De leercoach: een ‘beroep’ in ontwikkeling
“Hoppa, vanaf nu ben ik een coachende leraar.” Zo makkelijk gaat dat natuurlijk niet. Welke vaardigheden, kennis, en houding heb je als leercoach nou vooral nodig? Het antwoord kwam van 143 lerarenopleiders en 147 schoolopleiders uit het vo en mbo. Nu is het tijd voor de volgende stap.
Ans Bergmans werkt bij de HAN en heeft daar nogal wat functies op haar naam staan. Ze is onderwijskundige, projectleider van het Leerlab Eigentijds onderwijs, docent en coach bij de master MOVEL. Samen met haar collega’s Marianne Bouwhuis en Fleur Dinjens bevroeg ze HAN-lerarenopleiders en schoolopleiders uit de regio: wat zijn de belangrijkste aspecten voor de rol van leercoach?
Steeds meer scholen kiezen voor leercoaches
Vóór we de uitkomsten van het onderzoek met je delen, vragen we Ans waarom steeds meer scholen kiezen voor leercoaches. “Een coachende leraar begeleidt de leerlingen in het leren leren. Dan heb je het dus over zelfregulatie, en dat is een heel belangrijke 21e-eeuwse vaardigheid”, vertelt ze. Maar daar blijft het niet bij. “Coaching zorgt ook voor meer leerwinst. Omdat je niet alleen kennis overdraagt, maar ook het leerproces ondersteunt.”
Opleiden doen we samen
Een goede leraar is niet automatisch ook een goede leercoach. Dat betekent dat de lerarenopleidingen van de HAN en de schoolopleiders nog wat te doen staat. En liefst in samenhang, want opleiden doen we samen. Ans benadrukt dat er al het nodige gebeurt. “Op veel scholen volgen de leraren een cursus Didactisch Coachen. Hoe mooi zou het zijn om die ook aan te bieden aan de LIO’ers (Leraren in Opleiding)? Voor de lerarenopleidingen geldt dat net zo goed. Een aantal studenten vertelde zich wat onthand te voelen als stagiair-leercoach. We hebben hen extra scholing aangeboden, bovenop het curriculum. Waarom maken we geen ruimte vrij binnen het curriculum?”
Drie top 5’s: kennis, vaardigheden en houding
Het schuurt en wringt dus nog rond de leercoach. Dat brengt Ans bij het doel van het onderzoek: de uitkomsten vormen een uitnodiging aan lerarenopleiders en schoolopleiders om (nog meer) in dialoog te gaan. In de rapportage staan drie top 5’s: voor de kennis die de leercoach in huis moet hebben, voor de vaardigheden die nodig zijn en voor de houding die je moet hebben om je coachende rol in te vullen.
Aanpak en uitkomsten
De top 5’s kwamen tot stand met de hulp van 190 respondenten. Ans en haar mede-onderzoekers legden hen een groot aantal keuzemogelijkheden voor. Die opties kwamen voort uit de input van leercoaches en uit literatuuronderzoek. De top 5’s die de lerarenopleiders en schoolopleiders aankruisten, lopen niet ver uiteen, vertelt Ans. “Er wordt veel belang gehecht aan leren reflecteren. Dat gaat twee kanten op. De leraar moet op zichzelf (leren) reflecteren en die vaardigheid aanleren bij de leerlingen. Andere uitspringers zijn het geven van feedback en het stellen van vragen die het leren bevorderen. Pedagogiek en vakdidactiek komen daar heel mooi in samen."
Het is belangrijk dat de leraar op zichzelf (leert) reflecteren en die vaardigheid aanleert bij de leerlingen. Ook het belang van feedback geven en vragen stellen die het leren bevorderen, zijn van belang.”
Hoe nu verder?
Ans: “Marianne, Fleur en ik hopen dat ons onderzoek een uitnodiging is om samen tot een plan van aanpak te komen. Zodat de rol van de leercoach samenhangend verankerd wordt in opleiding en werkveld, en we met elkaar een gebalanceerd aanbod kunnen ontwikkelen.”
Ben je benieuwd naar de volledige top 5’s voor vaardigheden, kennis en houding van de leercoach? Bekijk de onderzoeksrapportage.
De week van Samen Opleiden
In de Week van het Samen Opleiden publiceert HAN Academie Educatie dagelijks een mooi voorbeeld van Samen Opleiden.
