs in het ecosysteem. Onderwijsinstellingen zijn een belangrijke speler in het netwerk waarin bedrijven, overheid en ondernemers samenwerken aan innovatie. Bovendien is het beroepsonderwijs een waardevolle doelgroep om de economie sterk te houden.

Maarten is al ruim 10 jaar met onderzoek naar ecosystemen bezig en ontwikkelde onder meer een tool om deze ecosystemen inzichtelijk te maken. Tijdens de Conferentie lag de nadruk van zijn rol op het beroepsonderwijs. “Interessant om te horen hoe experts van binnen en buiten het mbo en hbo over ecosystemen denken. We hebben elkaar per slot van rekening allemaal nodig.” Een vruchtbaar gesprek leidde tot het inzicht dat er voor mbo en hbo meer te doen is dat we denken. “We moeten bijvoorbeeld meer van buiten naar binnen denken in plaats van enkel de aandacht te leggen op onderwijs en onderzoek. Onze verantwoordelijkheid is groter dan ons eigen instituut.”

Maarten is er duidelijk over: “Beroepsopleidingen moeten goed in contact staan met de overheid, ondernemers, onderzoeks- en overige maatschappelijke organisaties. Als iemand een gaaf idee heeft of stuit op een uitdaging, willen we dat zo snel mogelijk weten. Dat is belangrijk als we antwoord willen geven op de complexe vraagstukken uit de maatschappij. We maken samen de toekomst.

Er gebeurt al veel rondom het onderwerp ecosysteem, maar dat weten we vaak niet van elkaar. Om samen grenzen te verleggen met digitale technologie is richting nodig. Dat betekent het gesprek aangaan over wat iemand onder een ecosysteem verstaat, wat de grenzen zijn, hoe je samenwerkt en innoveert. Dat vraagt om een goed fundament. En daar gaat het nu om. Investeren!  Maarten wil niets missen. “Ik wil onderdeel zijn van een ecosysteem dat sterk genoeg is zodat je erop kunt leunen. Ik wil in de kopgroep zitten en kijken wat er gebeurt, in plaats van een plek in het peloton hebben en later pas horen wat er vooraan is gebeurd.”

Bij het uitdenken en uitbouwen van ecosystemen gaan kosten voor de baten uit. “We moeten eerst gezamenlijk onze schouders eronder zetten voordat we kunnen profiteren van onze inspanningen. Ecosysteemwerken moet nog verder vorm krijgen. Dat is een kwestie van tijd, want het onderwerp is ongelooflijk relevant als we samen de onvoorspelbare toekomst, waar tal van complexe vragen liggen, willen vormgeven.”
Ook de HAN ziet de relevantie en is al druk met ecosysteem-denken, weet Maarten. “Het HAN koersbeeld sluit hier met het strategisch thema ‘duurzame verbindingen’ mooi op aan. Er liggen bovendien enorme kansen om vanuit de HAN focus Slim, Schoon en Sociaal de ecosystemen waar te maken.”

De ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Onderwijs Cultuur en Wetenschap hebben het Rathenau Instituut en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) gevraagd om Learning Community Ecosystemen (LCE) op te zetten en uit te voeren. Dit podium en discussieplatform brengt ervaringsdeskundigen en andere experts bij elkaar om uitdagingen bij het organiseren van onderzoeks- en innovatie-ecosystemen te bespreken.

Frans van der Zee is senior onderzoeker bij Rathenau en vertelt: “Daar heb je interessante gesprekspartners bij nodig. Vanuit een van de learninglabs ‘Betrekken van beroepsopleidingen in ecosystemen’ adviseerde iemand van een Regionale Ontwikkel Maatschappij me om contact te zoeken met Maarten. Ik ken hem uit een grijs verleden en hij is inderdaad een inspirerend persoon die als geen ander ecosysteem-denken kan verbinden met het beroepsonderwijs.” Deze samenwerking is Frans goed bevallen. “Ik kijk terug op een goede samenwerking.”

Maarten tipt: “Denk eens na wat jíj kunt bijdragen aan een ecosysteem. Het hoeft niet altijd direct impact te hebben op je werkzaamheden van vandaag of morgen. Als ik iets interessants lees, denk ik vaak ‘wie in mijn netwerk kan hier nog meer iets aan hebben?’ Ik deel dat dan met de mededeling dat ik aan diegene moest denken. Een mooi contactmoment en een laagdrempelige manier om te bouwen aan een krachtig en levendig ecosysteem.”