Wat kook je voor jonge kinderen met slikproblemen?

In het project Koken met IDDSI deden logopediestudent Anke van Dinther en student Voeding en Diëtetiek, Demi Dellemann onderzoek naar voeding voor kinderen met slikproblemen. “IDDSI staat voor International Dysphagia Diet Standardisation Initiative. Dit classificatiesysteem beschrijft hoe dik bepaalde voeding moet zijn voor zowel kinderen als volwassenen met slikproblemen”, legt Anke uit. Ze voerden hun onderzoek in opdracht van een logopediste en een kinderdiëtiste uit, waarbij ze door hun wijkdocent(en) en diverse coaches van Praktijkinnovatie in Zorg Welzijn, Logopedie en Voeding en Diëtetiek werden begeleid.

Anke en Demi leggen uit. “Onze opdrachtgevers wilden een receptenboek voor ouders van kinderen tussen de 6 maanden en 2 jaar die onvoldoende eiwitten en calorieën halen uit de dagelijkse voeding. Daar kwam bij dat deze kinderen niet genoeg voeding binnen krijgen door slikproblemen. Wij moesten ook rekening houden met de voedingswaardes van de huidige medische bijvoeding. Daarom zochten we naar ingrediënten die geschikt zijn voor de doelgroep en hoe wij aan dezelfde voedingswaarde kunnen komen. Vervolgens gingen wij zelf de keuken in en bekeken we hoe wij de voeding op de juiste dikte konden krijgen.”

Voor de receptontwikkeling bestudeerden Anke en Demi bestaande recepten. Op basis daarvan ontwikkelden ze de recepten zelf. Ze experimenteerden aan de hand van de dagelijkse pot van de gezinnen. Rekening houdend met de producten die kinderen van die leeftijd mogen eten. “Bovendien kozen we voor niet alleen maar zoete recepten. We wilden ze namelijk ook andere smaken laten uitproberen. Omdat kinderen vanaf jongs af aan al een voorkeur hebben voor zoet eten”, legt het duo uit.

Anke: “In een kookworkshop met ouders evalueerden we vervolgens ons receptenboek en verzamelden we feedback.” Demi: “In het begin was het tijdens de kookworkshop even spannend, omdat de deelnemers elkaar nog niet kenden, maar uiteindelijk werd het erg gezellig. De deelnemers stelden vragen over de bereidingswijze, of over hoe wij op bepaalde recepten waren gekomen. Aan het eind vroegen we of ze aan een evaluatie wilden meedoen, zodat wij het receptenboek konden verbeteren.”

Recepten op verschillende IDDSI-niveaus voor jonge kinderen waren er nog niet. Wel zijn er recepten voor volwassenen. Hierin zitten echter ingrediënten die voor jonge kinderen niet altijd geschikt zijn. Denk bijvoorbeeld aan koffietoetjes en honing. Demi: “Honing kan sporen van de botulisme-bacterie bevatten. Omdat de darmflora van baby’s nog niet volledig ontwikkeld zijn, kunnen de sporen van de bacterie in de darmen van baby’s uitgroeien. Deze bacteriën maken schadelijke stoffen aan die inwerken op het zenuwstelsel.”

Sanne Diepeveen, logopedist en onderzoeker bij het Lectoraat Neurorevalidatie, is de leercoach van Anke en Demi. “Anke en Demi werkten goed samen. Ze kenden elkaar niet, wisten wel wat van elkaars vakgebied, maar lang niet alles”, zegt Sanne. “Ze troffen het in de samenwerking en vulden elkaar aan. Ze gaven elkaar hierin ook de ruimte om te groeien.” Ze voegt toe: “Naast mijn begeleiding hadden ze ook goede begeleiding van de labs- en werkplaats in het Thermion.”

“Anke en Demi hebben bikkelhard gewerkt en de prijs zeker verdiend. De opdrachtgevers hadden vooraf al een concrete richting voor het onderzoek uitgestippeld. Dit heeft procesmatig en methodisch veel van het duo gevraagd om tot een goed inhoudelijk en navolgbaar onderzoek te komen. Ze stelden zich flexibel, gemotiveerd, betrokken en actief op gedurende het onderzoekstraject. Extra uitdaging was, dat er meerdere mensen betrokken waren met ieder eigen ideeën en suggesties. Daardoor moesten ze steeds meer voor de eigen visie, ideeën en volgende stappen gaan staan. Uiteindelijk vonden ze hun eigen weg. Daarbij moesten ze ook nog voldoen aan de eisen van het afstudeeronderzoek en aan opdrachten vanuit de eigen opleidingen.”

Anke en Demi hebben allebei de passie met jonge kinderen te werken met eet- en drinkproblemen. Demi: “Wij willen ervoor zorgen dat deze kinderen zonder (of met minder) zorgen de toekomst tegemoet gaan en ze ‘gewoon’ kind kunnen zijn.” Anke vult aan: “Wij hebben niet de intentie de onderzoekswereld in te gaan. Het zelf ontwikkelen van een product beviel ons wel. Misschien dat we hier in de toekomst nog iets meer mee willen doen.” De opdrachtgevers perfectioneren het receptenboek nog. Waarna ze het willen uitgegeven en implementeren in de praktijken van diëtisten en logopedisten. Met de verzamelde gegevens kunnen bovendien nog meer recepten ontwikkeld worden.